شنبلیله گیاهی است که عموما در نواحی اطراف دریای مدیترانه و جنوب آسیا رشد می‌کند و در کشورهای هند، چین، پاکستان، ایتالیا، مصر، یونان و ... به وفور یافت می‌شود. همچنین از گیاهان بومی کشور ایران به شمار می‌آید. لازم به ذکر است که علاوه بر برگ‌های سبز گیاه شنبلیله، دانه شنبلیله نیز سرشار از مواد مغذی می‌باشد و ارزش غذایی بالایی دارد.

شنبلیله  سرشار از مواد معدنی چون: مس، پتاسیم، کلسیم، آهن، سلنیوم، روی، منگنز و منیزیم می‌باشد و از نظر ویتامینی نیز دارای انواع ویتامین‌های گروه B مانند تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، پیریدوکسین، فولیک اسید و نیز ویتامین A و C می‌باشد. علاوه بر موارد ذکرشده، دانه‌های این گیاه سرشار از پروتئین، لیزین، تریپتوفان، استروئید ساپونین و دیوسژنین (ترکیبی که خواص شبه استروژنی دارد) می‌باشد.
 
چرا شنبلیله؟

دانه های شنبلیله خواص مشابه هورمون جنسی استروژن دارند و به همین دلیل به افزایش میل جنسی و کاهش گرگرفتگی ها و نوسانات خلقی ناشی از یائسگی و سندروم پیش از قاعدگی کمک می کنند. در هند و چین از آن برای درمان آرتروز، آسم، برونشیت، بهبود گوارش، حفظ متابولیسم طبیعی بدن، افزایش میل جنسی و تقویت قوای جنسی آقایان، درمان مشکلات پوستی (جراحت ها و جوش)، درمان گلودرد و درمان ترش کردن معده استفاده می شود. از دیرباز، از شنبلیله برای درمان اختلالات رشدی، تحریک زایمان، درمان اختلالات هورمونی، افزایش رشد سینه ها و کاهش درد قاعدگی استفاده می شود.

مطالعات اخیر نشان داده اند که شنبلیله به کاهش قند و کلسترول خون کمک می کند و می تواند در درمان دیابت های نوع ۱و ۲ مؤثر باشد. محققان در حال بررسی فواید شنبیلیله برای دستگاه قلب و عروق هم هستند.

دانه شنبلیله و درمان سوزش سر دل

دانه شنبلیله از مقادیر فراوانی موسیلاژ تشکیل شده است که التهاب روده و معده را به وسیله پوشاندن جدار معده و روده کاهش می‌دهد. افزودن 1 قاشق چای‌خوری دانه شنبلیله به غذاها برای رفع سوزش سر دل و رفلاکس توصیه می‌شود. پیشنهاد دیگر حل کردن یک قاشق چای‌خوری از پودر دانه شنبلیله در آب یا آب میوه قبل از وعده غذایی می‌باشد. همچنین این گیاه خاصیت هضم‌کنندگی و ملین دارد و در بسیاری از داروهای گیاهی به عنوان laxative (ملین) استفاده می‌شود.

پوست سالم با دانه شنبلیله

بهترین درمان طبیعی برای مشکلات پوستی مانند اگزما، جوش، خراش، زخم‌ها، سوختگی، مشکلات پوستی ناشی از نقرس و نیز ضخیم و پرپشت شدن موها، استفاده موضعی از پودر دانه شنبلیله می‌باشد. برای این منظور لازم است پودر دانه شنبلیله را با آب داغ مخلوط نمایید و سطح آسیب‌دیده پوستی و یا مو را با این مخلوط بپوشانید.

برای درمان التهاب های مختلف، به این ترتیب عمل کنید:

1- یک قاشق غذاخوری تخم شنبلیله را آسیاب کنید.

2- پودر بدست آمده را با آب گرم ترکیب کنید.

3- یک تکه پارچه ی تمیز را بردارید و در ترکیب بخوابانید.

4- پارچه را روی منطقه ی مورد نظر بگذارید.

کنترل تب به وسیله گیاه شنبلیله

گیاه شنبلیله به عنوان یک گیاه تب‌بر شناسایی شده است. بهترین حالت، مصرف دانه شنبلیله به همراه لیمو و عسل در زمان بیماری است. برای این منظور 1-2 قاشق چای‌خوری دانه شنبلیله را 3 مرتبه در روز به همراه چای سبز دم کنید و بعد از آن به همراه 1 قاشق چای‌خوری عسل و کمی آب لیموترش تازه میل نمایید.

