واتسون نام کوچکترین ابرکامپیوتر جهان است که از آن به عنوان هوشمندترین ابرکامپیوتر هم یاد می‌شود و به تازگی به قابلیت شناختی مجهز شده است تا بتواند مانند انسان از محیط پیرامون خود بیاموزد و برحسب شرایط زمانی و مکانی عکس‌العمل نشان دهد.
مدل جدید این ابرکامپیوتر که هفته گذشته طی کنفرانسی در امریکا معرفی شد نه تنها بر اساس فهرست مواد غذایی موجود برای طبخ غذا برنامه‌ریزی می‌کند، بلکه می‌تواند عطر و طعم دلخواه را به ارمغان بیاورد. «سرآشپز واتسون» ماده غذایی را تا سطح ملکولی تحلیل می‌کند و متناسب با آن، تئوری‌های مختلف را در نظر می‌گیرد تا در نهایت بتواند از ترکیب مواد مختلف بهترین طعم را به‌دست آورد. مهارت و دانش این ابرکامپیوتر به گونه‌ای است که می‌تواند برای سرآشپزها و افراد خانه‌دار آموزنده باشد و به آنها کمک کند روش‌های جدید درست کردن غذا را بیاموزند.
یک سرآشپز فناوری به نام واتسون
شرکت IBM که بزرگترین تولیدکننده ابرکامپیوتر در جهان محسوب می‌شود، سال 2011 محصول جدید خود را با نام Watson معرفی کرد و توضیح داد این دستگاه بیش از 200 میلیون صفحه اطلاعات سازماندهی شده و بدون ساختار را در حجم 4 ترابایت در حافظه داخلی خود قرار داده است که بدون اتصال به اینترنت می‌تواند با انسان شطرنج بازی کند، به تمام سوالات در زمینه‌های مختلف پاسخ دهد یا در یک بازی دونفره در مقابل انسان به پیروزی برسد. پس از گذشت مدتی برای این ابرکامپیوتر مسئولیت‌های جدی‌تر در نظر گرفته شد و IBM سال گذشته بر اساس بررسی‌های خود اعلام کرد 90 درصد پرستارانی که در بیمارستان آنها واتسون نصب شده است، با اعتماد کامل دستورالعمل‌های ارائه شده از سوی این رایانه را دنبال می‌کنند. اما این هفته شرکت IBM جمع بزرگی از میهمانان ویژه خود را دعوت کرد و موقع صرف ناهار اعلام کرد که غذای امروز را «سرآشپز واتسون» آماده کرده است.
زمانی که میهمان‌ها منوی غذا را در دست گرفتند، تصور نمی‌کردند تمامی آنها را یک ابرکامپیوتر تدارک دیده باشد. از سالاد سزار ترکیه‌ای-کره‌ای گرفته تا پلوی زردچوبه‌ای هندی، خوراک گوشت بلژیکی و دسر مکزیکی در این منو موجود بود. «فلوریان پینل» مدیر گروه توسعه مهارت‌های تخصصی IBM گفت: «سرآشپز واتسون برای پخت غذا از افزودنی‌هایی استفاده می‌کند که من هرگز با آنها آشنایی نداشتم و به درستی نمی‌دانم باید با آنها چه کار کنم»
به عبارت دیگر، واتسون دستورالعمل‌هایی را برای پخت غذا در نظر می‌گیرد که هیچ تصور قبلی در مورد آن نداشته است و هیچ کس هم برای او کلیشه‌ای در نظر نگرفته است که با مواد غذایی مشخص، غذاهای یکسان درست کند. بررسی شرکت IBM نشان داد که این دستگاه برای طبخ غذا نسبت به انسان آزادی بیشتری دارد و بدون هرگونه پیش‌زمینه ذهنی ترکیبات مختلف را در نظر می‌گیرد. از آنجایی که انسان بر حسب غذاهایی خورده شده، دستورالعمل‌های موجود یا شنیده‌های قبلی سراغ درست کردن غذا یا دسر می‌رود، شرکت IBM می‌گوید که واتسون با آزادی کامل می‌تواند در این زمینه نتیجه بهتری را نسبت به انسان به دست آورد. البته توجه داشته باشید که برای واتسون پایگاه داده بسیار جامع شامل دستورهای غذایی از 30 کشور جهان در نظر گرفته شده است و او برحسب سلیقه خود در برخی شرایط چند دستور غذایی را با یکدیگر ترکیب می‌کند.
