جدا شدن جفت قبل از زایمان عبارت است از جدا شدگی جفت از دیوارهٔ رحم به طور ناقص در سه ماههٔ آخر بارداری. لازم به یادآوری است كه تمامی مواد مغذی و نیز اكسیژن از راه جفت به جنین می‌رسند.اگر جفت زودتر از موعد به طور ناقص از دیوارهٔ رحم، زندگی جنین، در خطر می‌افتد. درمان به شدت جداشدگی، وضعیت جنین و مدت زمانی كه از بارداری گذشته است، بستگی دارد.
علایم شایع:
خونریزی‌درد مختصر یا تنها احساس ناراحتی خونریزی شدید درد شدید در پایین شكم یا پایین كمر سفت شدن شكم و احساس درد در شكم به هنگام لمس شكم شوك (در این حالت قلب تندتر می‌زند، تنفس تندتر می‌شود و به بیمار حالت منگی یا گیج زدن دست می‌دهد). زجر جنین؛ به طوری كه ضربان قلب جنین قابل شنیدن نباشد.
انعقاد خون در داخل رگهای بدن ـ به هنگام جدا شدن جفت، برخی مواد از آن به خون مادر وارد می‌شوند و باعث انعقاد گستردهٔ خون در داخل رگهای مادر می‌شوند.
به علت مصرف شدن بیش از حد مواد انعقادی در داخل رگهای بدن مادر و ناكافی بودن آنها برای بند آوردن خونریزی، امكان دارد خونریزی‌هایی در نقاط مختلف بدن دیده شوند، مثلاً خونریزی از بینی، خونریزی در ادرار، خونریزی از نواحی زخم شده، خونریزی به داخل پوست، پدید آمدن نقاط گرد و قرمز رنگ در پوست.
علل بیماری:
هنوز علت مشخصی پیدا نشده است.عوامل افزایش دهنده خطر:زیاد بودن فشار خون سیگار كشیدن سن بالاتر از 35 سال زیاد بودن تعداد بارداری‌های قبلی. در یكی از بارداری‌های قبلی همین وضعیت رخ داده باشد. وارد آمدن ضربه مستقیم به رحم وجود یك بیماری مزمن مثل دیابت (مرض قند) مصرف الكل یا مواد مخدر (به خصوص كوكایین) استفاده از دماسنج‌های مقعدی یا وسیلهٔ مخصوص تنقیه
پیشگیری:
اگر باردار هستید، فعالیت‌هایی را انجام دهید كه پیش از بارداری انجام می‌دادید و به آن عادت داشتید. فعالیت شما نباید شدیدتر از آن حد باشد. تا حد امكان از عوامل خطر اجتناب ورزید. البته با توجه به اینكه علت دقیق این وضعیت هنوز معلوم نشده است، هیچ راه تضمین شده‌ای برای پیشگیری از آن وجود ندارد.
عواقب مورد انتظار:
اگر جداشدگی جفت زیاد شدید نباشد، و با انجام اقدامات فوری، پیش آگهی مادر و جنین خوب است.
عوارض احتمالی:
مرگ جنین و مادر شوك یا خونریزی به حدی كه زندگی مادر را به مخاطره اندازد.آسیب به مغز جنین 17% ـ 10% از مادرانی كه دچار جداشدگی جفت قبل از زایمان می‌شوند، در یكی از بارداری‌های آینده دچار این وضعیت خواهند شد.
درمان:
جدا شدگی جفت قبل از زایمان یك اورژانس است، اما معمولاً زمان برای اخذ توصیه‌های لازم با تلفن و ترتیب دادن انتقال بدون خطر به بیمارستان به حد كافی وجود دارد. اگر جداشدگی جفت خفیف باشد، امكان دارد كه بتوانید پس از معاینه به خانه باز گردید و در تخت استراحت نموده و تحت مراقبت دقیق قرار بگیرید. به غیر از موارد خفیف، بستری در بیمارستان ضروری است. جراحی برای تولد نوزاد به روش سزارین یا گاهی اوقات زایمان طبیعی.
داروها:
اگر زایمان فوری ضروری باشد، برای شروع شدن و تسریع زایمان از اكسی‌توسین استفاده می‌شود. تزریق وریدی مایعات (سرم درمانی) ممكن است ضروری باشد. امكان دارد كه برای جایگزین كردن خون از دست رفته نیازی به تزریق خون باشد.
فعالیت:
اگر معلوم شد كه جداشدگی خفیف بوده و شما می‌توانید در خانه تحت مراقبت باشید، تا زمان قطع خونریزی و رفع سایر علایم، در تخت استراحت نمایید. فعالیت‌های عادی خود را تا زمانی كه دستورالعمل اختصاصی جهت آن داده نشده است از سر نگیرید.
رژیم غذائی:
اگر در خانه در حال استراحت هستید، رژیم غذایی عادی خود را ادامه دهید. اگر در بیمارستان بستری هستید، امكان دارد كه تا زمان تصمیم‌گیری دربارهٔ عمل جراحی، یك رژیم منحصراً مایعات برای شما تجویز شود. در صورتی كه مشخص شد كه جراحی احتمالاً انجام نخواهد شد، جامدات اضافه خواهند شد. علت اتخاذ این روش آن است كه در صورت ضرورت انجام جراحی اورژانس، رژیم حاوی جامدات ممكن است باعث بروز عوارضی شود.
ـ در این شرایط به پزشك خود مراجعه نمائید:
اگر شما دچار خونریزی به همگام بارداری (هر مقدار كه بیش از لكه‌بینی مختصر باشد). این مسأله واقعاً یك اورژانس است.
