یکی از مسائلی که برای اکثر افراد اهمیت دارد، بهبود حافظه است. همه ما دوست داریم با شنیدن یا خواندن مطلبی به سرعت آن را متوجه شویم و بتوانیم تا مدت‌ها در ذهن خود نگه داریم. برای اینکه بتوانیم به این هدف دست یابیم، باید سیستم عصبی خود را تقویت کنیم تا این سیستم عصبی بتواند پیام‌هایی را که از طریق حواس 5 گانه دریافت می‌کند، سریعا به ذهن منتقل کرده و آن را در خود حفظ نماید.در طبیعت گیاهان دارویی یا مواد غذایی وجود دارند که بر عملکرد دستگاه عصبی موثر هستند و باعث بهبود عملکرد سیستم عصبی می‌شوند. با شناسایی و استفاده از آن‌ها می‌توانید ذهن خود را تقویت کنید و علاوه بر بهبود حافظه و یادگیری از آلزایمر و فراموشی پیشگیری نمایید. در این مقاله با ما همراه باشید تا با چند مورد از آن‌ها آشنا شوید.
انواع توت‌ها و توت خشک
مکمل‌های تهیه شده از مواد موثر موجود در انواع توت‌ها مانند توت فرنگی، توت سفید، توت سیاه، تمشک، شاتوت، بلوبری و ... باعث تقویت دستگاه عصبی افراد سالمند می‌شوند. زیرا افزایش سن باعث ضعیف شدن دستگاه عصبی، قدرت ذهن، حافظه و ... می‌شود و در مواردی هم منجر به ایجاد آلزایمر، پارکینسون و ... می‌گردد.تحقیقات نشان می‌دهد مصرف کافئین موجود در چای و قهوه باعث افزایش هشیاری ذهن می‌شوند. البته این نکته را مد نظر داشته باشید که نباید در مصرفاین مواد زیاده‌روی نمایید.
انواع توت‌ها سرشار از پلی فنل ها و فلاوونوئیدها هستند که در صورت مصرف طولانی مدت در مغز انباشته می‌شوند. پلی فنل های موجود در توت بر روی نورون‌های پیر و فرسوده تاثیر مستقیم دارد و این مسئله باعث می‌شود تا این سلول‌ها بتوانند با سیگنال‌های استرس‌زای محیطی که منجر به تخریب نورون‌ها می‌شوند مقابله کنند و عملکرد مناسب نورون‌ها را در طی فرآیند پیری و فرسودگی حفظ نمایند.
سیر را دریابید
در مطالعه‌ای که بر روی موش‌های آزمایشگاهی صورت گرفت، مشخص گردید که مصرف سیر تازه در آنان منجر به افزایش حافظه شده است. سیر در حقیقت هم به عنوان یک ماده غذایی و هم یک گیاه دارویی شناخته می‌شود.
سیر تمرکز را افزایش می‌دهد و عملکرد حافظه را بهبود می بخشد. در این مطالعه مشخص شد که سیر در موش‌ها باعث افزایش سطح سروتونین در مغز می‌گردد که پیام‌رسان عصبی در سلول‌های مغزی می‌باشد و عملکردهای متعددی از جمله افزایش عملکردهای شناختی، بهبود حافظه و تمرکز دارد. این تحقیق سیر را به عنوان یک ماده غذایی مکمل برای افزایش حافظه معرفی کرده است.
روغن ماهی، موثرترین گزینه
روغن ماهی به علت دارا بودن مقادیر فراوانی از اسیدهای چرب امگا 3 برای بهبود حافظه اهمیت دارد. امگا 3 یکی از چربی های مفید است که بدن انسان قادر به ساختن آن نمی‌باشد. در نتیجه باید این اسید چرب بسیار ضروری و مهم از طریق رژیم غذایی دریافت گردد. چربی‌های امگا 3 در ساختار غشای سلول‌های عصبی وجود دارند. این چربی‌ها باعث بهبود ارتباط بین نورون‌ها (سلول‌های عصبی) و افزایش سرعت انتقال پیام‌های عصبی می‌گردد. در نتیجه برای سرعت بخشیدن به عملکردهای ذهنی، افزایش یادگیری و بهبود حافظه یکی از موثرترین مواد غذایی که توصیه می‌شوند، چربی های امگا 3 می باشند.
