این روزها موسم سرماخوردگی و گلودرد است. اگر می‌خواهید مثل یك پزشك متخصص تشخیص بدهید كه گلودردی كه گریبان‌تان را گرفته ویروسی است یا میكروبی و برای هركدام چه كاری باید انجام دهید، این مطلب را تا آخر بخوانید.
همه ما با آن احساس ناخوشایند گرفتگی و درد و خارش در گلو آشنا هستیم. چنین احساسی ممكن است ناشی از یك آلرژی فصلی یا یك سرماخوردگی ویروسی یا یك عفونت میكروبی شدید باشد. در میان این حالت‌ها، گلودرد چركی با باكتری استرپتوكوك، اگر درمان نشود، می‌تواند بسیار خطرناك باشد.
برای همین شما باید بدانید بین گلودرد ویروسی و گلودرد باكتریایی چه تفاوت‌هایی وجود دارد تا برای درمان نوع استرپتوکوکی (باكتریایی) با آنتی‌بیوتیك مناسب تجویز شده توسط پزشك، اقدام كنید (آنتی‌بیوتیك در درمان سرماخوردگی و گلودرد ویروسی هیچ تاثیری ندارد).
به دنبال نقطه‌های سفید بگردید
حتما دیده‌اید كه پزشك در زمان گلودرد به شما می‌گوید: «بگو آ آ آ...»، شما باید بدانید كه در زمان بروز عفونت باكتریایی در گلو، ممكن است نقطه نقطه‌های سفیدی روی لوزه‌ها و ته گلو ببینید كه دیدن آنها به معنای عفونت شدید میكروبی است. لوزه‌های بزرگ شده و قرمز هم بیشتر به نفع عفونت میكروبی است. گاه ممكن است چرك هم در ته گلو دیده شود.
اگر سرفه و آبریزش دارید...
سرفه كردن متوالی و ریختن مخاط بینی از پشت بینی روی گلو می‌تواند احساس ناخوشایندی در گلو ایجاد كند. در عفونت با باکتری استرپتوكوك شما معمولا شاهد احتقان بینی، آبریزش بینی و سرفه نیستید و اینها معمولا نشانگر سرماخوردگی یا همان بیماری ویروسی هستند.
درجه دماسنج چه عددی را نشان می‌دهد؟
سرماخوردگی و عفونت‌های ویروسی باعث ایجاد تب می‌شوند و معمولا تب آنها بسیار خفیف است اما برعكس عفونت با استرپتوكوك تب بالا ایجاد می‌كند. تب بالای 5/38 درجه سانتی‌گراد به‌طور معمول نشانگر عفونت میكروبی نیازمند درمان است. اما یادتان باشد عفونت میكروبی هم ممكن است اصلا تب ایجاد نكند یا تب خفیف ایجاد كند.
میكروب‌ها بیشتر درد دارند
اگر گلودرد ویروسی و باكتریایی را در زمان‌های مختلف عمرتان تجربه كرده باشید می‌دانید كه درد گلو با باكتری بسیار بیشتر است. گلودرد ویروسی چندروزه حتی بدون درمان خوب می‌شود اما گلودرد میكروبی هرروز كه بگذرد شدید و شدیدتر می‌شود. اگر گلودردتان خیلی شدید است به استرپتوكوك فكر كنید، درضمن یادتان باشد كه عفونت میكروبی ممكن است دل‌درد، سردرد، تهوع و استفراغ و كاهش شدید اشتها را موجب شود كه در عفونت ویروسی به طور خیلی مشخص و شدید وجود ندارد.
نسخه مفید مادربزرگ‌ها
نسخه‌های مادربزرگ‌ها می‌تواند در كاهش علائم سرماخوردگی‌های ویروسی و میكروبی مفید باشد. استفاده از آب نمك رقیق (یك سر قاشق چای‌خوری نمك در یك لیوان آب ولرم) برای شست‌و‌شوی گلو و سینوس‌ها از آن نسخه‌هایی است كه به خوبی التهاب و درد موضعی را كم می‌كند.
