مادران تركمن هنگام لالایی فرزند خود آهنگ و اشعار لطیف و فرح بخش استفاده می كنند. لالایی های مادران ترکمن با دیگر مادران دنیا متفاوت است؟ به نظرم نقش موسیقی بیشتردیده می شود.
برای طفل هیچ صدایی روح نواز تر از صدای مادر نیست و همه مادران تركمن هنگام لالایی صدای خود را تا حد ممكن نرم و لطیف می نمایند تا طفل خود با راحتی و آرامش هر چه بیشتر به خواب رود. این اشعار بیشتر در وصف طفل ، دعای طول عمر طفل است . اگر طفل پسر است آرزو بر مردانگی و با قد رت و با ایمان شدن و اگر دختر است آرزو بردختری كه همه ی هنرهای دستی دختران و زنان را بیاموزد و همدم برای مادر و فردی مؤمن و معتقد به اعتقادات دینی باشد.
در هر صورت اشعار لالایی مادران تركمن جنبه ی تربیتی دارد و طفلی كه شروع به ادای نخستین كلمات نموده و شروع به حرف زدن كرده است معنی آن اشعار را می فهمد و در تربیت كودك و نقش گیری شخصیتی اش بسیار مؤثر و مثبت است و شخصیت كودك با اشعار تربیتی مادر كه در قالب موسیقی است از اولین روز های تولد شروع به شكل گیری می نماید.
هودی یك واژه مركب است و از دو ماده «هو» + «دی» مشتق شده است. هو به معنای خدا و دی فعل امر از مصدر گفتن، به معنی بگو می باشد. هودی یك اثر ادبی و در ردیف ادبیات شفاهی زنان و كودكان تركمن به شمار می رود. هودی، آوای آرامش بخش كودكان است كه از درون مادران دلسوز تراوش می كند. هودی، نغمه دل انگیزی است كه كودكان را درون گهواره، به دنیای سكوت و آسایش سوق می دهد. در طول تاریخ حیات تركمن ها، هودی مادران دلسوز، با آهنگی زیبا و دلنشین، همواره در سر تاسر دشت سرسبز تركمن صحرا طنین انداز بوده است.
هر كودكی با شنیدن نوای دلنواز هودی، شیون را فراموش می كند و با لبخند ملیحی بر لب، به خواب آرامی فرو می برد. آوای هودی، نه تنها كودكان بلكه بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می دهد و آنان را نیز در آرامش وصف ناپذیری فرو می برد. چنانچه تاملی در درمان هودی داشته باشیم، به آرزوها و حدیث نفس مادران تركمنی پی می بریم كه همواره برای كودكان خود بهترین ها را خواسته اند. آهنگ هودی ریتم خاصی دارد. همگامی كه كودك شیون آغاز می كند، در ابتدا مادر، با صدای بلند شروع به خواندن هودی می كند.
رفته رفته كه از ناله های كودك كاسته می شود مادر نیز صدای خود را قدری پایبن تر می آورد. تا جایی كه پس از خفتن كودك به یك زمزمه زیر لب تبدیل می شود. هودیها از انواع مختلف تشكیل یافته اند كه هر یك، مزامین خاصی دارند. مهمترین مفاهیم هودی عبارتند از: ستایش مادر از فرزند آرزوی درونی مادر چگونگی تربیت مادر دعا برای كودک اندزهای اخلاقی و…
در ذیل، نمونه ای از هودی در بیان تمجید و ستایش مادر از كودک آمده است: منینگ گولیم آی یالی آیا گونه تای یالی آغزیندن بیر سوز چیقسا شكر آتیلان چای یالی.
ترجمه: كودك گل من همچون ماه زیباست همتای ماه و خورشید است آنگاه كه به سخن در می آید سخنانش همچو چای شیرین است.
هـودی هـودی هـودی هو هودی بالام هودی هو دكــور دوور آت گلـیـــار چیكینگ گور ونگ كیم گلیار منینـگ بالام خان گلیــار قانچیسیندان قان دامیپ یـالیغنـدان یـاغ دامیــپ آتلاری آتار قوشدان قانـات لاری كـومیش دن آتلا تارا آتلا تارا آت لاری هایبات لانار آتلانار آوار گیدر سوغون لی داغا گیدر سوغون آتار یولونگا قانی دانار دونینگا یاداپ آشیب گلنده نأنه نگ قربان جانینگا هودی هودی، هودی هو هودی بالام هودی هو
ترجمه اسب به تاخت در حال نزدیك شدن است. بنگرید چه كس می آید. فرزند مهتر من می آید. از مهمیزش خون می چكد. از دستارش روغن می چكد. اسبش پرنده، بالهایش از نقره، مهیا شده و سوار اسبش شكوه خاصی پیدا می كند. اگر به سیمای چو گل فرزندم، آفتاب بتابد، آسمان دلش ابری می شود. با اسبش به شكار می رود. به كوهی می رسد كه در آنجا گوزن وجود دارد. گوزنی شكار می كند. هنگامی كه خسته از شكار باز می گردد، مادر، قربان صدقه اش می رود.
آل لای آل لای آل لاببن بال دوداغینگ یالاین سنی برن الله دان اوزاغ یاشینگ دیلاین آل لای آل لای آل لایین دادنگ مکه یوللاین دادنگ مکه دان گلسه کابه یوزیگ پایلایین هودی هودی هودی هو هودیلاین بالامی هودی هودی هو سنی ساویق ساقلار سو سنی هایسی باغینگ گولی سن گول یاپراقینگ بیری سن کل کوثر آ کل کوثر بیگ داغدان یل اوسار همه قیزلانگ ایچیندا منینگ مایام گل اوسار گول اوسارا گول اوسار گلندا داغیب اوسار اوس سا یلدان یوقیملی دوغسا آیدان یالقیملی هودی هودی هودی هو هودیلاین بالامی منینگ بالام آفاقدیر هر گوندا بیر یاپراق دیر شول بالامی سویمادی سول گوزیندین توپراقدی منینگ گولیم آی یالی آیا گونا تای یالی آغزیندان بیر سوز چیقسا قند آتیلان چای یالی هودی هودی هودی هو هودیلاین بالامی
