وقتی در یک روز سرد بیرون می‌روید، به احتمال زیاد بیشترین سرما را در انگشت‌های دست‌تان حس می‌کنید. این طبیعی است!. دست‌ها و پاها کمی سردتر از سایر قسمت‌ها هستند، چون بدن بیشترین حجم خون و گرما را ابتدا به اندام حیاتی می‌فرستند( قلب، مغز، و ریه‌ها). اما اگر انگشتان شما حتی همیشه در دماهای گرم‌تر هم کمی احساس سرما می‌کنند، ممکن است علامتی از چیز دیگری باشد.
پدیده رینود
این اختلال، دلیل رایج انگشتان سرد می‌باشد."رینود" بیماری است که در آن رگ‌های خونی انگشتان دست در واکنش به سرما یا استرس هیجانی، باریک می‌شوند. ( و البته گاهی انگشتان پا، گوش‌ها و بینی) طی یک رویداد، انگشتان سفید شده و سپس آبی می‌شوند و گویی خون بسیار کمی در این قسمت جریان دارد یا هیچ خونی جریان ندارد و وقتی رگ‌ها باز شدند و جریان خون برگشت، انگشت‌ها به‌یکباره قرمز می‌شوند.
اغلب طی یک حمله، انگشتان سرد، بی‌حس، ضعیف یا دردناک هستند. در بیشتر موارد دلیل این بیماری ناشناخته است. خبر خوب اینکه پدیده رینود، بیشتر آزار دهنده است تا آسیب‌زننده. تغییراتی در سبک زندگی مانند پوشش گرم‌تر، پوشیدن دستکش‌های کامل یا دستکش‌های بی‌پنجه در محیط سرد ( حتی هنگام بیرون آوردن غذا از یخچال، بسته به شدت واکنش‌هایی که دارید) و پرهیز از استرس‌های هیجانی معمولاً برای کنترل این بیماری کافی می‌باشد.
بیماری‌های خودایمنی
گاهی یک بیماری نهفته می‌تواند موجب بروز پدیده رینود باشد. "لوپوس" اختلالی که در آن سیستم ایمنی به بافت خودش حمله می‌کند، "اسکلودرما" بیماری که منجر به سخت شدن و زخم شدن بافت‌های پیوندی می‌شود، "آرتریت روماتوئید" و سایر اختلالات خودایمنی می‌توانند موجب بروز رینود شوند.
بنابراین پزشکان دقیقاً مطمئن نیستند که چرا چنین ارتباطی وجود دارد. به این حالت "رینود ثانویه" گفته می‌شود. معمولاً اگر دلیل پنهانی وجود داشته باشد، سایر علائم ظاهر هستند. اگر ریشه بیماری تشخیص داده شده و تحت کنترل درآید، علائم رینود بهبود خواهند یافت.
کم کاری تیروئید
اگر اختلالی در کارکرد غده تیروئید وجود داشته باشد، داشتن انگشتان یخ‌زده، عجیب نیست. تیروئید در واقع ترموستات بدن است. وقتی تیروئید کم‌کار باشد، بیشتر عملکردهای بدن کُند می‌شوند و شما مکن است علائمی مانند خستگی، یبوست، اضافه وزن و احساس سرما در انگشتان را داشته باشید. کم‌کاری تیروئید بیشتر در زنان و افراد بالای ۵۰ سال رایج است.
مشکلات گردش خون
این دلیلی است که بیشتر افراد آن را به انگشتان سرد ربط می‌دهند. گردش ضعیف خون زمانی رخ می‌دهد که حجم خون غنی از اکسیژن و موادمغذی هنگام گردش در بدن کاهش می‌یابد؛ چه به‌دلیل پمپاژ ضعیف قلب ( مثلا در نارسایی‌های قلبی)، چه به‌دلیل انسدادهایی در جریان خون (مانند گرفتگی‌های کلسترول در شاهرگ‌های بزرگ‌تر یا مجراهای کوچک‌تر) و یا به هر دلیل دیگری. وقتی قلب نتواند خون کافی را در بدن به گردش درآورد، شما این نارسایی را به‌صورت سرما، بی‌حسی و یا ضعف در دست‌ها و پاهای‌تان احساس خواهید کرد زیرا این اندام‌ها بیشترین فاصله را از قلب دارند.
