چند بار ورزش را کنار گذاشته‌اید؟ تا به حال به این فکر کرده اید که چرا ورزش را ترک می‌کنید؟ دلایل زیادی وجود دارد که پایبند ماندن به یک برنامه ورزشی را برای ما سخت می‌کند. گاهی این دلایل فراتر از کنترل ما هستند؛ مثلاً بیماری یا آسیب. گاهی هم دلیل خاصی وجود ندارد.
یک دقیقه ورزش می‌کنیم و خودمان را بابتش تشویق می‌کنیم و بعدش می‌دانیم که آن چند کیلو کاهش وزن برگشته و احساس گناه و ناکامی شروع می‌شود.
۱- ورزش را رها کرده‌اید چون وزن کم نکرده‌اید
اگرهدف‌تان از ورزش، کاهش وزن باشد، جای تعجب ندارد که توقع داشته باشید وزن کم کنید و شاید حتی اهداف واقع‌گرایانه هم در مورد کاهش وزن داشته باشید، مثلاً کم کردن یک کیلو در هفته. با این حال ممکن است وقتی برنامه ورزشی را شروع می‌کنید، متوجه یک نکته عجیب شوید، دوره‌ای گذشته است و شما هیچ وزنی کم نکرده‌اید. حقیقتی که نسبتاً عادی است ولی با وجود رایج بودنش، پذیرفتنش آسان نیست. اگر نتیجه‌ای نمی‌گیرید، مشکل از کجاست؟
چرا نباید ورزش را ترک کنید؟
ممکن است فکر کنید الان بهترین زمان کنار گذاشتن ورزش است، اما این دقیقاً لحظه‌ای است که باید ادامه دهید و دلایل زیادی هم برای این ادامه وجود دارد. ممکن است به‌جای وزن، سایز کم کرده باشید، که به این معناست که شما دارید نتیجه می‌گیرید، فقط به روشی متفاوت.
اما اجازه بدهید موضوع را به مهم‌ترین دلیل برای ادامه ورزش خلاصه کنیم: گاهی شما مجبورید پیش از این‌که بدانید شرایط چه تغییری خواهد کرد، ادامه دهید. بنابراین اگر در چنین موقعیتی قرار دارید، چه می‌شود اگر کاهش وزن را فعلاً رها کنید و فقط ورزش کنید؟
به خودتان اجازه دهید تا به بهترین شیوه ممکن ورزش کنید و به بدن‌تان هم فرصت دهید تا واکنش نشان دهد، زیرا به روش خودش این‌کار را خواهد کرد. ممکن است روش بدن شما همانی نباشد که پیش بینی می‌کردید، اما اگر فرصت کافی به بدن دهید، پیگیر باشید و به خواب، تغذیه سالم، مدیریت استرس و تمرینات توجه نشان دهید، پاسخ‌تان را خواهد داد.
سوال بزرگی که اینجا مطرح می‌شود این است: چقدر زمان برای نتیجه‌گیری لازم است؟
جواب درست این است؛ هرچقدر که لازم است! کاهش وزن برای هر کسی متفاوت است و به عوامل زیادی از ژنتیک و هورمون‌ها گرفته تا سن و جنسیت بستگی دارد. جواب من، بر اساس تجربه شخصی ام با خودم و مشتریانم، بیشتر حدود ۳ تا ۶ ماه است؛ گاهی هم تا یک سال. این توصیه براساس این واقعیت است که بیشتر ما نیاز داریم به یک برنامه مداوم ورزشی عادت کنیم.
۲- یا بدتر… عملاً دارید وزن اضافه می‌کنید!
وزن کم نکردن خودش به اندازه کافی ناخوشاید است، اما وزن اضافه کردن بعد از شروع یک برنامه ورزشی می‌تواند کاملاً وحشتناک باشد. این اتفاق رایج‌تر از آنی است که فکرش را بکنید. با این‌حال، بازهم می‌گوییم که زمان ترک ورزش نیست، مهم نیست ترازو یا ذهن‌تان چه می‌گویند. شما همیشه می‌توانید روش‌تان را تغییر دهید، یا یاد بگیرید وقتی یک برنامه کاهش وزن را شروع کردید، چه انتظاری داشته باشید، اما کاری که نمی‌توانید انجام دهید چیست؟ این‌که ورزش را کنار بگذارید.
