امین شجاعی جمعه ۱۰ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۴:۰۰

معرفی سبک معماری های‌تک با کمک اولین بنای ساخته شده به این سبک: مرکز فرهنگی هنری ژرژ پمپیدو

در دهه‌ی هشتاد میلادی، محله‌ی بوبرگ (Beabourg) پاریس شاهد ساخت بنایی بود که چهره‌ی پاریس را برای همیشه تغییر داد و آغازگر و معرف سبک کاملاً جدیدی در معماری معاصر غرب شد.
 

معرفی سبک معماری های‌تک
محله‌ی بوبرگ پاریس
 

در سال 1969، پمپیدو _رئیس جمهور وقت فرانسه_  تصمیم گرفت یک مرکز چند‌منظوره فرهنگی در منطقه بوبرگ پاریس بسازد. این بنا قرار بود یک کتابخانه با بیشترین ظرفیت بازدید کننده در کل پاریس باشد و جایگزین موزه‌ی ملی که به دلیل کمبود منابع و فضا متروکه شده بود، شود و چندی بعد یک مرکز آفرینش موسیقی هم به آن اضافه شد.
 

معرفی سبک معماری های‌تک
سایتی که برای طراحی مرکز پمپیدو انتخاب شده بود پیش از آن به پارکینگ اختصاص داشت

 

برای طراحی مرکز پمپیدو (Centre pompidou) مسابقه ای بین‌المللی برگزار شد و در سال 1971 دو معمار جوان ایتالیایی به نام ریچارد راجرز (Richard Rogers) و رنزو پیانو (Renzo Piano) ساکن ایتالیا در مسابقه طرح ساختمان مرکز ژرژ پمپیدو در پاریس بین 681 شرکت کننده برنده اعلام شدند.
 

معرفی سبک معماری های‌تک
رنزو پیانو

معرفی سبک معماری های‌تک
ریچارد راجرز


اولین ساختمان ساخته شده به سبک های‌تک (High-tech) بیش از هر چیز شبیه به اسکلت بدون پوست و گوشت یک جانور بود. به نظر پیشگامان معماری های تک، روح زمان (zeitgeist) ما تکنولوژی پیشرفته است. از نظر آنها معماری هم یکی از اقلام صنعتی مثل موبایل و لپ‌تاب است پس باید شیوه ها، مصالح و تکنولوژی جدید در همه‌‌ی ظواهر آن بروز پیدا کند. ساختمان های سبک های‌تک سمبلی از تکنولوژی هستند و نمی‌شود گفت فقط از آن به ساده‌ترین و مفید‌ترین شکل ممکن استفاده می‌کنند. در مقایسه با ساختمان‌های ساخته شده در مدرنیسم اولیه ساختمان‌های های‌تک واقعاً ماشین هستند، هم از ماشین الهام می‌گیرند و هم از تکنولوژی های آن استفاده می‌کنند. شباهت به ماشین برای این معماران یک کنایه نیست بلکه به واقعیت تبدیل شده است.

 

معرفی سبک معماری های‌تک
مرکز فرهنگی هنری ژرژ پمپیدو

 

رهبران این سبک، معماران بزرگی چون نورمن فاستر (Norman Foster) ، ریچارد راجرز، نیکولاس گریمشاو (Nickolas Grimshaw) و مایکل هاپکینز (Micheal Hopkins) هستند.

اصول فکری و طراحی معماری های‌تک را می‌توان در ده مورد خلاصه کرد:

1.بینش پوزیتیویسم به معنی خوشبینی به علم و پیشرفت علمی و تکنیکی
 

معرفی سبک معماری های‌تک
سازه ای که دال های وسیع بدون ستون را امکان پذیر می کند نمودار تکنولوژی در صنعت ساختمان است


در دهه هفتاد هنوز آرمان‌های مدرنیسم و معماری بین‌الملل شکستی قطعی در پروت‌ایگو نخورده بودند. اما از همان دوران هم مشخص بود که ایده‌آل هایی که اساتید بزرگی مثل لکوربوزیه، میس وندروهه و رایت تصویر کرده بودند نتایجی که از آنها انتظار می‌رفت را در بر ندارند با این حال رویکرد معماری های‌تک به تکنولوژی خوشبینانه است و معتقدند که اگر با یک روش استفاده از تکنولوژی موفق به پاسخگویی به مسائل روز بشر نشدند حتما با روشی دیگر موفق خواهند شد. برای این معماران پاسخ همیشه در تکنولوژی ست به همین دلیل در بناهایی که طراحی می‌کنند از جدید‌ترین تکنولوژی ها استفاده می‌کنند حتی اگر استفاده از مصالح و روش‌های سنتی ارزان‌تر و بهینه تر باشد.

