سرای سعدالسلطنه یکی از کاروانسراهای درون شهری دوره قاجاریه است که به عنوان یک سرای بازرگانی در محدوده بافت تاریخی فرهنگی قزوین واقع شده است.
این کاروانسرا به‌دستور باقرخان سعدالسلطنه، فرماندار قزوین در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد و امروز یکی بزرگترین کاروانسراهای سرپوشیده در خاور میانه است که چندین حمام، سرا، تیمچه، شترخان، راسته، چهارسوق، مسجد و چای‌خانه در آن به چشم می خورد.
ارزشمندترین قسمت این بنا، چهار سوق آن است که از تقاطع قائم دو راسته ایجاد شده و بر فراز آن گنبد بزرگ کاشیکاری شده‌ای قرار دارد. چهار طرف گنبد را، چهار نیم‌گنبد با رسمی‌بندی و نورگیر فراگرفته‌اند که فضا را بزرگتر نشان می‌دهند.
سرای بهشتیان، حیاط نگارالسلطنه، حیاط سعدالسلطنه، حیاط شترخان و شترخان مسقف از جمله بخش‌های این بنا هستند.
سرای سعدالسلطنه قزوین بزرگترین کاروانسرای سرپوشیده و مرکزتجاری داخلی شهری کشور است که با وسعتی بیش از ۶/۲ هکتار در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد.
حیاط اصلی که بزرگترین حیاط کاروانسرا است ۳۰۷۳متر مربع مساحت دارد که ۱۵۹۳متر مربع آن فضای حیاط و باقی را فضای بسته و نیمه باز تشکیل می دهند و در چهار جانب آن حجرات یک طبقه که از کف حیاط سعدالسلطنه یک متر فاصله دارند ساخته شده است.
حیاط سعدالسلطنه ۴ ایوانی است و آجرکاری آن به شیوه خفته راسته بوده و سقف ایوان ها دارای تزئین رسمی بندی است. درهای حجره های حیاط سعدالسلطنه برخی ارسی است و برخی شرقی و غربی از جنس چوب و تزئینات آجر کاری ساده ای در رو بنا داشته و در داخل نیز دارای سقف های گنبدی و گاه طاق نما های به صورت طاقچه در طرفین و نورگیر هایی در سقف بوده و دیوار ها روکش گچ داشته و کف حیاط کاروانسرا بدون پوشش و خاکی است.
البته کف ایوان ها و راهرو های جلوی حجره ها سنگ فرش شده و در تقاطع ضلع های چهارگانه حجره دو گوشه ساخته شده است. طاق نمای حجرات تزئینی ساده داشته و کف آنها موازئیک بوده.
این مجموعه که روزگاری مکان آمد و شد کاروانیان و تجار از نقاط مختلف کشور بوده از سال 1310 هجری قمری شروع و در سال 1312 پایان یافته است. تا قبل از جنگ جهانی اول این مجموعه مرکز تجارت و فعالیت شهر محسوب می شده و از چنان رونقی برخوردار بود که در برخی حجرات آن اقامت شبانه روزی صورت می گرفت ولی بعد از تغییر نظام سیاسی اوضاع اقتصادی دچار رکود شد و در دوره های بعدی به حیات اقتصادی خود به صورت نیمه فعال ادامه داد.
