گیاه لاوندر یا اسطوخودوس یکی از خوشبو ترین گیاهان دارویی در جهان محسوب می‌شود که در مناطق مختلفی از ایران، هند، چین، انگلیس و کانادا به صورت خودرو رشد می‌کند.
این گیاه علاوه بر آنکه به عنوان یک گیاه دارویی پرخاصیت در طب سنتی کشورمان و طب سنتی کشورهای چین و هند مورد استفاده قرار می‌گیرد به عنوان یک خوراکی مفید در سبد غذایی بسیاری از خانواده های آسیایی و اروپایی وجود دارد.
امروزه عصاره چای کیسه ای و روغن این گیاه به صورت صنعتی توسط کارخانه های تولید گیاهان دارویی در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می گیرد. مصرف خوراکی و موضعی این گیاه علاوه بر آنکه موجب تقویت عملکرد دستگاه عصبی بدن می‌شود می‌تواند بسیاری از اختلال‌ها و بیماری‌های جسمی مانند اسپاسم‌های عضلانی، ضعف عمومی و بی‌خوابی را درمان کند.
به اعتقاد درمانگران طب سنتی ایران، چین و هند نوشیدن روزانه یک فنجان از چای یا دمنوش گیاه لاوندر یا اسطوخودوس می‌تواند در پیشگیری از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها موثر باشد.
اسطوخودوس مصارف دارویی خیلی زیادی در طب سنتی ایران دارد. در طب سنتی از اسطوخودوس به صورت دمنوش و گیاهان دارویی خشک استفاده می شود.
دمنوش اسطوخودوس چه فوایدی دارد؟
• اسطوخودوس خاصیت آرام بخشی دارد
دمنوش اسطوخودوس با عطر بی نظیر و آرام بخش خود، شما را آرام می کند. مطالعات نشان می دهند که اسطوخودوس سرعت فعالیت دستگاه عصبی را پایین می آورد و باعث آرامش فرد می شود.
این خاصیت به رفع اضطراب، بی خوابی، استرس و افسردگی کمک می کند. یافته های تحقیقات نشان می دهد روغن اسطوخودوس، میزان درد ناشی از تزریق زیرجلدی را کاهش می دهد. روغن های فرار و عطر آرام بخش اسطوخودوس در هنگام دم کردن، آزاد می شوند.
• اسطوخودوس برای رفع مشکلات گوارشی
یکی دیگر از کاربردهای سنتی دمنوش اسطوخودوس، درمان مشکلات گوارشی همچون معده ی عصبی و سوءهاضمه است. طبق مطالعات جدید، این کاربرد اسطوخودوس از لحاظ علمی نیز ثابت شده است.
پژوهش ها نشان می دهد ماساژ روغن اسطوخودوس به آرامش عضلات صاف روده کمک می کند. پژوهش دیگری نشان می دهد روغن اسطوخودوس از تشکیل زخم معده جلوگیری می کند و گوارش را تسهیل می کند.
چای اسطوخودوس ، خواب‌آوری طبیعی
نوشیدن چای لاوندر پیش از خواب به افرادی که دچار اختلال خواب هستند و شب ها چندین بار از خواب بیدار می شوند، کمک می کند تا به مرور خوابی آرام و بی دغدغه را تجربه کنند. برای بهره‌مندی از تاثیر این چای کافی است یک ساعت پیش از خواب شبانه یک فنجان چای لاوندر را به صورت ولرم بنوشید.
برای تهیه این چای کافی است یک قاشق چای‌خوری برگ خشک شده این گیاه را درون یک فنجان آب جوش بریزید و سر فنجان را با کمک نعلبکی ببندید تا در عرض 10 دقیقه دم بکشد.
کمپرس گیاه اسطوخودوس و کاهش درد
کمپرس جوشانده گیاه اسطوخودوس در تسکین دردهای ناشی از کوفتگی‌ها و ضرب‌دیدگی‌ها بسیار موثر است. برای تهیه این کمپرس کافی است 3 تا 4 قاشق غذاخوری از گیاه خشک شده اسطوخودوس را با 2 لیوان آب مخلوط کرده و روی حرارت قرار دهید.
پس از آنکه این مخلوط به مدت 10 دقیقه جوشید آن را صاف کرده و اجازه دهید به اندازه کافی سرد شود. سپس این مایع را با کمک دستمالی نخی و تمیز روی موضع مورد نظر کمپرس کنید.
بهتر است اجازه دهید تا این مایع به اندازه کافی سرد شود زیرا گرمای آن ممکن است موجب بروز خونریزی‌های زیر پوستی در ناحیه ضرب دیده شود.