جینکوبیلوبا، راز حافظه چینی‌ها
جینکوبیلوبا یکی دیگر از گیاهانی است که از عصاره آن برای تهیه داروهای عصبی استفاده می‌شود و برای بسیاری از اختلالات عصبی و شناختی کاربرد دارد. در طب چینی از جینکوبیلوبا برای افزایش حافظه و جلوگیری از فراموشی استفاده می‌شود.
اثرات این گیاه در پیشگیری از آلزایمر به اثبات رسیده است. جینکوبیلوبا باعث تحریک گردش خون به سمت مغز می‌شود و مشکلات ناشی از نارسایی گردش خون در مغز که می‌تواند باعث استرس، اضطراب، کمبود حافظه، کاهش تمرکز، کاهش یادگیری و ... گردد را بهبود می‌بخشد. با مصرف مداوم و اصولی این گیاه، بهبود تفکر، بهبود حافظه، افزایش روند یادگیری و تمرکز و ... گزارش شده است.
لیکوریس رادیاتا
گیاهی است که از قدیم و به صورت سنتی در چین به عنوان گیاه دارویی برای درمان بیماری‌های عصبی خفیف استفاده می‌شده است. اکنون از این گیاه گالانتامین استخراج می‌شود که نوعی آمین برای درمان بیماری‌های عصبی است و باعث بهبود عملکرد دستگاه عصبی و در نتیجه بهبود حافظه و یادگیری می‌شود.
دیگر مواد موثر بر حافظه
1. برخی ویتامین ها مانند ویتامین B کمپلکس
2. برخی گیاهان مانند باکوپامونیری (گیاهی از دیار هند و از خانواده بارهنگیان)، میخک، رزماری، نعناع تند و ...
3. شبه ویتامین‌هایی چون: کولین، فسفاتیدییل سرین و ...
4. سایر مواد: دهیدرواپی اندرستون دیون، پرگننولون، کوآنزیم کیوتن، کارنوزین و....
امگا 3 در ساختار غشای سلول‌های عصبی وجود دارند. این چربی‌ها باعث بهبود ارتباط بین نورون‌ها (سلول‌های عصبی) و افزایش سرعت انتقال پیام‌های عصبی می‌گردد. در نتیجه برای سرعت بخشیدن به عملکردهای ذهنی، افزایش یادگیری و بهبود حافظه یکی از موثرترین مواد غذایی که توصیه می‌شوند، چربی های امگا 3 می باشند
راه های دیگر برای افزایش حافظه
1. از یک رژیم غذایی اصولی پیروی کنید. رژیمی که متنوع و متعادل باشد و در حقیقت از تمام گروه‌های اصلی غذایی شامل نان و غلات، میوه‌ها، سبزی‌ها، شیر و لبنیات، گوشت و حبوبات را شامل شود. همچنین سعی کنید از نظر چربی، قند و نمک حد اعتدال را رعایت کنید و تا حد امکان از آن‌ها کمتر مصرف نمایید. از مصرف هله هوله ها اجتناب کنید. 8-10 لیوان آب در طی روز بنوشید. اگر بدن سالمی داشته باشید مسلما ذهن هشیارتری نیز خواهید داشت.
2. به اندازه کافی استراحت کنید. کودکان و نوجوانان به 10-12ساعت و بزرگسالان حدود 8 ساعت خواب در طی شب نیاز دارند، تا بتوانند قوای جسمی و ذهنی خود را بازیابند.
3. یک بار در روز از قهوه یا چای استفاده نمایید. تحقیقات نشان می‌دهد مصرف کافئین موجود در چای و قهوه باعث افزایش هشیاری ذهن می‌شوند. البته این نکته را مد نظر داشته باشید که نباید در مصرف این مواد زیاده‌روی نمایید.
4. به طور منظم ورزش کنید. ورزش کردن منجر به بهبود جریان خون به سمت مغز و در نتیجه بهبود روند تمرکز و حافظه می‌شود.
بینه خوشنودی راد – کارشناس تغذیه
