عارضه نفخ معده از جمله مشکلات گوارشی آزاردهنده‌ای است که عوامل مختلفی در بروز آن موثرند. افرادی که از عارضه نفخ معده رنج می‌برند اغلب از این وضعیت شکایت می‌کنند که هوای زیادی داخل دستگاه گوارششان حبس شده یا تصور می‌کنند توپ بسکتبال در شکم‌شان گیرافتاده یا این حس را دارند که قسمت میانی بدنشان مملو از آب شده است. به هر حال نفخ معده برای هیچ‌کس تجربه خوشایندی نیست.

متخصصان گوارش تاکید دارند که مشکل نفخ معده به ندرت حاکی از وجود مشکل جدی در بدن است و به طور معمول پس از گذشت چند ساعت برطرف می‌شود.

برخی از عادات غلط و نادرست که عامل تشدید این مشکل هستند به شرح زیر است:

- تند غذا خوردن: سرعت زندگی در عصر مدرن، افراد را مجبور می‌کند تمام کارهای خود را شتابزده انجام دهند. به هنگام غذا خوردن اغلب مقداری هوای تولیدکننده گاز معده نیز بلعیده می‌شود که همین امر موجب باد کردن معده می‌شود و هرچه سریعتر غذا می‌خورید هوای بیشتری می‌بلعید. با این حال هوای محبوس شده در معده تنها دلیل بروز نفخ معده نیست. زمانی که سریع غذا می‌خوریم، خوردنی‌ها به خوبی جویده نمی‌شوند و این وضعیت موجب می‌شود قطعات بزرگتری از غذا به معده وارد شوند و هضم آنها مدت زمان بیشتری طول می‌کشد و این وضعیت نیز به نوبه خود به نفخ معده کمک می‌کند.

- عادت به مصرف نوشابه و نوشیدنی‌های صنعتی: مصرف نوشابه موجب می‌شود معده ورم کند چراکه حاوی شیرین‌کننده‌های مصنوعی است که قابل هضم نیستند و اگر نوشابه، گازدار هم باشد این وضعیت تشدید می‌شود.

- مصرف زیاد نمک: به گفته کارشناسان حتی سالم‌ترین ساندویچ‌ها نیز حاوی سدیم هستند و مصرف نمک زیاد می‌تواند عامل نفخ‌زا در معده باشد. مرکز کنترل و پیشگیری امراض آمریکا توصیه می‌کند میزان نمک مصرفی باید کمتر 2300 میلی‌گرم باشد تا از نفخ ناشی از مصرف سدیم جلوگیری شود.

- مصرف کلم خام: با وجود آنکه کلم حاوی ویتامین‌های ضروری برای بدن است اما مقدار زیادی فیبر خوراکی در آن وجود دارد و به همین دلیل تجزیه شدن آن به سختی انجام می‌شود و مصرف آن به صورت خام موجب ایجاد گاز در معده می‌شود.

- مصرف بیش از حد خوراکی‌های بسته‌بندی: این مواد حاوی سدیم هستند تا بتوان مدت زمان نگهداری آنها را افزایش داد و مصرف سدیم زیاد نیز به نوبه خود ایجادکننده نفخ در معده است. به همین دلیل کارشناسان تغذیه توصیه می‌کنند بهتر است به جای مصرف خوراکی‌های فرآوری شده از خوراکی‌های طبیعی که حاوی میزان سدیم پایین هستند، استفاده شود.

- مصرف خوراکی‌های رژیمی و کم‌کالری: قندهای مصنوعی در تولید انواع مواد خوراکی رژیمی همچون نوشیدنی‌ها، آدامس و شکلات استفاده می‌شوند اما مصرف خوراکی‌های بدون کالری یا کم‌کالری خود عوارضی به همراه دارد. در حالی که سازمان غذا و داروی آمریکا قندهایی با کالری صفر را جایگزین مناسبی می‌داند اما این قندها به شدت نفخ‌زا هستند. شیرین‌کننده‌های مصنوعی مدت زمان زیادی داخل معده معلق می‌مانند زیرا سیستم گوارشی قادر به هضم آنها نیست و همین امر موجب تورم و نفخ معده می‌شود.

- مصرف بیش از حد حبوبات: انواع حبوبات شامل نخود، لوبیا و عدس منبع غنی از پروتئین گیاهی به حساب می‌آیند. متاسفانه کربوهیدرات‌های موجود در حبوبات غیرقابل هضم هستند و به همین دلیل ویژگی نفاخ بودن از مشخصه‌های اصلی این گروه از موادغذایی است.

- جویدن آدامس یا مکیدن آبنبات: جویدن آدامس یا مکیدن آبنبات سفت می‌تواند راه مناسبی برای کاهش وزن یا ترک سیگار باشد اما موجب می‌شود مقدار زیادی هوا وارد معده شود.

- نزدیک بودن زمان مصرف وعده غذایی شام با ساعت خواب: دراز کشیدن فرآیند هضم غذا را مختل می‌سازد و به همین دلیل در صورتی که با معده سنگین به خواب روید، موجب می‌شود دستگاه گوارش به سرعت مواد خوراکی را هضم نکند و هنگام صبح با مشکل نفخ معده از خواب بلند شوید. به همین دلیل کارشناسان به افراد توصیه می‌کنند سه تا چهار ساعت پیش از خوابیدن وعده غذایی شام مصرف شود.

- عدم توجه به آلرژی‌زا بودن برخی خوردنی‌ها: برخی از آلرژی‌ها و حساسیت‌های غذایی دلیل کمتر شناخته‌شده‌ای برای تورم معده هستند. افرادی که به گندم آلرژی دارند و نمی‌توانند گلوتن را هضم کنند، اغلب با مشکلات گوارشی و نفخ مواجه می‌شوند. همچنین در صورتی که به لاکتوز آلرژی داشته باشید با مشکلات گوارشی روبه‌رو خواهید شد.

اگر دچار عارضه نفخ معده هستید اما هیچ یک از این فاکتورها نمی‌تواند علت آن باشد لازم است با پزشک مشورت کنید تا آزمایش‌های مربوط به شناسایی آلرژی‌های غذایی انجام شود.