استفاده از شیوه قدیمی نفس كشیدن در بخار آب‌جوش یا استفاده از دستگاه بخور هم می‌تواند دردگلو و سینوس‌ها را كاهش دهد.
چرا بستنی؟
شاید تصور خوردن بستنی در زمان گلودرد شدید سخت باشد اما باید بدانیدكه سرما اثر بی‌حس‌كنندگی دارد. در ضمن خوردن بستنی حتی با گلوی متورم هم آسان است. جدا از بستنی، میلك شیك، ژلاتین و سوپ‌های گرم هم می‌توانند در كاهش درد موثر باشند. یادتان باشد در زمان گلودرد بهتر است از خوردن غذاهای تند و پر ادویه خودداری كنید.
با توجه به اینكه در زمان تب و گلودرد، بدن به شدت آب از دست می‌دهد باید در زمان سرماخوردگی و عفونت چركی گلو تا می‌توانید مایعات بخورید، البته بهتر است از خوردن مایعات ترش خودداری كنید چراكه آنها گلو را تحریك می‌كنند.
آنتی‌بیوتیك بخوریم یا نه؟
اگر عفونت باکتریایی استرپتوکوک داشته باشید با آنتی‌بیوتیك مناسب طول دوره بیماری شما و علائم آن كاهش می‌یابد. در ضمن تجویز آنتی‌بیوتیك مناسب باعث كاهش عوارض این بیماری هم خواهد شد. اما در مورد سرماخوردگی‌های ساده و ویروسی باید گفت كه استفاده از آنتی‌بیوتیك‌ها در این موارد بسیار اشتباه است.
اگر در موارد نامناسب آنتی‌بیوتیك مصرف كنید ممكن است باكتری‌ها را به این آنتی‌بیوتیك‌ها مقاوم كنید و در نتیجه میكروب‌هایی شكل بگیرند كه بسیار قوی هستند و هیچ دارویی بر آنها تاثیر نمی‌گذارد و حتی می‌توانند مرگبار هم باشند.
تا دانه آخر قرص‌ها را بخورید
اگر گلودرد باكتریایی داشته باشید پزشك‌تان برای شما آنتی‌بیوتیك خوراكی یا تزریقی، برای یك هفته تا 10 روز تجویز می‌كند. ممكن است یك تا 2 روز پس از شروع مصرف آنتی‌بیوتیك حس كنید حال‌تان خوب شده است و بقیه داروها را نخورید اما این كار بسیار اشتباه است زیرا خطر شدیدتر شدن بیماری را در پی دارد. درضمن یادتان باشد كه حتما پس از پایان گلودرد چركی‌تان مسواكی را كه در آن روزها از آن استفاده كرد‌ه‌اید، دور بیندازید.
هیچ‌وقت به كودك آسپیرین ندهید
در زمان گلودردهای چركی یا ویروسی استفاده از مسكن‌هایی كه نیاز به تجویز پزشك ندارند (مثل استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروكسن) در كاهش درد موثر است. در این مواقع به كودكان و نوجوانان داروی آسپیرین ندهید چراكه از عوارض جانبی آسپیرین در كودكان و نوجوانان بیماری خطرناك و گاه مرگبار «سندرم ری» است. استفاده از داروهای دكونژستان هم می‌تواند در كاهش آبریزش بینی و شدت التهاب بینی و گلو موثر باشد.
گلودردهای طولانی‌مدت را چه كنیم؟
حتی اگر گلودردتان شدید نبود اما یك هفته طول كشید یا اگر گلودردتان شدید و شدیدتر شد، حتما به پزشك مراجعه كنید. ممكن است برای تشخیص قطعی نیاز به نمونه‌برداری از گلو و لوزه‌ها و گاه در موارد شدید نیاز به انجام كشت خون باشد. بیماری ریفلاكس یا برگشتن از معده به مری، بیماری مونون‌كلئوز عفونی و چند بیماری دیگر می‌توانند باعث گلودردهای طولانی‌مدت شوند.
