بررسی های انجام شده نشان داده است بیش از 800 ماده شیمیایی در لوازم آرایش و عطرهای صنعتی وجود دارد و استفاده مدام از این مواد باعث می شود به مرور ترکیب های مضرشان جذب بدن شود و این امر می تواند در درازمدت عارضه های متعددی ایجاد كند. مهم ترین عارضه استفاده طولانی مدت از این ترکیب های سمی ابتلا به برخی از انواع سرطان است.

علاوه بر سرطان، احتمال ابتلا به پیری زودرس پوست و آکنه و حتی برخی از بیماری های عفونتی مانند ایدز و هپاتیت وجود دارد.از میان ترکیب های مضر موجود در لوازم آرایش، پارابین ها یکی از رایج ترین ها هستند که در 23 درصد محصولات استفاده می شوند. بعد از این ترکیب ها، سیکلوپنتاسیلوکسان در 15 درصد و در نهایت تریکلوسان در 1.3 درصد محصولات موجود است.

گاهی این ترکیب ها همگی در یک محصول جمع هستند و این موضوع احتمال تاثیر منفی این مواد روی سلامت را بالا می برد. غیر از این 4 مورد، ترکیب های دیگری هم وجود دارد که عوارض مربوط به خود را دارند. مثلا بنزوفنول ها که در لاک ناخن، دئودورانت ها، ژل های شستشو و صابون ها موجود است، بوتیل پارابن كه در شامپوها، کرم ضدآفتاب، شامپو مخصوص شوره سر، رژ لب و در نهایت متیل پارابن و اتیل پارابن که در کرم های بدن و صورت به وفور یافت می شوند، سرطان زا هستند.

از آکنه و پیری پوست تا ایدز و جنون گاوی

غیر از ابتلا به برخی انواع سرطان ها، استفاده از برخی مواد آرایشی، به خصوص در كسانی كه از سن پایین مصرف این مواد را شروع می كنند، می تواند باعث پیری زودرس پوست شود. این مواد تغییراتی در پوست ایجاد می كنند كه عامل چروكیدگی پوست (به خصوص در ناحیه پیشانی، خط خنده و اطراف چشم) است. در ضمن این مواد، منافذ پوست را می پوشاند و مانع از اکسیژن رسانی کافی می شود.

حساسیت، تورم، تاول، سوزش، خارش، سوزن سوزن شدن، كهیر، لك و آكنه نیز از عوارض عمومی مواد آرایشی به خصوص مواد تقلبی و غیراستاندارد است. برخی مواد آرایشی حاوی كلاژن یا ژلاتین هستند كه برای قوام پوست و بهتر كردن ظاهر پوست مفید است. این محصولات با این شعار گران تر فروخته می شوند اما مشکل اینجاست که كلاژن مصرفی در این محصولات دامی است و احتمال سرایت برخی بیماری های مرتبط مثل جنون گاوی به خصوص در انواع تقلبی وجود دارد.

برخی از مواد آرایشی تقلبی حاوی آفلاتوكسین هستند كه سرطان زاست و صدمه های كبدی شدیدی وارد می كند و به راحتی از طریق سطح پوست جذب می شود. برخی محصولات آرایشی نیز حاوی بقایای جفت هستند كه باعث بروز نگرانی هایی در مورد انتقال بیماری هایی مثل ایدز یا هپاتیت می شود. در خانم های بارداری كه جنین پسر دارند، مصرف برخی تركیب های آرایشی می تواند باعث عقیمی فرزند در آینده شود.

زیان کدام مواد آرایشی بیشتر است؟

مصرف برخی مواد آرایشی بسیار شایع است؛ مثلا رژلب طرفداران زیادی دارد. رژ لب ها، حتی آنهایی که تولیدشده برند های معتبر هستند، معمولا سرب دارند و آلودگی به سرب در درازمدت باعث اختلال های رفتاری، افزایش پرخاشگری و كاهش بهره هوشی می شود. خستگی زودرس و كم خونی های مزمن نیز با این موضوع در ارتباط است و در خانم های باردار بر سلامت جنین اثر می گذارد. محصولات سفیدكننده پوست، مخصوصا در انواع تقلبی، حاوی كولوبتازون هستند كه یک كورتون قوی است و غیر از عوارض موضعی مثل برجسته شدن عروق و تورم پوست، عامل كم كاری غده فوق كلیه، چاقی و پوكی استخوان هم هست.

