خستگی مفرط یکی از شایع ترین عوارض درمان سرطان است. یکی از بیمارانی که مراحل شیمی درمانی و پرتودرمانی را پشت سر می گذارد، در این باره می گوید: خستگی مفرط مربوط به سرطان با خستگی معمولی فرق می کند؛ من قبلاً هم خسته می شدم ولی وقتی کمی می خوابیدم، سرحال از خواب بیدار می شدم اما خستگی مفرط مربوط به سرطان پس از خواب کافی نیز ادامه پیدا می کند.
اما چرا چنین است؟
متخصصان این حوزه می گویند عوامل متعددی باعث ایجاد خستگی مفرط در این بیماران می شود از جمله؛ درمان سرطان، شیمی درمانی، پرتودرمانی و جراحی می تواند در ایجاد خستگی مفرط نقش داشته باشد.این امر می تواند به علت عوارض جانبی درمان از جمله کم خونی، کاهش ماده مغذی و کم آبی بدن باشد. داروهایی که برای درمان به کار می رود می تواند عوارض جانبی داشته باشد که به خستگی مفرط می انجامد.
*مشکلات عاطفی و ذهنی در دوران درمان سرطان؛ علاوه بر این که بیمار باید با بیماری کنار بیاید، انجام دادن آزمایش، مراجعه مستمر به پزشک و... نیز مهم است. برخی از بیماران دچار افسردگی، اضطراب و مشکل در خواب می شوند. همه این عوامل به خستگی مفرط منجر می شود. بهترین راه مقابله با خستگی مفرط، درمان علت نهفته آن است متأسفانه شاید علت معلوم نباشد یا این که علل متعددی داشته باشد.
با این حال لازم است در این زمینه از پزشکتان کمک بگیرید.
نکاتی که پزشک به این دسته از بیماران توصیه می کند:
*به اندازه کافی آب بنوشید: یا این که نوشیدنی های بدون کافئین مانند شیر و آب میوه مصرف کنید تا آب مورد نیاز بدن تأمین شود. از مصرف کافئین که باعث کمبود آب می شود، به ویژه اگر به آن عادت ندارید، بپرهیزید.
*برنامه روزمره خود را حفظ کنید: علت این که در روز اول هفته احساس خستگی می کنید، این است که در روزهای تعطیل دیرتر به خواب می روید و دیرتر از خواب بیدار می شوید. این امر در برنامه روزهای هفتگی اختلال به وجود می آورد. از آن جا که بدن ما به زمان بندی منظم عادت می کند، برنامه روزانه خود را حفظ کنید.
*بین فعالیت ها، اولویت قرار دهید: فعالیت هایی وجود دارد که نیاز است آن را انجام دهید اما از انجام برخی کارها می توان صرف نظر کرد. برخی افراد در زمان بیماری مجبورند کار کردن را ادامه دهند، بنابراین نیاز به انرژی دارند. اگر شما هم جزو این افراد هستید فعالیت هایتان را بر اساس اولویت انجام دهید. همچنین به فعالیت های نشاط آوری که علاقه دارید، بپردازید.
*به خواب ظهر عادت کنید: اگر چه خواب ظهر باید کمتر از یک ساعت باشد اما پزشکان ۲ ساعت خواب ظهر را به این بیماران توصیه می کنند. زمان بیشتر از آن می تواند در چرخه شبانه روزی بدن تداخل ایجاد کند و خستگی بیمار را افزایش دهد.
*ورزش کنید: شاید عجیب به نظر بیاید اما فعالیت جسمی می تواند باعث کاهش خستگی مفرط شود. مطالعات انجام شده بین مبتلایان به سرطان سینه و نوع دیگر سرطان نشان می دهد، ۵ روز در هفته پیاده روی به مدت نیم ساعت، خستگی مفرط را کاهش می دهد. البته قبل از شروع به ورزش با پزشک درباره نوع و زمان آن مشورت کنید.
*خوب بخورید: یک برنامه غذایی متعادل اتخاذ کنید که شامل کالری ها و پروتئین های سالم مانند شیر، پنیر و تخم مرغ باشد.