مدل اولیه این ابرکامپیوتر هم‌اکنون برای استفاده عمومی عرضه شده است و مردم می‌توانند انواع سفارش‌های خود را به او اعلام کنند. سپس واتسون متناسب با غذاهای سفارش داده شده ترکیبات و چاشنی‌های مختلف را بررسی می‌کند و سرانجام طعم متفاوت را برای میهمان‌ها ارائه می‌دهد. افرادی که می‌خواهند برای نخستین بار در جهان دستپخت یک ابرکامپیوتر را امتحان کنند، یکی از دو گزینه زیر را برمی‌گزینند: «غذای من را به صورت کلاسیک طبخ کن یا، من را شگفت‌زده کن». با این توضیح واتسون تصمیم می‌گیرد که سفارش را با همان طعم همیشگی برای میهمان‌ها آماده کند یا اینکه یک بشقاب جدید با شکل ظاهری و مزه متفاوت ارائه دهد.
سرآشپز «جیمز بریشون» مدیر موسسه آموزش آشپزی امریکا که در جمع میهمان‌های کنفرانس این هفته IBM حضور داشت گزینه زیر را انتخاب کرد: «من را شگفت‌زده کن». واتسون که از قبل لیست میهمان‌ها را در اختیار گرفته بود، در مورد هر کدام از آنها یک تصور کلی داشت و سرانجام تصمیم گرفت برای آقای بریشون «سالاد سزار با پوره بادمجان و ورقه‌های باریک گوشت سرخ شده در روغن کنگر فرنگی» را طبخ کند. پس از آماده شدن غذا سرآشپز بریشون اعتراف کرد که این غذای مورد علاقه او بوده و به بهترین شکل آماده شده است.
یک دستپخت رایانه‌ای
ابرکامپیوتر واتسون بیش از 10 هزار دستور غذایی را از مرکز Bon Appeَtit در اختیار گرفته است. این دستگاه به سیستم هوش مصنوعی مجهز شده است و با تکیه بر قابلیت یادگیری ماشینی، فعالیت‌های خود را انجام می‌دهد. بر این اساس هر اندازه حجم داده‌های موجود بیشتر باشد، نتیجه نهایی ارائه شده از سوی آن بهتر خواهد بود. این ابرکامپیوتر با فناوری‌های مذکور می‌تواند پس از مشاهده غذا دستور پخت آن را به دست آورد، تناسب مواد برای ترکیب آنها با یکدیگر را محاسبه کند، مواد تشکیل دهنده غذاهای مختلف را بخوبی تشخیص دهد و تصمیم بگیرد که ترکیب کدام یک از مواد غذایی می‌تواند بهترین نتیجه را ارائه دهد.
این ابرکامپیوتر همچنین برخی مهارت‌های انسانی را در اختیار گرفته است و بر این اساس می‌توان از پاک کردن سبزیجات گرفته تا تمیز کردن ماهی را به او واگذار کرد.توانایی این ابرکامپیوتر در تشخیص عطر و طعم مواد تشکیل دهنده غذا اهمیت فراوانی دارد و این نخستین باری است که ساخته دست بشر می‌تواند چنین قابلیتی را ارائه دهد. توجه داشته باشید که در بسیاری از موارد انسان نمی‌تواند تمام بخش‌های تشکیل دهنده یک ماده غذایی را شناسایی کند. زیرا به عنوان مثال یک عدد گوجه فرنگی بیش از 400 نوع ترکیبات مختلف را در خود جا داده است. سرو کردن یک بشقاب مخصوص مبتنی بر این ترکیبات غذایی ساعت‌ها زمان می‌برد و در عوض واتسون این کار را ظرف چند ثانیه انجام می‌دهد.
به هر حال باید توجه داشت که فناوری در حال تحول است. این نخستین باری است که مردم می‌توانند غذای مورد علاقه خود را به یک سرآشپز رایانه‌ای سفارش دهند و باید توجه داشت که این دستگاه هم نیاز به تغذیه دارد و ماده غذایی مورد علاقه او داده‌ها هستند تا در نهایت بتوانیم یک رستوران هوشمند را در اختیار بگیریم. با وجود این ، برخی موارد پیش آمده است که افراد غذاهای مختلف مانند بشقاب دریایی محلی مربوط به یکی از جزایر امریکای جنوبی را سفارش داده‌اند و واتسون نتوانسته است هیچ تصمیمی بگیرد و درخواست مشتری بدون پاسخ باقی مانده است. اما شرکت IBM می‌گوید که این نخستین گام در عرصه آشپزی هوشمند محسوب می‌شود و باید مسیر طولانی در این زمینه سپری شود. این شرکت پیش‌بینی کرده است که سال 2020 میلادی بتواند ابرکامپیوتر خود را به عنوان یک سرآشپز حرفه‌ای به نقاط مختلف جهان بفرستد و به ساکنان مناطق مختلف اطمینان دهد غذاهای محلی با کیفیت مورد علاقه آنها و با دستپخت رایانه آماده شوند. لازم به ذکر است واتسون نخستین کتاب آشپزی جهان مبتنی بر الگوریتم‌های رایانه‌ای را هم تولید کرده است.
