به طور متوسط از هر 5 نفر یک نفر از خشکی دهان رنج میبرد. در اکثر موارد افراد از کبره بستن دهان، سوزش زبان و خشکی و سوزش گلو شکایت میکنند. در هر حال خشک شدن دهان احساس ناخوشایندی برای فرد ایجاد میکند. در این مطلب چند روش ساده بیان می شود که به برطرف کردن خشکی دهان کمک می کند.
* برای جلوگیری از خشک شدن دهان آب بیشتری بنوشید
یکی از اولین و مهمترین عوامل خشکی دهان عدم مصرف مایعات کافی است. در واقع اگر جزو افرادی هستید که دهانتان خشک میشود از خودتان سوال کنید روزانه چقدر مایعات (اعم از آب یا آبمیوهها و دمنوشها و غیره) مصرف میکنید. لازم است که روزانه حداقل یک و نیم لیتر آب بنوشید تا بتوانید با مشکل خشکی دهان مقابله کنید. توجه داشته باشید که با گذشت زمان و افزایش سن احساس تشنگی و تولید بزاق کاهش پیدا میکند و افراد مسن بیشتر در معرض مشکل خشکی دهان قرار میگیرند.
اگر با افزایش مصرف آب مشکل خشکی دهان حل نشود لازم است که به پزشک مراجعه کنید. چون در این صورت پای «گزروستومی» در میان است. در حالت کلی خانمهای بالای 60 سال بیشتر در معرض گزروستومی (خشکی دهان) قرار میگیرند. این مشکل نوعی ناتوانی ایجاد میکند به خاطر اینکه در این خانمها بزاق تولید نشده و آنها نمیتوانند صحبت کنند، غذا بخورند و دچار افسردگی میشوند.
علاوه بر این مصرف قرصهای ضدافسردگی نیز عوارضی دارند که باعث خشکی غدد بزاقی میشوند و این افراد وارد یک چرخهی باطل میشوند. در واقع خشک شدن بزاق و دهان باعث افسردگی آنها و مصرف قرصهای ضدافسردگی باعث خشکی بیشتر بزاقشان میشود.
* مصرف برخی داروها باعث خشک شدن دهان می شود در نتیجه از داروهای جایگزین استفاده کنید
حتماً میدانید که تمام داروها عوارض جانبی زیادی دارند. برخی داروها باعث خشکی دهان و تشدید مشکل میشوند. از بین این داروها میتوان به داروهای ضدافسردگی، داروهای ضداضطراب، داروهای ضدفشار خون و داروهای ضدآریتمی، قرص خوابها و داروهای ضدتهوع اشاره کرد. علاوه بر این پرتودرمانی نیز باعث خشک شدن زیاد دهان میشود.
افرادی که از بیماریهایی مانند سندرم شوگرون رنج میبرند نیز بیشتر در معرض خشک شدن دهان قرار میگیرند. این بیماری یک بیماری خودایمنی است که در آن بدن علیه خود آنتی کور ترشح میکند که غدد ترشحکنندهی بزاق و اشک و دیگر ترشحات بدن را نشانه گرفته و خنثی میکنند.
اگر تحت درمان با داروهای اشاره شده هستید و از خشکی دهان رنج میبرید بهتر است با پزشک خود مشورت کرده و از داروهای جایگزین استفاده کنید. بهتر است آزمایشی انجام دهید و عملکرد غدد بزاقتان را مورد بررسی قرار دهید.
* برای پیشگیری از خشک شدن دهان مصرف قهوه و برخی مواد غذایی را کاهش دهید
اگر از خشکی دهان رنج میبرید باید از مصرف هر نوع مادهی غذایی اسیدی، تند و پرادویه و شور و همچنین الکل و قهوه بپرهیزید. میپرسید چرا؟ به خاطر اینکه این مواد غذایی باعث ایجاد احساس سوزش در حفرهی دهان میشوند. در نتیجه مصرف آنها باعث تشدید مشکل خواهد شد. علاوه بر این لازم است که مصرف سیگار را کنار بگذارید. دخانیات باعث خشکی دهان میشوند.
* برای مقابله با خشک شدن دهان از درمانهای طبیعی استفاده کنید
میتوانید از روشهای طبیعی برای مقابله با خشک شدن دهان استفاده کنید. توصیه میکنیم با جوششیرین قرقره کنید. این کار باعث کاهش حالت اسیدی حفرهی دهان شده و از بروز میکوز (قارچ) پیشگیری میکند. توصیه میکنیم به مدت چند ماه روزانه دو مرتبه از جوش شیرین به عنوان دهانشویه استفاده کنید. از دهانشویههای دیگر استفاده نکنید چون باعث اسیدی شدن دهان شده و مشکل را تشدید میکنند.
از خمیردندانهای حاوی فلوئور استفاده نکنید. چون اگر دچار خشکی دهان باشید این خمیردندانها باعث تشدید سوزش دهان میشوند. بدانید که درمان این قبیل بیماریها طولانیمدت است (حدود دو سال) اما در نهایت اگر حوصله به خرج داده و درمان خود را به خوبی دنبال کنید نتایج خوبی عایدتان خواهد شد.
* مصرف پاستیل و آدامس برای جلوگیری از خشک شدن دهان مناسب هستند
استفاده از برخی خوردنیها باعث تحریک غدد بزاق شده و به این ترتیب بزاق بیشتری ترشح میشود. برای این کار بهتر است آدامس بجوید و یا همیشه گوشهی دهانتان پاستیل داشته باشید. توصیه میکنیم از انواع بدون قند این خوراکیها استفاده شود. بهتر است از طعمهای نعنایی یا لیمویی استفاده شود که کمک زیادی به ترشح بیشتر بزاق میکنند.
علاوه بر این میتوانید یک قالب یخ کوچک در دهان گذاشته و با آن دهانتان را مرطوب نگه دارید.
* استفاده از دستگاه بخور داخل اتاق برای جلوگیری از خشک شدن دهان مفید است
تا حد امکان از طریق بینی نفس بکشید. این کار باعث میشود هوایی که تنفس میکنید مرطوب شود. اگر نمیتوانید به درستی از راه بینی نفس بکشید حتماً به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید تا مشکلتان مورد بررسی قرار گیرد. توجه داشته باشید مواد جایگزین بزاق (ژلهای جایگزین بزاق) که در داروخانهها به فروش میرسد تأثیر چندانی در مقابله با خشکی دهان و ترشح بزاق ندارند.