پرکاری تیروئید ( هیپرتیروئیدیسم ) یعنی تیروئید بیش از حد هورمون می سازد. تیروئید شما یک غده در جلوی گردن شما است  این غده سوخت و ساز بدن را کنترل می کند و سبب تبدیل مواد غذایی به انرژی می شود همچنین بر روی قلب، عضلات، استخوانها و کلسترول تاثیر می گذارد.

داشتن هورمون تیروئید بیش از حد سبب  می شود بسیاری از مسائل مانند ( از دست دادن وزن، ضربان قلب سریع، عرق زیاد و احساس عصبانیت ) در بدن شما به سرعت انجام  شود. یا ممکن است شما هیچ عوارضی نداشته باشید و پزشک شما در یک آزمایش که به دلیل دیگری انجام می دهد پرکاری تیروئید شما را کشف کند.

پرکاری تیروئید به راحتی درمان می شود. با درمان، شما می توانید یک زندگی سالم داشته باشید بدون درمان پرکاری تیروئید سبب ( مشکلات جدی قلبی، مشکلات استخوانی و یک بیماری خطرناک به نام طوفان تیروئیدی ) می شود.

علت پرکاری تیروئید

بیماری گریوز سبب پرکاری تیروئید می شود و شایعترین علت است در این بیماری سیستم دفاع طبیعی بدن ( ایمنی ) به غده تیروئید حمله می کند. در این جنگ تیروئید هورمون بیش از حد تولید می کند. مانند بسیاری از مشکلات تیروئید اغلب در فامیل ایجاد می شود. گاهی اوقات پرکاری تیروئید سبب غده تیروئید متورم و غده های کوچک در تیروئید به نام ندول های تیروئید می شود.

که علت آن همان بیماری گریوز است. علل دیگر پرکاری، تیروئیدیت است و بدن آنتی بادی می سازد که به غده تیروئید آسیب می رساند همچنین ممکن است در اثر یک عفونت ویروسی یا باکتریایی ایجاد شود در ابتدا ممکن است سطح تیروئید بالا رود و هورمون تیروئید از غده آسیب دیده نشت پیدا کند و سبب هیپوتیروئیدی شود.

علل غیر معمول دیگر پرکاری تیروئید مانند تومورها، خوردن مواد غذایی یا مصرف داروهایی که حاوی مقادیر زیادی از ید هستند. پرکاری تیروئید می تواند در هر سنی رخ دهد اما به ندرت بر کودکان تاثیر می گذارد. و بیشتر مردان و زنان را تحت تاثیر قرار می دهد بیماری گریوز شایع ترین علت پرکاری تیروئید است.

علائم پرکاری تیروئید

ممکن است هیچ علائمی وجود نداشته باشد. ممکن است ( احساس عصبی، لرزش دست، تندی ضربان قلب، فیبریلاسیون دهلیزی، نارسایی قلبی، مشکلات تنفسی، حرکات روده بیش از حد معمول ، ترشرویی، اجابت مزاج مکرر، عادت ماهیانه نامنظم  در زنان، سینه های بزرگ در مردان، قرمزی و خارش پوست، تعریق، احساس گرما داشتن، موهای نرم و خوب ولی در حال ریزش، از دست دادن وزن بدون کاهش مقدار غذا خوردن، انگشت چماقی، بزرگی غده تیروئید بدون درد، ناخن های ضخیم شده با بستر در حال بلند شدن، افتالموپاتی گریوز ( چشم دوربین قرمز ، حساس به نور، مات و دوبینی )، میگزودم جلوی تیبیا، پوکی استخوان، ضعف یا خستگی ) داشته باشید.

تشخیص پرکاری تیروئید

پزشک شما در مورد نشانه های بیماری سوال می پرسد و یک معاینه بالینی انجام می دهد. سپس اگر شک به پر کاری تیروئید نماید آزمایش خون در خواست می کند.

به علت سوخت و ساز بالا سطح تری گلیسرید و کلسترول پایین است.