چرا نباید ورزش را ترک کنید؟
اگرعدد ترازو در حال بالا رفتن است، به این معنی نیست که کارتان اشتباه است. درحقیقت، اگر تمرینات هوازی و قدرتی انجام می‌دهید و حساب کالری‌ها را دارید- مثلاً واقعاً کالری‌هایی را که می‌خورید می‌شمارید- این شانس عالی را دارید که در مسیر درستی هستید، اهمیتی ندارد ترازو چه می‌گوید.
عواملی که موجب افزایش وزن در مرحله اولیه برنامه ورزشی می شود
عضله سازی
اگر وزنه زدن را شروع کرده‌اید، مقداری عضله خواهید ساخت. اگر زن هستید، ممکن است شما را بترساند، اما دو چیز مهم را به یاد داشته باشید:
۱- ساختن عضلات بزرگ و حجیم بدون سخت تمرین کردن بسیار دشواراست و حتی مردها هم باید برای عضله سازی تلاش کنند. ۲- شما به عضلات بیشتر نیاز دارید. عضله در واقع به شما کمک می‌کند، چربی بسوزانید، چون از نظر سوخت و ساز، فعال‌تراز چربی است. عضله سازی می‌تواند به معنی یک جهش درترازو باشد، اما به روشی مثبت. یعنی شما در حال عضله سازی و کاهش سایز هستید؛ همان‌چیزی که می‌خواهید.
نگهداری آب
در ورزشکاران تازه‌کار، این مرحله بخشی از فرایند سازگاری است و همچنین راهی برای کسب گلیکوژن ( سوختی که بدن‌تان برای ورزش به آن نیاز دارد) لازم و مفید برای بدن. گلیکوژن همراه با آب اضافی در سلول‌ها ذخیره می‌شوند، بنابراین، هرچقدر بیشتر ورزش کنید، بدن‌تان می‌تواند گلیکوژن بیشتری ذخیره و مصرف کند و این یعنی سلول‌های شما طبیعتاً آب بیشتری حفظ خواهند کرد.
حالا عامل بدیهی دیگری برای افزایش وزن
خوردن کالری بیشتر؛ که اگر درست پیگیر نباشید کار ساده‌ای است. جبران کردن تمرینات با کالری اضافی یا استراحت اضافی کار راحتی است؛ بدون این‌که حتی بدانید. اگر سعی دارید وزن کم کنید و تجربه معکوس دارید، اول به رژیم غذایی‌تان نگاهی بیندازید. پیش از آن‌که سراغ دلایل دیگر وزن اضافه کردن بروید، نسبت به چیزهایی که می‌خورید و اندازه‌شان دقیق باشید.
اگر درحال کاهش سایز و قوی‌تر شدن هستید، اما همچنان نگران چیزی که ترازو نشان می‌دهد نیز هستید، توصیه من این است که رهایش کنید. روش‌های دیگری برای پیگیری روند پیشرفت‌تان وجود دارد، مانند اندازه‌گیری سایز، که بسیار قابل اعتمادتر بوده و اطلاعاتی را به شما ارائه می‌دهد که واقعاً نیاز دارید: این‌که ترکیب بدنی‌شما در حال تغییر است.
۳- ورزش کردن برای‌تان دردناک است
متأسفانه، کلمه " درد" و " ورزش" اغلب در یک جمله با هم ظاهر می‌شوند. ما این جملات معروف را می‌دانیم که " نابرده رنج گنج میسر نمی‌شود" و " چیزی که تو را نکشد، قوی‌ترت می‌کند" اما اگر تا کنون از ورزش تجربه درد را داشته باشید، می‌دانید که دلواپسی پیشرفت در آینده را داشتن تا چه اندازه دشوار است.