ریمل ها از دیگر لوازم آرایشی پرمصرف اند كه عارضه اصلی آنها ریزش مژه است. پایه ریمل آب و روغن است و محیط مناسبی برای رشد میكروب ها، انگل و آمیب هاست و می تواند باعث عفونت های چشمی، التهاب، قرمزی و آسیب به پلك شود.خمیردندان ها، شامپوها و ژل ها نیز حاوی اترسولفات هستند كه ترکیبی حساسیت زاست و بهبود زخم را به تاخیر می اندازد و باعث بروز آب مروارید می شود. لاك ناخن نیز فتالات دارد كه سمی است و روی كبد، كلیه و ریه اثر منفی می گذارد و استفاده از آن برای كودكان اصلا توصیه نمی شود.

تاثیر منفی آرایش بر غدد بدن

40 درصد محصولات آرایشی موجود در بازار حاوی ترکیب هایی هستند که در کارکرد غدد درون ریز اختلال ایجاد می کنند. این تركیب ها نظم تولید و ترشح هورمون ها را در بدن به هم می ریزند و میزان کمی از آنها تاثیرات قابل توجهی در رشد موجودات زنده، به خصوص در دوران جنینی دارند. این ترکیب ها همچنین روی قدرت باروری اثر می گذارند و عامل ابتلا به سرطان هایی است که اصطلاحا به آنها وابسته به هورمون می گویند؛ مثل سرطان پستان و پروستات.

بر اساس آزمایش های انجام شده روی بیش از 1500 محصول آرایشی بهداشتی، لاک ناخن با داشتن بیش از 74 درصد ترکیب مختل کننده کارکرد غدد درون ریز در صدر جدول قرار دارد. بعد از آن کرم پودر با 71 درصد و محصولات آرایشی چشم با 51 درصد، پاک کننده های آرایشی با 43 درصد، رژ لب با 40 درصد، کرم های صورت با 38 درصد، دئودورانت ها با 36 درصد، خمیردندان با 30 درصد و شامپوها با 24 درصد هستند.

توصیه های هفتگانه

1. بهترین توصیه این است كه از محصولات آرایشی در حد بسیار كم استفاده كنید. شاید در طول روز مصرف ضدآفتاب كفایت كند. بهتر است روزانه آ رایش نكنید و فقط در مهمانی ها آرایش كنید.

2. هنگام خرید به تبلیغات توجه نكنید. محصولات استاندارد بخرید و تا جای ممكن از محصولات آرایشی معطر و رنگی استفاده نكنید.

3. به تاریخ انقضا و كشور سازنده محصول توجه كنید. قبل از استفاده، ظاهر كرم یا محصول آرایشی را بررسی كنید. نباید آب و روغن از هم جدا شده باشد یا بوی نامطبوعی بدهد. لوازم آرایشی را تمیز نگه دارید و در محصولات آرایشی را محكم ببندند تا از آلودگی باكتریایی پیشگیری شود.

4. در اسرع وقت صورتتان را به طور كامل بشویید تا مواد آرایشی روی صورت باقی نماند. به جای عادت دادن پوست به مواد آرایشی پوستتان را با تغذیه سالم، خواب كافی، مدیریت استرس و دوری از آلودگی سالم نگه دارید.

5. گرچه محصولات آرایشی گیاهی بهترند اما نگهدارنده دارند و نباید خیلی به آنها تكیه كرد.

6. در دوران بارداری از مواد آرایشی استفاده نکنید. برای کودکان تنها از مواد بهداشتی مخصوص آنها استفاده کنید.

7. هرگز از چند محصول آرایشی همزمان استفاده نکنید. مثلا کرم بدن و صورت را یک روز نزنید. افزایش ناگهانی میزان ترکیب های سمی واقعا خطرناک است.