هر دردی ناشی از کهولت سن نیست؛ بخواهید یا نخواهید درد و ورزش، دو روی یک سکه است! البته درد عضلانی انواع و اقسامی دارد و معمولا از آسیب و فشار خبر می دهد. در هر صورت درد ساق پا با هر شکل و مدلی، باعث آزار و بی طاقتی می شود. شناخت دلایل ایجاد درد ساق پا می تواند از گسترده تر شدن این مشکل جلوگیری کند.
کرامپ عضلانی
کرامپ همان گرفتگی عضلانی است که تمام عضلات ساق را درگیر می کند و به دنبال آن گوشت پا بسیار دردناک و سفت می شود. این گرفتگی بیشتر به دنبال خستگی عضلانی، گرما و کم آبی به وجود می آید. همچنین در سالمندان، ورزشکاران استقامتی و ورزشکارانی که آمادگی بدنی خوبی ندارند، بیشتر مشاهده می شود.
در کل گرفتگی های عضلانی در زمان های مختلف به وقوع می پیوندد، برای مثال این مورد می تواند هنگام دویدن و فعالیت بدنی یا حتی وقتی خواب هستید اتفاق بیفتد. عضلات ما، بویژه عضلات پشت ساق پا ممکن است به طور ناخواسته و ناگهانی دچار انقباض بسیار دردناکی شود و این انقباض باقیمانده، در مدت زمان کوتاهی از بین نرود. در این زمان است که شما دچار گرفتگی عضلانی شده اید و نمی دانید چه کارهایی باید برای رفع آن انجام دهید!
گرفتگی عضلانی
هر کسی ورزش کرده باشد حتما برای یک بار هم که شده گرفتگی عضلانی را تجربه کرده است. دلایل احتمالی زیادی برای گرفتگی عضلانی ذکر می کنند که یکی از آنها همین حرکت های ورزشی است. فعالیت و فشار بیش از حدی که به عضلات هنگام ورزش وارد می شود، می تواند گرفتگی عضلانی به همراه بیاورد.
البته نباید همه مشکل را به گردن ورزش انداخت؛ گرم نکردن بدن پیش از شروع ورزش، براحتی می تواند باعث گرفتگی عضلانی شود. همچنین کم بودن تمرین های کششی عضلات درگیر نیز دردسرهای بعدی را برای ورزشکاران ایجاد کرده و هنگام فعالیت گریبانگیر آنان می شود. همان طور که اشاره کردیم، خستگی عضلانی و فعالیت بدنی در گرما از دیگر عوامل گرفتگی عضلانی است. هریک از این عناصر در کارکرد عضله و انقباض های آن تاثیر دارد و اگر ورزشکاران و ورزش دوستان به این نکته ها توجه نداشته باشند، به طور حتم با گرفتگی عضلانی روبه رو می شوند.
گاهی پای بیماری در میان است
شاید فکر می کنید گرفتگی عضلانی فقط به دلیل آمادگی نداشتن یا ورزش نادرست به وجود می آید، اما متاسفانه همیشه این طور نیست و امکان دارد عوامل خطرناک دیگری سلامت تان را تهدید کند. یکی از این موارد آسیب اعصاب منطقه ای مانند بیماران ضایعات نخاعی است. این موضوع می تواند گرفتگی های عضلانی بسیاری را در پی داشته باشد. علاوه بر این، ممکن است گرفتگی عضلانی به دلیل حالت تدافعی بدن در برابر بعضی از آسیب ها مانند ناحیه کمر باشد تا از آسیب بیشتر جلوگیری کند.
البته نرسیدن خون کافی به ماهیچه، دوران بارداری، عوارض جانبی مصرف بعضی داروها و بیماری هایی مانند مشکلات تیروئید و کلیه ها، اسهال و استفراغ نیز می تواند باعث گرفتگی عضلانی شود. بنابراین نباید هر گرفتگی عضلانی را نادیده گرفت و تصور کرد خودبه خود خوب می شود. همان طور که می بینید، درد می تواند زنگ خطری برای مشکلات جدی تری باشد. برای نمونه گاهی گرفتگی های موضعی کوچکی در ماهیچه ها به وجود می آید که بسیار دردناک بوده و باید زیر نظر متخصص پزشکی ـ ورزشی شناسایی و حتما درمان شود.
