کاهش شنوایی، از بیماری های شایع گوش است که محدودیت هایی را برای انسان ها ایجاد می کند. کاهش شنوایی در هر سنی ممکن است دیده شود؛ از یک نوزاد تازه متولد شده گرفته تا یک فرد میانسال اما علم پیشرفته پزشکی امروز این امید را در بیماران زنده کرده که می توانند شنوایی از دست رفته خود را بازیابند. 

با توجه به فیزیولوژی گوش، روند شنیدن شامل دو بخش بزرگ انتقال صدا و درک صوت است. اگر در هر یک از این قسمت های مشکلی پیش بیاید، احتمال کاهش حس شنوایی وجود دارد. گوش خارجی و گوش میانی وظیفه انتقال و افزایش شدت صوت را برعهده دارند. در گوش داخلی انسان نیز عصب شنوایی وجود دارد که با مغز در ارتباط است و صدا را تحلیل می کند.

پیرگوشی: 

شایع ترین بیماری ای که گوش داخلی را درگیر و کاهش شنوایی حسی- عصبی ایجاد می کند، پیرگوشی است. افراد بعد از 60 سال درجاتی از کاهش شنوایی پیدا می کنند. درمان آنها تجویز سمعک است.

نقص شنوایی هدایتی:

 اگر مشکل در قسمت خارجی و میانی گوش باشد، بیمار دچار نقص شنوایی از نوع هدایتی است. کاهش شنوایی هدایتی از این جهت اهمیت دارد که قابل درمان است. یکی از شایع ترین علل کاهش شنوایی هدایتی، تجمع موم در گوش خارجی است که با خارج کردن موم به وسیله متخصص به راحتی برطرف می شود.

اگر کاهش شنوایی مربوط به اختلالی در گوش میانی باشد، درمان کمی دشوارتر است. در بخش میانی گوش پرده صماغ و استخوانچه ها وجود دارند. پارگی پرده گوش، عفونت ها، چسبندگی استخوانچه ها در اثر عفونت، جراحی و... باعث کاهش شنوایی می شود و درمان معمولا دارویی و جراحی است.

نقص شنوایی حسی- عصبی:

 وقتی کاهش شنوایی مربوط به گوش داخلی باشد، درمان خیلی دشوارتر می شود. به این نوع از کاهش شنوایی اصطلاحا کاهش شنوایی حسی- عصبی گفته می شود. همان طور که می دانیم، سلول های عصبی آسیب دیده قابلیت ترمیم ندارند. پس انتظار می رود در این مورد نیز ترمیم عصب گوش امکان پذیر نباشد. بیماری های بخش داخلی گوش با توجه به وسعتشان بیشتر قابل پیشگیری هستند تا قابل درمان.
 

نقص شنوایی ناشی از سروصدا:

صداهایی که باعث کاهش شنوایی می شوند، به دو دسته تقسیم می شوند؛ صداهای انفجاری که در مراسم چهارشنبه سوری بیشتر شنیده می شود و صداهای بلند مزمن در کسانی که هدفون استفاده می کنند، باعث کاهش شنوایی می شوند. این نوع از کاهش شنوایی قابل پیشگیری است ولی به هیچ وجه قابل درمان نیست و باید از قرار گرفتن در معرض صداهای بلند اجتناب کنیم.

نقص شنوایی ناشی از عارضه دارو: 

بعضی از داروها نیز ممکن است مشکلات غیرقابل برگشت در گوش داخلی ایجاد کنند. داروهای شیمی درمانی و بعضی از آنتی بیوتیک ها از این نوع هستند. منع داروهای شیمی درمانی تقریبا غیرممکن است ولی برای آنتی بیوتیک ها می توان داروی جایگزین دیگری انتخاب کرد.

نقص شنوایی ناشی از اختلال ژنتیکی: 

تعداد زیادی از بیماران دچار کاهش شنوایی به طور ژنتیکی و مادرزادی دچار آسیب یا تکامل نیافتن گوش داخلی اند. متاسفانه این گروه بزرگ کودکان ناشنوا هستند. اگر فردی از نظر شنوایی مشکل نداشته باشد ولی بعد دچار کاهش شنوایی شود با استفاده از وسایل کمک شنوایی می تواند با دیگران ارتباط برقرار کند ولی در کودکانی که از بدو تولد مشکل شنوایی دارند، تکامل رشد زبان، گفتار و ضریب هوشی اتفاق نمی افتد. پس تشخیص به موقع و درمان اهمیت زیادی دارد. استفاده از وسایل کمک شنوایی قوی یا کاشت حلزون، درمانی است که برای این کودکان در نظر گرفته می شود.
 

نقص شنوایی ناشی از عفونت: 

عفونت ها نیز گوش داخلی را درگیر می کنند. عفونت به خصوص اگر در دوران جنینی باشد، بسیار خطرناک است. عفونت هایی که گوش را درگیر می کنند، به مغز گسترش می یابند و بیماری مننژیت ایجاد می کنند نیز باعث کاهش شنوایی عصبی می شوند.

سکته گوش: 

کاهش شنوایی که به طور مزمن اتفاق می افتد، به بیمار فرصت می دهد در پی چاره باشد ولی نوع دیگری از کاهش شنوایی وجود دارد که جزو اورژانس های گوش محسوب می شود. این بیماری به «سکته گوش» معروف است. علت آن هم ناشناخته است. البته نقش سیستم ایمنی و ویروس ها را تا حدودی در بروز آن دخیل می دانند. گرچه این نوع از کاهش شنوایی ناگهانی است ولی سرعت عمل پزشک در شناسایی و درمان آن، 60 درصد باعث بهبود کامل خواهدشد. 

اگر سکته گوش به موقع شناسایی نشود، شنوایی تا حدود 30 درصد کاهش می یابد. درمان این بیماران استفاده از داروهای ضدالتهابی و ضدویروسی است. باید کورتیکو استروئید به داخل گوش افرادی که به درمان پاسخ نمی دهند یا منع مصرف چنین داروهایی را دارند تزریق شود.