2.نمایش تکنولوژی به عنوان عصاره و دستاورد عصر جدید
 

معرفی سبک معماری های‌تک
نمایش تکنولوژی در ساختمان ژرژ پمپیدو


استفاده از تکنولوژی روز به تنهایی برای معماران های‌تک کافی نیست آنها دوست دارند تکنولوژی را در ساختمان‌هایشان فریاد بزنند.

3.نمایش پروسه ساخت
 

معرفی سبک معماری های‌تک
مراحل ساخت مجموعه ژرژ پمپیدو


اگر قطعات یک اتومبیل را از هم باز کنید با داشتن نقشه‌ها و دانش کافی می‌توانید آن‌ها را دوباه کنار هم بچینید اما اگر قطعات یک ساختمان را از هم جدا کنیم آسیب زیادی به هر بخش وارد می ‌شد چون اجزا آن کاملا به هم دوخته شده اند و در نهایت با سر‌هم کردن بنا چیزی بیشتر از یک چینی شکسته بندی شده دستگیرمان نخواهد شد. بنای ازهم باز شده قابل استفاده مجدد نیست اما یک ماشین را بار‌ها و بارها می توان از هم گشود و سر هم کرد شاید وسوسه همین باز کردن بنا‌ها و در جای دیگر برپا کردنشان معماران را وادار کرد از ماشیت ها الهام بگیرند. ساختمان های های‌تک که معمارانشان به ماشین‌ها چشم دوخته اند، قابل تجزیه به اجزای خود هستند به همین دلیل نمایشگر روش ساخت خود می باشند و به این وسیله بیشتر و بیشتر به شباهتشان به ماشین‌ها تاکید می‌کنند.
 

معرفی سبک معماری های‌تک
به نمایش گذاشتن اجزا عملکردی بنا به مثابه یک ماشین

 

4.شفاف نمودن و لایه لایه کردن و نمایش حرکت در ساختمان‌ها:
 

معرفی سبک معماری های‌تک
مسیر های حرکتی در جداره خارجی بنا
 

در مرکز ژرژ پمپیدو مسیر‌های حرکتی کاملا در نمای ساختمان شکل گرفته اند. باکس های پله مثل لوله های رنگی بزرگی هستند که بازدید کنندگان می‌توانند از داخل آن شهر پاریس را تماشا کنند. همچنین شکل این لوله ها، که به رنگ قرمز هستند، کاملا شبیه داکت‌های تاسیساتی و لوله‌های فاضلاب است که با رنگ‌های دیگر به نمای ساختمان آمده اند. در نتیجه حرکت در ساختمان کاملاً جلوی چشمان بینندگان قرار گرفته است.
 

معرفی سبک معماری های‌تک
سیرکولاسیون حرکتی مرکز هنری ژرژ پمپیدو

 

5.نمایش ساختار و اجزا درون بنا در نمای ساختمان

 

معرفی سبک معماری های‌تک
دیده شدن لایه های مختلف عملکردی از بیرون بنا


ریچارد راجرز در مصاحبه ای با شبکه‌ی بی بی سی می‌گوید: "ایده هایی که ما معماری می‌کنیم، از خیلی لحاظ ریشه در باور‌های ما دارد و به این ربط پیدا می‌کند که ما ساختمان را مثل یک کتاب بخوانیم. برای این که ساختمانی خوانا باشد باید جریان ساخت در آن قابل رویت باشد. این شیوه ایست که ما معماری می کنیم و معتقدیم این شیوه در گذشته هم مورد استفاده قرار می‌گرفته است. علم همه‌ی ما را به هیجان می‌اورد.ما معماران عقیده داریم که قرن حاضر قرن علم است."

در واقع ریچارد راجرز ساختمان را به یک گزارش کار یا گزارش آزمایشگاه کاملاً علمی تشبیه می‌کند که آنقدر شفاف نوشته شده است که هر محقق و دانشمندی در هر زمان و مکانی با نگاه کردن به آن می تواند آن آزمایش یا فرآیند علمی را طی کند. بنای ایده آل او بنایی بدون روز و راز است. بنایی قابل تکرار، محاسبه و بازسازی.


 

سبک های تک معماری

پنهان نکردن سازه برای خوانایی بیشتر



شارژ سریع موبایل