امان از درد
تاکنون هر آنچه گفته شد قطره ای از انواع موارد ایجادکننده درد و گرفتگی عضلانی بود، اما قضیه به همین جا ختم نمی شود و مشکلات دیگری سر راه عضلات ساق پا قرار دارد، یکی از این موارد درگیری و التهاب بافت نرم متصل کننده ماهیچه های ساق پا در محل تلاقی با استخوان های پاهاست. این بیماری معمولا به دنبال دویدن و پریدن روی سطوح سخت به وجود می آید. صافی کف پا نیز از دیگر دلایل مستعدکننده این بیماری است. برای درمان لازم است بیمار از سوی متخصص معاینه شود و سپس با ورزش های کششی و قدرتی مخصوص، درمان را پیگیری کند.
عامل موثر بعدی در درد ساق پا، التهاب تاندون های ساق مانند التهاب تاندون آشیل است. در این شرایط، درد بیشتر در قسمت پایینی ساق و نزدیک استخوان پاشنه ایجاد می شود. همچنین در صورت التهاب شدید تاندون آشیل و درمان نشدن آن، احتمال پارگی تاندون نیز وجود دارد. بنابراین توصیه می شود هرچه زودتر زیر نظر متخصص پزشکی ورزشی، درمان را شروع کنید.
متهم ردیف دوم
شکستگی استخوان ساق نیز می تواند عامل ایجاد درد در این نقطه باشد. ممکن است شکستگی بر اثر ضربه مستقیم و شدید ایجاد شود اما گاه احتمال دارد شکستگی ساق پا به دلیل ضربه های مکرر و تجمعی ایجاد شود. به این نوع شکستگی ساق پا «شکستگی استرسی» می گویند که برای درمان آن مراجعه به پزشک متخصص، معاینه، انجام آزمایش و تصویربرداری پزشکی لازم است.
نقش بیماری های عروق در پا درد
از بحث عضلانی و استخوانی که بگذریم، بیماری های عروقی نیز می تواند باعث درد ساق پا شود. یکی از عوامل این درد، لخته های عروقی است. به طور معمول لخته خون در وریدهای عمقی تشکیل می شود که به آن دی وی تی می گویند. این درگیری عروقی به دنبال عوامل مستعدکننده ای مانند بی تحرکی طولانی، چاقی، سیگار کشیدن و مصرف بعضی از داروها رخ می دهد.
از آنجا که خطر حرکت این لخته های خونی به ارگان های حیاتی مانند قلب و ریه وجود دارد، در صورت بروز درد ساق پا و تورم آن باید بلافاصله به پزشک یا اورژانس مراجعه شود. البته ممکن است این مشکل گاه با بیماری واریس اشتباه گرفته شود که جدی نگرفتن آن خطرآفرین است.
واریس همان بیماری ضعف دریچه های لانه کبوتری در وریدهای ساق پاست. این موضوع باعث می شود تخلیه خون وریدی با مشکل روبه رو شود و به وریدهای جانبی آنها فشار وارد کند. همه این اتفاق ها باعث ایجاد وریدهای آبی تیره، پرخون و مارپیچی (معمولا نزدیک به سطح پوست) در ساق پاها می شود. به طور معمول، درد ساق پا در واریس به دنبال ایستادن طولانی تشدید می شود. در بیشتر موارد جوراب واریس به شما کمک می کند تا از دردتان کاسته شود.
این جوراب ها را می توانید از داروخانه ها و با مارک های معتبر تهیه کنید. تغییر سبک فعالیت کاری و ورزش درمانی نیز به درمان بیماری کمک می کند. البته روش های درمانی واریس بسیار متنوع است و به پزشک معالج بستگی دارد.
