با انجام این تست پی ببرید که آیا خودتان و اطرافیان‌تان از این بیماری رنج می‌برید. بیماری بولیمیا چیست؛ چرا فقط مانکن‌ها و دختران جوان دچار این بیماری می‌شوند؟
بولیمیا چیست؟
«بولیمیا» یکی از بیماری‌های روانی محسوب می‌شود که فرد مبتلا احساس گرسنگی شدیدی می‌کند و در پی تنش‌های روحی در بازه زمانی کوتاهی، مقادیر زیادی غذا مصرف می‌کند که به‌دلیل این كنترل نداشتن در غذا خوردن برای جلوگیری از افزایش وزن به رفتارهای جبرانی دست می‌زند.
دکتر کردمیرزا می‌گوید پراشتهایی روانی یا بولیمیا (bulimia) یک نوع اختلال در خوردن است که در آن فرد بیمار یک الگوی زیاده‌خوری – پاک‌سازی را شدیدا دنبال می‌کند. فرد پراشتها ابتدا پرخوری می‌کند و سپس خود را وادار به استفراغ كرده یا از ملین استفاده می‌کند.
معمولا بیماران تسلطی بر غذا خوردن ندارند و غذاهایی را که کالری بالایی دارند و بلع و استفراغ آنها راحت است، انتخاب می‌کنند. نوع غذای مصرفی در پرخوری‌های دوره‌ای متفاوت است که عمدتا غذاهایی را که حاوی کالری زیادی هستند مانند بستنی و کیک را شامل می‌شود.
اغلب کسانی که این شیوه را در پیش می‌گیرند، زنانی هستند که در اواخر دوره نوجوانی یا اوایل 20 سالگی به سر می‌برند. اکثر افراد پراشتها مانند کسانی که بی‌اشتهایی روانی دارند، مجذوب غذا هستند و ترس زیادی از اضافه وزن دارند و افسرده‌اند.
برخلاف بی‌اشتهایی روانی، پراشتهایی روانی در یک محدوده وزنی نرمال اتفاق می‌افتد، به همین دلیل گاهی تشخیص آن برای متخصصان هم مشکل است.
حساسیت زیاد نسبت به وزن خود
برچسب بیمار به کسی می‌چسبد که حداقل دو بار در هفته و برای مدت 3 ماه این کار را انجام می‌دهد. ترس از افزایش وزن و به هم ریختن تناسب اندام سبب بروز رفتارهای جبرانی از جمله ورزش‌های بسیار سخت، روزه‌داری، برنامه‌های غذایی سخت،تحریک برای ایجاد استفراغ، سوء‌استفاده از دیورتیک‌ها (ادرارآورها)، سوء استفاده از مسهل‌ها، استفاده از داروهایی که سوخت و ساز بدن را افزایش می‌دهد، مثل هورمون‌های تیروئیدی می‌شود.
این افراد در مورد وزن خود بسیار حساس هستند و با تحریک برای بازگشت غذا و استفراغ، غذاهای خورده را استفراغ می‌کنند یا با مصرف دارو سبب ایجاد استفراغ می‌شوند.
علائمی که ممکن است این بیماران نشان دهند عبارتند از:
- علائم شایع دستگاه گوارش مثل درد شکم (به‌خصوص در افرادی که استفراغ را تحریک می‌کنند)، نفخ، یبوست، دفع گاز.
- علائم ریوی ناشی از ورود مواد غذایی به مجرای تنفسی که ممکن است سبب عفونت ریوی شود.
- قطع قاعدگی که در ۵0درصد از این بانوان رخ می‌دهد و در بیشتر موارد به صورت دوره‌های نامنظم قاعدگی بروز می‌کند.
- تورم پاها در افرادی که داروهای ادرارآور و مسهل استفاده می‌کنند. در معاینه فیزیکی این افراد، ممکن است بزرگی دوطرفه غدد پاروتید و غدد بزاقی مشهود باشد.
- همچنین، در افرادی که استفراغ را تحریک می‌کنند زخم‌هایی روی زبان و لثه ایجاد می‌شود و اسید معده نیز سبب خوردگی و تخریب دندانها می‌شود.
- بر هم خوردن ضربان قلب و در نتیجه اختلالات الکترولیتی نیز در این افراد وجود دارد.
- در نوع دیگری از این بیماری،کاهش درجه حرارت بدن و کاهش فشار خون وجود دارد که البته چندان شایع نیست.
- گاهی نوع دیگری از بیماری تظاهر می‌کند و این افراد در زمانی مشخص (کمتر از یک ساعت)، غذایی بیشتر از حد طبیعی مصرف می‌کنند و قادر به مهار کردن رفتار خود نیستند ولی این نوع بیماری با رفتارهای جبرانی همراه نیست.