کم‌خونی
کم‌خونی زمانی روی می‌دهد که بدن شما به اندازه کافی سلول قرمز نداشته باشد و یا مقدار هموگلوبین خون‌تان کم باشد. کم‌خونی موجب کمبود اکسیژن در بدن شده و می‌تواند منجر به سردی دست‌ها گردد. بعضی از دلایل ممکن می‌تواند عدم مصرف آهن کافی در تغذیه، ازدست دادن خون (به‌خاطر عادات ماهیانه‌های شدید، جراحت، خونریزی گوارشی) برخی سرطان‌ها و اختلالات گوارشی (مانند بیماری‌های شکمی و التهاب مزمن روده) باشد. غیر از سردی دست‌ها، کم خونی می‌تواند موجب خستگی، سردرد، گیجی، نارسایی تنفسی و رنگ‌پریدگی پوست شود. در بیشتر موارد، کم‌خونی و کمبود آهن و علائم آن می‌تواند با مصرف مکمل آهن درمان شود.
کمبود ویتامین ب ۱۲
ویتامین ب ۱۲ موجود در گوشت قرمز، گوشت ماکیان، تخم‌مرغ، شیر و سایر لبنیات، نقش مهمی در تشکیل سلول‌های قرمز دارند. کمبود ویتامین ب ۱۲ می‌تواند منجر به کاهش تولید سلول‌های قرمز و در نتیجه کم‌خونی شود. کمبود این ویتامین در میان افراد گیاه‌خوار متداول بوده و بسیاری از اشخاص بالای ۵۰ سال هم ممکن است توانایی جذب این ویتامین از منابع غذایی را از دست بدهند.
همین‌طور آن‌هایی که اختلالات گوارشی مانند بیماری‌های شکمی یا التهاب روده بزرگ دارند در معرض این کمبود هستند. با یک آزمایش خون ساده می‌توان فهمید که آیا کمبود وینامین ب ۱۲ دلیل سردی انگشتان‌تان است یا خیر. اگر چنین باشد، مصرف مکمل‌ها معمولاً مفید هستند و علائم حدوداً در عرض چند هفته یا یک ماه برطرف خواهند شد.
فشارخون پایین
فشارخون پایین می‌تواند به دلایل گوناگونی رخ دهد، مانند کم آبی، خونریزی، داروهای خاص و اختلالات غدد درون‌ریز. وقتی فشار خون شما کم باشد، رگ‌های خونی‌تان خون را از دست‌ها و پاها تغییر مسیر داده و به سمت اندام‌های حیاتی هدایت می‌کنند و باعث می‌شوند، انگشتان‌تان احساس سرما کنند. اگر شما علائم کم‌فشاری خون مانند گیجی، تاری دید، خستگی، تهوع، ضعف و آشفتگی را دارید، به پزشک مراجعه کنید.
استرس و اضطراب
شما هم می‌دانید که استرس می‌تواند عوارض زیادی روی قسمت‌های مختلف بدن داشته باشد و دست‌ها هم استثناء نیستند. وقتی استرس یا اضطراب مزمن داشته باشید، بدن‌تان در حالت "جنگ و گریز" قرار می‌گیرد. آدرنالین زیادی ترشح شده و باعث می‌شود رگ‌های خونی دست‌ها و پاها منقبض شوند و در نتیجه در دست‌ها و انگشتان احساس سرما کنید. کنترل استرس می‌تواند این علائم را تخفیف دهد.
درمان‌های دارویی
شاید غیرعاقلانه به‌نظر برسد اما داروهای شما می‌توانند، انگشتان‌تان را سرد و یخ‌زده کنند. داروهای زیادی وجود دارند که می‌توانند رگ‌های خونی را منقبض نمایند، مخصوصا شاهرگ‌ها و در چنین حالتی یکی از عوارض جانبی دارو می‌تواند پدیده رینود باشد.
برخی از این داروها شامل بلوک‌کننده بتا(تجویز شده برای تنظیم فشار خون)، بعضی داروهای ضد سرطان، داروهای میگرن و ضداحتقان‌هایی که بدون نسخه هم فروخته می‌شوند، هستند. با پزشک یا داروساز مشورت کنید تا بفهمید داروهایی که مصرف می‌کنید ممکن است دلیل بروز این علائم باشند یا خیر.
سیگار کشیدن
اگر تا کنون دلیل قانع‌کننده برای ترک سیگار پیدا نکرده‌اید، این‌هم دلیلی دیگر: نیکوتین ناشی از سیگار موجب انقباض رگ‌های خونی شده و می‌تواند منجر به افزایش تدریجی پلاک خونی در شاهرگ‌ها گردد، که نتیجه‌اش کاهش جریان خون در دست‌ها و پاهاست.