همچنین جای تأسف دارد که جدای از آسیب‌های مزمن، بیشتر این دردها چیزی است که با انجام تمرینات خیلی سخت به خودمان تحمیل می‌کنیم. حتی بدتر، این تمرینات سخت کاملاً غیرضروری‌اند. ممکن است فکر کنیم، مجبوریم یک‌ساعت کامل تمرین کنیم، با سرعت زیاد و با سنگین‌ترین وزنه‌ها و یا با شدیدترین حد توان‌مان، اما اگر برنامه‌ای می‌خواهید که بتوانید واقعاً با آن زندگی کنید، درد، آخرین چیزی است که به آن می‌رسید.
چرا نباید ورزش را ترک کنید؟
ورزش نباید دردناک باشد و اگر دردناک باشد، یعنی فراتر از کمی کشیدگی یا درد طبیعی، یعنی دارید اشتباه انجامش می‌دهید. بله، شما باید مرز راحتی را رد کنید، سخت‌تر نفس بکشید، روی میزان ضربان قلب هدف‌تان کار کنید، عرق بریزید و احتمالاً کمی هم احساس ناراحتی کنید. اگر وزنه می‌زنید، باید حس کنید عضلات‌تان درحال بالا کشیدن آن وزن هستند، شاید هم کمی سوزش داشته باشند.
کمی درد برای یک یا دو روز بعد از تمرین جدید، طبیعی است. با این‌حال، اگر هر روز درد دارید یا به سختی می‌توانید حرکت کنید، زیاد دارید به خودتان فشار می آورید. همین‌طور اگر درد و رنج جدی احساس می‌کنید- کشیدگی زیاد یا تیرکشیدن یا ضربان‌های بی حس در مفاصل با عضلات- تمرینی را که انجام می‌دهید متوقف کرده یا به پزشک‌تان مراجعه کنید.
۴- دلزده و خسته می‌شوید
هرچند ورزش کردن، هیجان‌انگیزترین چیز دنیا نیست، اما اگر مدام دلزده می‌شوید، پس تمرینات را اشتباه انجام می‌دهید. البته همیشه هم تفریح و شادی نیست اما باید از ورزش کردن تا حدودی لذت ببرید؛ یک رضایت ساده، احساس قدرت و تناسب، لذت بردن از یک تمرین خاص یا حتی تنها تحسین عضلات‌تان در برابر آینه. اگر همیشه یک سری تمرینات مشخص را انجام می‌دهید، یا تمریناتی را که دوست ندارید، خسته خواهید شد و ممکن است کلا ترکش کنید.
چرا نباید ورزش را ترک کنید؟
تقصیر تردمیل نیست که شما بی‌نهایت از آن متنفرید. حتی اگر تردمیل یا هر دستگاه دیگری که از آن استفاده می‌کنید، تنها وسیله دردسترس‌تان باشد، راه‌هایی برای تغییر نحوه تمرین‌تان وجود دارد تا کمی تازگی به برنامه همیشگی‌تان بدهید. درحقیقت، بعضی از ما ممکن است نیاز داشته باشیم کلاً به مرحله برنامه ریزی برگردیم تا سردربیاوریم که واقعاً دوست داریم چه‌کار کنیم؟
اگر از باشگاه متنفرید، شاید ترجیح می‌دهید در فضایی باز یا در خانه تمرین کنید. اگر اهل رقابت هستید، تمرین چیزی خاص مثل مسابقات دوچرخه‌سواری را امتحان کنید. اگر تمرینات ساختاری برای‌تان ناخوشایند است، خودتان را آزاد بگذارید و شیوه‌ای را که دوست دارید در پیش بگیرید- تنیس بازی کنید یا در طول روز برای پیاده‌روی تند بروید. هرچیزی را جوری انجام دهید که برای‌تان اهمیت دارد.
حرف آخر
صرفاً به دلیل این‌که دلزده و خسته شده‌اید ورزش را رها نکنید.همیشه راه‌حلی برای همه وجود دارد، اگر بتوانید ریسک کنید و چیزهای جدید را امتحان کنید. ممکن است اولین بار اشتباه کنید، اما همه ما به آزادی برای کنارکشیدن و نتوانستن نیاز داریم.