شنبلیله برای زایمان راحت تر

شنبلیله انقباض های رحم را تحریک می کند و می تواند به زایمان راحت تر کمک کند. با این حال، زنان باردار فقط با موافقت پزشک می توانند از شنبلیله استفاده کنند.

شنبلیله برای افزایش شیر مادران

شنبلیله به بیشتر شدن شیر مادر کمک می کند. تحقیقات نشان داده اند که ۲۴ تا ۷۲ ساعت پس از مصرف شنبلیله، شیر مادر تا ۵۰۰ درصد بیشتر می شود. با این که دلیل اصلی این مسئله هنوز شناخته نشده است امّا محققان حدس می زنند که روغن موجود در تخم شنبلیله دلیل آن باشد. بنابراین، به مادران شیردهی که می خواهند شیری بیشتری داشته باشند، توصیه می شود که روزی سه مرتبه و حداقل ۵۰۰ میلی گرم تخم شنبلیله مصرف کنند.

سایر اثرات درمانی گیاه شنبلیله

1. به منظور افزایش اشتها در افرادی که دچار بی‌اشتهایی در نتیجه بیماری و یا سایر عوامل هستند.

2. در زمینه کنترل بیماری‌های کلیوی و محافظت از کبد در برابر اثرات مخرب الکل و داروها

3. بهبود علائم ناشی از بیماری بری‌بری (کمبود ویتامین B) مانند زخم‌های دهانی، شکاف لب‌ها، زخم‌های مخاطی و ...

4. کاهش رشد سلول‌های سرطان سینه و نیز سلول‌های معیوب خونی در لوسمی در ازای مصرف 400 میلی‌گرم در روز طی 1-3 وعده

5. بهبود گلو درد و سرفه‌های مزمن

6. تسکین دردهای عضلانی و بیماری‌های التهاب مفصلی

7. درمان سردردهای میگرنی

8. بهبود التهاب معده و روده

9. اثرات آنتی‌اکسیدانی برای پیشگیری از سرطان‌ها

10. برطرف‌کننده مشکلات جنسی در مردان

11. افزایش تولید شیر در مادران شیرده

12. تسریع روند زایمان

13. افزایش میل جنسی

14. بهبود بیماری‌های قلبی و نیز زوال عقل

عوارض جانبی شنبلیله

مصرف متعادل شنبلیله مشکلی ایجاد نمی کند اما ممکن است عوارض جانبی کمی داشته باشد. عوارض جانبی شنبلیله را بشناسید…

• تهوع یکی از عوارض جانبی معمول شنبلیله است و در برخی از موارد هم ناراحتی معده و روده (اسهال یا نفخ) گزارش شده است.

•  زمانی که از شنبلیله به صورت موضعی و بر روی پوست استفاده می کنید، مراقب جوش ها یا حساسیت های پوستی باشد.

•  مصرف شنبلیله در دوران بارداری توصیه نمی شود چون می تواند باعث تحریک زایمان شود. اگر باردار هستید یا می خواهید باردار شوید، قبل از مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید.

•  اگر داروی خوراکی مصرف می کنید، توجه داشته باشید که این گیاه را دو ساعت قبل یا بعد از آن دارو مصرف کنید. این بسیار مهم است زیرا فیبر موجود در شنبلیله می تواند جذب دارو را مشکل کند و این به دلیل لعاب دار بودن فیبر این گیاه است.

موارد احتیاط در مصرف شنبلیله

1. شنبلیله هم خانواده با بادام‌زمینی می‌باشد. اگر به بادام‌زمینی حساسیت داشته باشید، احتمال حساس بودن شما به شنبلیله هم وجود دارد.

2. شنبلیله سطح قند خون را کاهش می‌دهد و استفاده از دزهایی بیشتر از مقادیر توصیه‌شده باعث افت شدید قند خون می‌شود. اگر مبتلا به دیابت می‌باشید با احتیاط و با فاصله از انسولین و داروهای خود از این گیاه استفاده کنید.

3. این گیاه به عنوان درمان طبیعی برای آسم شناخته شده است؛ اما تنفس پودر آن باعث آسم و علائم آلرژی در افراد می‌شود.