یکی از شکایت های اصلی برخی از بانوان به متخصص پوست و مو؛ خارش و سوزش ناحیه تناسلی است که برخی آن را به عدم رعایت بهداشت و پوشیدن لباس های تنگ نسبت می دهند. دکتر شیزرپور، متخصص پوست و مو، شما را در این باره راهنمایی می کنند.
چرا بسیاری از بانوان از خارش ناحیه تناسلی شکایت دارند؟
خارش مزمن و طولانی مدت ناحیه تناسلی معمولا در اثر چند عامل به وجود می آید. منظور این است که همزمان چند بیماری مختلف عامل خارش در یک فرد هستند.شرایط خاص ناحیه تناسلی در زنان، محیط مرطوب و بسته در محل تلاقی ۳ دستگاه تناسلی، ادراری و گوارشی از یک طرف و گیرنده های فراوان حسی عصبی از طرف دیگر، این ناحیه را مستعد خارش و سوزش می کند. بنابراین در درمان خارش ناحیه تناسلی، چند عامل هرگز نباید فراموش شود.
عوامل تشدیدکننده خارش در ناحیه تناسلی چه مواردی هستند؟
شست وشوی بیش از اندازه با لیف و صابون، پوشیدن لباس تنگ، خشک کردن با سشوار، استفاده از کرم های مختلف، نوار بهداشتی، استفاده از کاندوم و ژل های روان کننده از علل تشدید این خارش اند.
چرا این موارد باعث خارش می شوند؟ مگر محل تمیزتر نمی شود؟
برخی از بیماران به وجود آمدن خارش یا سوزش یا هر علامت دیگر در ناحیه تناسلی را به عدم رعایت بهداشت ربط می دهند و با شست وشوی زیاد با صابون و لیف سعی در برطرف کردن آن می کنند. این کار کاملا اشتباه بوده و منجر به تشدید خارش می شود. شست وشو بعد از هر بار ادرار و مدفوع با آب خالی و سپس خشک کردن به آرامی با دستمال کاغذی برای بهداشت ناحیه تناسلی کافی است.
پوشیدن لباس تنگ چطور؟
پوشیدن لباس های تنگ، چسبان به ویژه از جنس پلاستیک منجر به تشدید رطوبت می شود و ناحیه را برای رشد قارچ مستعد می کند بنابراین توصیه می شود از پوشیدن لباس های تنگ پرهیز شود. برخی از بیماران با تصور اینکه رطوبت منجر به رشد قارچ در ناحیه تناسلی می شود، با سشوار اقدام به خشک کردن ناحیه تناسلی می کنند. این کار نیز غلط است.
استفاده از کرم های مختلف مثل کرم های ضدخارش و ضدقارچ می تواند باعث تشدید خارش شود؟
استفاده از کرم های ضدخارش و ضدقارچ که معمولا بیماران بدون نسخه از داروخانه تهیه می کنند، خود یکی از عوامل اصلی خارش است.
و اما درمان؟
توصیه می شود حتما برای درمان خارش ناحیه تناسلی به پزشک متخصص مراجعه و تمام کرم های موضعی را که از قبل استفاده می کردید، قطع کنید. حداکثر می توان از وازلین خالص (بدون عطر و مواد نگهدارنده) برای تسکین خارش در ناحیه تناسلی استفاده کرد.اگر دچار خارش مزمن و طولانی در ناحیه تناسلی هستید (در زنان) استفاده از تامپون به جای نوار بهداشتی ارجح است. البته این کار حتما باید زیر نظر پزشک انجام شود. زیرا تامپون نیز عوارض خاص خود را دارد.
استفاده از کاندوم و ژل های روان کننده یا لوبریکانت در زنان هم در تشدید این خارش ها نقش دارد؟
اگر دچار خارش مزمن و طولانی مدت ناحیه تناسلی هستید بهتر است از کاندوم استفاده نکنید. همچنین ژل هایی که به عنوان ژل های روان کننده به فروش می رسند از عوامل مهم ایجاد حساسیت، آلرژی و خارش در ناحیه تناسلی هستند. استفاده از این ژل ها حتی برای کسانی که مشکل خارش هم ندارند، توصیه نمی شود.
باید نگران بیماری های منتقله از راه جنسی در این موارد بود؟
نه. توجه داشته باشید هرگونه خارش یا سوزش یا هر علامت دیگر در ناحیه تناسلی نشانه بیماری منتقله از راه تماس جنسی نیست و نباید فکر خود را مشغول این موضوع کنید. استرس ابتلا به یک بیماری آمیزشی خود منجر به تشدید خارش در ناحیه تناسلی می شود.
شرایط روحی هم در این امر موثر است؟
بله، مسایل روحی در خارش مزمن و طولانی مدت ناحیه تناسلی نقش مهمی دارند. اگر مبتلا به افسردگی هستید بدانید بدون درمان افسردگی خارش ناحیه تناسلی شما بهبود نخواهد یافت.
درمان خوراکی بهتر است یا پماد؟
در درمان خارش و سوزش ناحیه تناسلی به طور کلی داروهای خوراکی ارجح اند. از پزشک خود بخواهید تا آنجا که ممکن است داروی خوراکی برای شما تجویز کند. در صورت نیاز به داروی مالیدنی، پایه پماد نسبت به پایه کرم ارجح است.به دنبال برخی درمان های خارش ناحیه تناسلی امکان اضافه شدن مشکلات جدید مثلا اضافه شدن عفونت قارچی یا حساسیت به داروهای تجویزی وجود دارد. معمولا پزشکان برای پیشگیری از عفونت قارچی ثانویه پیشاپیش درمان پیشگیرانه تجویز می کنند.
آیا راه حل فوری برای تسکین خارش و سوزش حاد وجود دارد؟
کمپرس آب سرد شده در یخچال (آب شیر را دریخچال سرد کنید و نه در فریزر) خارش را کم می کند.۱۰ تا ۱۵ دقیقه کمپرس آب سرد حداکثر ۲ بار در روز بسیار مفید است. سپس ناحیه را به آرامی خشک و از وازلین خالص استفاده کنید (بدون عطر و مواد نگهدارنده).اگر خارش و سوزش به قدری شدید است که مانع ادرار کردن یا مقاربت می شود، می توانید به طور موقت از پماد لیدوکائین استفاده کنید (نه ژل لیدوکائین و نه کرم لیدوکائین)