هورمون تحریک کننده تیروئید ( TSH ) که یک تست خونی است که سطح خون را از نظر TSH اندازه گیری می کند. اگر سطح TSH شما پایین است تست ها بیشتری نیاز است آزمایش هورمون های تیروئید، که آزمایش خون برای اندازه گیری سطح دو نوع از هورمونهای تیروئید به نام T3 و T4 می باشد. اگر سطح هورمونهای تیروئید شما بالا است پرکاری تیروئید مطرح است.

آزمون T3RU اندازه گیری سطح پروتئین است که حمل هورمون تیروئید در خون را به عهده دارد این تست در تفسیر نتایج آزمایش خون T3 و T4  می تواند به پزشک کمک کند ولی به دلیل در دسترس بودن تست T4 از آزمون T3RU به ندرت استفاده می شود.

پس از تشخیص پرکاری تیروئید دکتر شما ممکن است برای تشخیص اینکه آیا آنتی بادی به بافت تیروئید حمله کرده است تست آنتی بادی ضد تیروئید درخواست کند. این آزمون می تواند به تشخیص بیماری گریوز و تیروئیدیت خودایمن کمک کند.

اسکن تیروئید رادیواکتیو و آزمون جذب ید رادیواکتیو که با استفاده از اشعه و یک دوربین ویژه ای برای پیدا کردن علت پرکاری تیروئید شما انجام می شود.

اگر شما افتالموپاتی گریوز دارید ، پزشک ممکن است سونوگرافی، MRI یا CT اسکن درخواست نماید.

با تشخیص پرکاری تیروئید شما تحت درمان پرکاری تیروئید قرار می گیرید و پزشک شما TSH و هورمون های تیروئید را چند بار در سال درخواست می کند تا ببینید که آیا تیروئید به خوبی به درمان جواب می دهد.

درمان پرکاری تیروئید

اگر علائم شما را ناراحت می کند پزشک شما ممکن است به شما قرص به نام بتابلوکر بدهد این می تواند به شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید پرکاری تیروئید می تواند مشکلات جدی تر ایجاد کند بنابراین حتی اگر علائمی ندارید ولی پرکاری دارید باید درمان را شروع کنید.

برای درمان اغلب از ید رادیواکتیو و داروهای ضد تیروئید استفاده می شود برخی از افراد به بیش از یک نوع درمان نیاز دارند. ید رادیواکتیو درمان شایع است. اکثر مردم پس از مصرف یک دوز درمان می شود  ید رادیواکتیو بخشی از غده تیروئید را از بین می برد اما به هیچ قسمت دیگر از بدن شما صدمه نمی زند.

اگر علائم خفیف باشند داروهای ضد تیروئید بهتر هستند این قرص ها به غده تیروئید شما آسیب نمی زند و شما باید هر روز آنها را در یک زمان مصرف کنید. اما آنها همیشه موثر نیستند وشما ممکن است نیاز به ید رادیواکتیو داشته باشید.

سه درمان برای پرکاری تیروئید وجود دارد. داروهای ضد تیروئید، ید رادیواکتیو و در موارد نادر جراحی ممکن است انجام شود. پرکاری تیروئید می تواند به مشکلات جدی تر تبدیل شود. بنابراین حتی اگر علائم شما را آزار نمی دهد، شما هنوز هم نیاز به درمان دارید. نوع درمان شما ممکن است بستگی به سن شما، علت پرکاری تیروئید شما، مقدار ساخت هورمون تیروئید و دیگر شرایط پزشکی بدن شما داشته باشد. که هر نوع از درمان ها، دارای منافع و خطراتی می باشد.

درمان اولیه برای پرکاری تیروئید معمولا داروهای ضد تیروئید و درمان با ید رادیواکتیو است. اگر شما علائم زیادی دارید ممکن است مصرف داروی ضد تیروئید برای اولین بار به شما کمک کند تا احساس بهتری داشته باشید سپس شما می توانید برای درمان با ید رادیواکتیو تصمیم بگیرید.