درمان سرگیجه و ضعف عمومی
درمانگران شیوه های طبیعی درمانی در جهان با کمک گیاه خشک شده لاوندر و عسل ترکیبی تهیه می کنند که مصرف این ترکیب به هنگام بروز سرگیجه و ضعف عمومی بسیار موثر است. در این شرایط درمانگران یک قاشق غذاخوری از پودر برگ‌های خشک شده لاوندر را با یک قاشق غذاخوری عسل و یک لیوان آب گرم مخلوط می کنند. نوشیدن این ترکیب می تواند در مدت کوتاهی ضعف بیمار را برطرف کرده و سرگیجه را از بین ببرد.
اضافه کردن 10 تا 15 قطره از عصاره گیاه لاوندر در وان حمام و دراز کشیدن در آن به مدت 20 تا 30 دقیقه در از بین بردن خستگی و کوفتگی بدن بسیار موثر است. دراز کشیدن در آبی که با این عصاره مخلوط شده باشد علاوه بر آنکه موجب تخلیه استرس‌ها و تنش‌های روزانه می‌شود به بهبود گردش جریان خون کمک کرده و کیفیت خواب افراد را نیز افزایش می‌دهد.
• اسطوخودوس ضدّ تشنّج و اسپاسم
تشنّج به دنبال انقباض و شل شدن سریع و غیرارادی عضلات ایجاد می شود و موجب لرزش بدن می شود. اسپاسم هم به همین صورت است با این تفاوت که عضلات منقبض باقی می مانند.
روغن اسطوخودوس به کاهش تشنّج و اسپاسم کمک می کند. محققان بر این باورند که اسطوخودوس، کانال های کلسیم را مسدود می کند و به این ترتیب مانع از انقباض عضلانی می شود.
7 نکته طلایی درباره اسطوخودوس
* اسطوخودوس از جمله گیاهان دارویی است که خواص درمانی متنوعی دارد. برگ‌ها، گلبرگ‌های بنفش رنگ و سرشاخه های این گیاه از جمله بخش‌هایی از این گیاه است که برای درمان بیماری‌های مختلف از سوی درمانگران طب سنتی توصیه شده است.
* درمانگران طب سنتی مصرف چای اسطوخودوس را یکی از بهترین داروهای گیاهی برای تقویت معده و افزایش عملکرد آن می دانند.
* اسطوخودوس به جهت داشتن خواص مفید در پاکسازی کبد می‌تواند از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها و اختلال‌های کبدی پیشگیری کند.
* نوشیدن چای یا جوشانده برگ های خشک شده اسطوخودوس در کاهش التهاب و تورم دستگاه تنفسی مناسب است و موجب درمان سرفه می‌شود.
* برخی از درمانگران طب سنتی معتقدند که مصرف گیاه اسطوخودوس در افرادی که دچار خواب‌رفتگی دست و پا می‌شوند بسیار موثر است.
* درمانگران طب سنتی چین معتقدند که نوشیدن جوشانده اسطوخودوس موجب پیشگیری و درمان تهوع می شود.
* استفاده موضعی و خوراکی از گیاه اسطوخودوس علاوه بر آنکه موجب تقویت و توان سیستم عصبی می شود می تواند موجب تنظیم ضربان قلب و کنترل تپش قلب شود.
نکات احتیاطی برای مصرف اسطوخودوس
دمنوش اسطوخودوس نسبتاً بی خطر است اما می تواند مشکلاتی را ایجاد کند، به خصوص اگر از دارویی استفاده می کنید که فعالیت دستگاه عصبی مرکزی را کند می کنند. مصرف همزمان دمنوش اسطوخودوس با داروهای خواب آور، آرام بخش و ضدافسردگی مشکل ایجاد می کند. اگر پس از مصرف دمنوش اسطوخودوس هر نوع واکنش حسّاسیتی همچون لرزش یا گرفتگی گلو را تجربه کردید، مصرف را قطع کنید.
دمنوش آرام بخش اسطوخودوس و نعناع
مواد لازم
دو لیوان آب جوش
۲ قاشق چای خوری گلبرگ های خشک شده یا تازه ی اسطوخودوس
½ پیمانه برگ های تازه ی نعناع
طرز تهیه دمنوش اسطوخودوس
گلبرگ های اسطوخودوس و برگ های نعناع را به آب جوش اضافه کنید و بگذارید ۱۵ دقیقه دم بکشد. دمنوش را صاف کنید و اگر خواستید، یک قاشق چای خوری عسل به آن اضافه کنید. این مقدار برای دو نفر کافی است.
