بین تركمن ها فقط یك نوع از كجاوه از معروفیت خاصی برخوردار است. در زمان های نه چندان دور عروس را در داخل كجاوه ای كه بر روی كوهان یك شتر نصب می شده، نشانده و به منزل داماد می آورده اند. اما موضوع مورد بحث در این مقاله در مورد كجاوه دیگری است كه به آن «اؤرمه كجبه» (كجاوه ای كه از طریق بافتن درست می شود.) می گویند و استفاده از این كجاوه كاملاً متفاوت می باشد.

این احتمال وجود دارد شكل كجاوه ای كه در عروسی استفاده می شده از شكل كجاوه بافتنی (اؤرمه كجبه) گرفته شده باشد. چهار گوش بودن این كجاوه، گنبدی شكل بودن قسمت بالای آن و نیز تزئین شدن آن با نخ ها و قپه های رنگارنگ تأیید كننده موضوع مذكور است.

این كجاوه از شاخه گندم سفید بافته می شود. بعد از اینكه گندم سفید كاملاً می رسد، قسمت بالای آن (قسمتی كه خوشه گندم بر آن سوار است) را بریده و بصورت بسته ها تهیه می كنند. قبل از شروع به بافت كجاوه، كاه های گندم را به مدت یك روز در آب نگهداری و كاملاً خیس گردد. بعد از اینكه كاه را از آب در می آورند، آنها را طوری می گذارند كه آبش كاملاً بچكد.

برای بافت دیوارهای كجاوه، یك شاخه از كاه خیس شده را گرفته و آن را بصورت مساوی خم می كنند و بعد شاخه های دوم، سوم و چهارم را نیز بدست گرفته و آنها را نیز بصورت مساوی خم می كنند. سپس آنها را از لای همدیگر عبور می دهند و بافتن را بصورت ردیفی آغاز می كنند. این كار باید با حوصله و دقت انجام بگیرد و هر چهار گوشه كجاوه باید مساوی و شبیه به همدیگر باشد.

بعد از آن، كاه های اضافی آن با قیچی بریده می شود و برای محكم شدن بافت كناره های آن، با نخ سفید دوخته می شود. به این ترتیب پنج دیواره كجاوه حاضر می شود و برای ساخت سقف آن و در آوردن آن بصورت گنبدی شكل، چهار تكه دیگر را بصورت سه گوشه باید بافت. بافت سه گوشه ها نیز عیناً مثل بافت چهار گوشه ها صورت می گیرد ولی آن را نه از چهار كاه بلكه از سه كاه باید بافت. بزرگی و یا كوچكی كجاوه بستگی به علاقه بافنده دارد. بنابراین تهیه انواع كجاوه ها امكان پذیر می باشد. چهار گوشه تهیه شده برای ساخت بستر و دیواره های كجاوه، به همدیگر چسبیده و از پایین به بالا دوخته می شوند.

چهار تكه سه گوش تهیه شده با همدیگر دوخته و در بالای دیوارهای كجاوه به شكل گنبد نهاده و دوخته می شود. یكی از آن سه گوش ها را به منظور استفاده بصورت دریچه نباید دوخت و بایستی بصورت باز گذشت. به این ترتیب كجاوه حاضر می شود. بعد از آن اطراف كجاوه با آلاجایوپ (نخی كه با استفاده از پشم شتر و رنگ های مختلف تزیین می گردد) ترسیم می گردد. در گوشه های كجاوه قپه های زیبا نصب می گردد كه باعث ایجاد زیبایی خاص در كجاوه می گردد و به قسمت داخل آن نیز پارچه سفید دوخته می شود.

مردها در داخل كجاوه وسایلی همچون تیغ، قیچی، موچین، چخماق (فندك)، جوالدوز، بیز (جوالدوز دسته دار)، چاقو و غیر را نگهداری می كرده اند. زنان و دختران نیز در داخل آن وسایلی همچون آینه، شانه، لوازم زینتی، انگشتر، گوشواره، مچ بند، یونگسه (انگشتانه) قیچی و غیره را نگهداری می كرده اند. كجاوه همیشه دم دست بوده است و آن را از دیوارها و اوق های (ستون های دراز آلاچیق) آویزان می كرده اند.

وسایلی كه در كجاوه نگهداری می شده است، تمیز می مانده و در طول سال ها از سوی صاحبش مورد استفاده قرار می گرفته است. دختران وقتی ازدواج می كرده اند، همراه با جهیزه های خود كجاوه هایی را كه با دست های خود بافته بودند، با خود به خانه داماد می برده اند.

متأسفانه بافت این كجاوه ها و استفاده از آن در اواسط قرن 20 كم شده و بعدها تقریباً از بین رفته است. این كجاوه ها را در روستاهای واقع در مناطق كوهستانی و روستاهای صحرا نشین به ندرت می شود ملاحظه نمود.