در صورتی که دارای پرکاری خفیف تیروئید  و یا اگر این اولین بار است که شما برای بیماری گریوز درمان می کنید و سن شما کمتر از 50 باشد و غده تیروئید شما فقط کمی متورم ( گواتر کوچک ) است. درمان با داروهای ضد تیروئید بهترین کاراست. و باید به مدت یک سال مصرف کنید و سپس دارو را قطع کرده و اگر دوباره پرکاری تیروئید شروع شد مصرف دارو را ادامه دهید.

داروهای ضد تیروئید ممکن است پرکاری تیروئید را به طور دائم درمان کنند و این دارو در افراد مبتلا به بیماری خفیف بسیار موثر است.

در بارداری، شیردهی و یا تلاش برای باردار شدن، از داروهای ضد تیروئید به جای ید رادیواکتیو استفاده کنید.
کودکان با داروی ضد تیروئید درمان می شوند زیرا مشخص نیست که درمان با ید رادیواکتیو برای کودکان بی خطر باشد درمان کودکان با داروهای ضد تیروئید نیز چالش برانگیز است. زیرا زمانی که آنها در حال رشد هستند تنظیم مقدار دارو سخت است.

اگر شما دارای بیماری گریوز و سن بالای 50 دارید یا اگر شما مبتلا به ندول تیروئید ( گواتر مولتی ندولار سمی ) و در حال افزایش بیش از حد هورمون های تیروئید هستید ید رادیواکتیو توصیه می شود  از ید رادیواکتیو در مواردی مانند ( بارداری، قصد بارداری در 6 ماه آینده، شیردهی، تیروئیدیت ) استفاده نکنید.

اگر شما با مصرف دارو، نشانه هایی چون طپش قلب، لرزش ، عرق کردن ، عصبانیت یا خشکی چشم پیدا کردید ممکن است داروی زیادی مصرف کرده اید.

جراحی معمولا درمان اولیه نیست ولی سریعترین راه درمان پرکاری تیروئید است. اگر غده تیروئید شما آنقدر بزرگ است که بلع یا تنفس را به سختی انجام می دهید  و یا اگر ندول منفرد و نسبتا بزرگ تیروئید دارید که سبب آزاد شدن بیش از حد هورمون تیروئید می شود یا اگر سرطان تیروئید یا عوارض جانبی جدی از مصرف داروهای ضد تیروئید و ید رادیواکتیو باشد ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. که در آن تمام یا قسمتی از تیروئید برداشته می شود.

رژیم غذایی در پرکاری تیروئید

برخی از مواد مغذی مانند ( ویتامین A، C، E و ویتامین ب کمپلکس ) برای سلامت تیروئید لازم است و ممکن است علائم پرکاری تیروئید را کاهش دهد مواد معدنی کلسیم و منیزیم به عملکردهای متابولیسمی کمک می کند. پزشکان همچنین مصرف آهن، روی و سلنیوم را برای پرکاری تیروئید توصیه می کنند.

اسیدهای چرب ضروری به بدن شما در ساخت هورمون ها کمک می کند. علاوه بر این غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان ها، مانند ( انواع توت ها، فلفل و کدو ) ممکن است علائم پرکاری تیروئید را بهبود بخشد.

سبزیجات از خانواده کلم مانند ( گل کلم، کلم، کلم بروکلی، کلم بروکسل، اسفناج، کلم پیچ، خردل و شلغم و همچنین حبوبات مثل سویا و لوبیا خشک ) ممکن است علائم پرکاری تیروئید را بهبود بخشد. ولی اگر شما دارای تیروئیدیت و یا کمی هورمون های تیروئید بالا و پایین می شوند نباید از این غذاها استفاده کنید و با پزشک خود مشورت کنید به هر حال تغذیه نمی تواند بطور کامل تیروئید شما را درمان کند لذا نیاز به دارو هم می باشد.

از مصرف ( غذاهای فرآوری شده تا حد امکان، گوشت قرمز و چربی های ترانس در بسیاری از محصولات پخته شده مانند ( استیک، مارگارین و مواد غذایی سریع )، غذاهای دارای واکنش های آلرژیک، کافئین و الکل اجتناب کنید.