- معمولا بیماری‌های روحی و روانی به‌خصوص افسردگی و اضطراب با بولیمیا همراه است و این افراد این علائم را نشان می‌دهند: پرهیز از برقراری ارتباط چشمی، افکار خودکشی و دیگرکشی، خستگی، آشفتگی‌های روحی، بی‌حوصلگی، بی‌حالی، اضطراب و افسردگی، قضاوت و اراده ضعیف.
عوارض بولیمیا:
- خرابی دندانها و لثه با اسید معده.
- کاهش آب بدن و کاهش سطوح پتاسیم که به ضعف شدید و ریتم‌های نامنظم قلبی منجر می‌شود.
- استفاده از داروهای مسهل سبب تحریک‌پذیری مخاط مری و روده می‌شود و استفاده مکرر آنها به یبوست می‌انجامد.
- با این همه، برای درمان این بیماری به این گروه‌های درمانی نیاز داریم:
مشاور تغذیه: برای بازگرداندن کمبودهای بدن، متخصص تغذیه باید برنامه غذایی سالم و مقوی برای بیمار تجویز کند.
روانشناس، روانپزشک و مشاور: این قسمت درمان یکی از کارهای بسیار اصولی است چون ریشه اختلالات غذا خوردن در مشکلات روحی و عاطفی است.
روانشناس به بیمار کمک می‌کند تا افکار مخرب و منفی خود را بازنگری کند. مشاور کمک می‌کند تا افراد خانواده نگرشی صحیح به این بیماری داشته باشند و در فرآیند درمان بیمار را کمک کنند.
داروها: در برخی از موارد، داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب توسط روانپزشک برای این بیماران تجویز می‌شود. این داروها سبب بهبود در اختلالات غذا خوردن می‌شود.
با پاسخ به این تست می‌توانید پی ببرید که آیا به این بیماری مبتلا بوده یا مستعد ابتلا به آن هستید یا خیر؟
۱- آیا شما وقتی که گرسنه نیستید، یک مرتبه مقدار زیادی غذا می‌خورید؟
بله خیر
۲- آیا شما بدون هیچ دلیلی در زمان‌های خاص پرخوری می‌کنید؟
بله خیر
۳- آیا شما پس از پرخوری احساس گناه و پشیمانی می‌کنید؟
بله خیر
۴- آیا در طول روز مدت زیادی به غذا خوردن فکر می‌کنید؟
بله خیر
۵- آیا با لذت چشم‌انتظار زمانی هستید که با فراغ بال و به تنهایی مشغول غذا خوردن شوید؟
بله خیر
۶- آیا چند ماه است که عادت ماهانه‌تان نامنظم است؟
بله خیر
7- آیا در حضور دیگران کم غذا می‌خورید ولی بعدا در تنهایی جبران مافات می‌کنید؟
بله خیر
۸- آیا بعد از پرخوری تصمیمی برای جبران کردن آن می‌گیرید (مانند تحریک برای استفراغ کردن یا استفاده از داروهای مدر)؟
بله خیر
۹- آیا سعی کرده‌اید با وجود نداشتن اضافه وزن، برای مدت طولانی رژیم بگیرید؟
بله خیر
۱۰- آیا از کسانی هستید که با وجود نداشتن اضافه وزن دائم نگران اندام خود و ترس از چاق شدن هستید؟
بله خیر
۱۱- آیا در طول روز احساس بی حوصلگی و افسردگی می‌کنید؟
بله خیر
۱۲- آیا تمایل شدید به خوردن در زمان معینی به غیر از زمان‌های سه‌گانه دارید (صبحانه، ناهار و شام)؟
بله خیر
۱۳- آیا جهت فرار از نگرانی‌ها و مشکلات مشغول به خوردن می‌شوید؟
بله خیر
۱۴- آیا تا به حال جهت درمان لاغری یا مشکلات غذایی بستری شده‌اید؟
بله خیر
۱۵- آیا طریق غذا خوردن‌تان دیگران را ناراحت می‌کند؟
بله خیر
پاسخ
- اگر به بیش از 5 مورد جواب مثبت داده‌اید، شما در معرض مشکلی به نام پرخوری عصبی (بولیمیا) هستید یا به‌سوی آن پیش می‌روید. بهتر است هرچه سریع‌تر این مشکل را با روانشناس یا روانپزشک در میان بگذارید تا از مشکلات بیشتری که در پی این رفتارها برای شما پیش خواهند آمد، جلوگیری کنید.
- اگر به 10 مورد یا بیشتر پاسخ مثبت دادید، شما از این بیماری رنج می‌برید و در اسرع‌وقت با روانپزشک یا روانشناس مربوطه تماس بگیرید.
