سکته مغزی یک اورژانس پزشکی است سکته مغزی زمانی رخ می دهد که جریان خون به مغز متوقف شود در مدت چند دقیقه، سلول های مغز شروع به مردن می کنند دو نوع سکته مغزی وجود دارد نوع شایع تر به نام سکته مغزی ایسکمیک است که یک لخته خون یک رگ خونی در مغز را بلوک می کند نوع دیگر سکته هموراژیک است که یک رگ خونی می شکند و خونریزی به درون مغز ایجاد می شود سکته خفیف مغزی یا حمله ایسکمی گذرا ( TIAs ) زمانی رخ می دهد که جریان خون به مغز به طور خلاصه قطع شود.

علت سکته مغزی چیست؟

چرا سکته مغزی اتفاق می افتد؟

مانند تمام اعضای بدن، مغز به اکسیژن و مواد مغذی توسط خون برای عملکرد درست نیاز دارد. اگر عرضه خون محدود شده و یا متوقف شود، سلول های مغز شروع به مردن می کنند این می تواند منجر به آسیب مغزی و مرگ شود.

انواع سکته مغزی

دو نوع اصلی سکته مغزی وجود دارد

ایسکمیک – ( بیش از ۸۰٪ از تمام موارد ) تامین خون به علت یک لخته خون متوقف می شود شایعترین علل سکته مغزی اسکمیک عبارتند از:

سکته مغزی ترومبوتیک – سکته مغزی ترومبوتیک هنگامی رخ می دهد که یک لخته خون ( ترومبوز) در یکی از شریان ها که خون را به مغز می رساند رخ دهد یک لخته ممکن است با رسوب چربی ( پلاک ) که در شریان ها ساخته شده سبب کاهش جریان خون شود.
سکته مغزی آمبولیک – سکته مغزی آمبولیک هنگامی رخ می دهد که یک لخته خون معمولا در قلب از طریق جریان خون در شریان های باریک تر مغز وارد شود این نوع لخته خون، آمبولی نامیده می شود.

خونریزی دهنده – یک رگ خونی ضعیف شده، شکسته می شود و باعث آسیب های مغزی می شود.

علاوه بر این یک وضعیت مرتبط شناخته شده به نام حمله ایسکمی گذرا ( TIA )، که در آن عرضه خون به مغز به طور موقت قطع می شود و باعث سکته خفیف مغزی می شود. TIAs را باید جدی بگیرید آن یک علامت هشدار دهنده است که سکته مغزی در راه است.

انواع سکته هموراژیک عبارتند از :

خونریزی داخل مغزی – در خونریزی داخل مغزی، یک رگ خونی در مغز پاره و به بافت اطراف مغز نشت پیدا می کند.

فشار خون بالا، تروما، ناهنجاری های عروقی، استفاده از داروهای رقیق کننده خون و دیگر شرایط ممکن است سبب خونریزی داخل مغزی شود.

خونریزی زیر عنکبوتیه – در خونریزی زیر عنکبوتیه، یک شریان در نزدیکی سطح مغز پاره و سبب نشت در فضای بین سطح مغز و جمجمه می شود این خونریزی معمولا با یک سردرد شدید ناگهانی شروع می شود.

حمله ایسکمیک گذرا (TIA) – کاهش موقت جریان خون به بخشی از مغز باعث TIAs، که اغلب کمتر از پنج دقیقه طول می کشد.

علائم نشانه های سکته مغزی

بی حسی یا ضعف ناگهانی در صورت، بازو یا پا ( به خصوص در یک طرف بدن ) لذا شخص فادر به لبخند زدن نیست

فرد مشکوک به سکته مغزی ممکن است به دلیل ضعف یا بی حسی دست، قادر به بلند کردن یک یا هر دو دست و نگه داشتن آن نباشد.

سردرگمی ناگهانی، مشکل در صحبت کردن و یا درک گفتار.

مشکل ناگهانی بینایی در یک یا هر دو چشم.

مشکل ناگهانی در راه رفتن ، گیجی، تلو تلو خوردن و یا تجربه سرگیجه ناگهانی، از دست دادن تعادل یا هماهنگی

سردرد شدید ناگهانی بدون علت شناخته شده که ممکن است با استفراغ و سرگیجه همراه باشد.

مشکل در صحبت کردن و درک کلمات.

اگر شما هر یک از این نشانه ها را دارید باید به سرعت برای شروع درمان به بیمارستان مراجعه کنید در درمان سکته مغزی حاد، برای متوقف کردن حمله مغزی توسط حل کردن سریع لخته خون و یا متوقف کردن خونریزی تلاش می شود توانبخشی پس از سکته مغزی کمک می کند تا افراد بر ناتوانی در اثر آسیب سکته مغزی غلبه کنند دارو درمانی با رقیق کننده های خون شایعترین درمان برای سکته مغزی است.

چه کسانی در معرض خطر سکته مغزی هستند؟

در انگلستان، سکته مغزی یک مشکل عمده سلامتی است هر سال بیش از ۱۵۰،۰۰۰ نفر یک سکته مغزی و سومین علت مرگ، پس از بیماری های قلبی و سرطان است آسیب های مغزی ناشی از سکته مغزی بزرگترین علت ناتوانی بزرگسالان در انگلستان می باشد.

مردم بالای ۶۵ سال، بیشتر در معرض خطر داشتن سکته مغزی می باشد اگر چه ۲۵ درصد از سکته های مغزی در افرادی که زیر ۶۵ است رخ می دهد همچنین ممکن است سکته مغزی در کودکان نیز رخ دهد.

در جنوب آسیا، آفریقا و یا جزایر کارائیب، خطر سکته مغزی بالاتر است این امر تا حدی به خاطر زمینه ی بیماری دیابت و بیماری های قلبی در حال توسعه است که دو شرایطی است که می تواند سکته مغزی ایجاد کنند.

سیگار کشیدن، اضافه وزن، عدم ورزش و یک رژیم غذایی فقیر نیز از عوامل خطر ابتلا به سکته مغزی هستند. همچنین، شرایطی که بر گردش خون اثر دارند مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا، فیبریلاسیون دهلیزی ( ضربان قلب نامنظم ) و دیابت خطر ابتلا به سکته را افزایش دهد.

درمان سکته مغزی

درمان بستگی به نوع سکته و بخشی از مغز که تحت تاثیر قرار گرفته و چیزی که باعث آن شده است دارد.

در اکثر موارد، سکته مغزی با داروها درمان می شود این به طور کلی شامل دارو برای جلوگیری و حذف لخته خون، کاهش فشار خون و کاهش سطح کلسترول می باشد.

واضح است که رسوب چربی در شریان ها و یا ترمیم آسیب، از علل سکته مغزی خونریزی دهنده است لذا در برخی موارد، عمل جراحی ممکن است لازم باشد.

زندگی پس از سکته مغزی

آسیب های ناشی از سکته مغزی می تواند گسترده و طولانی مدت باشد. برخی از افراد نیاز به یک دوره زمانی طولانی توانبخشی برای پیدا کردن استقلال سابق خود دارند در حالی که بسیاری هرگز به طور کامل بهبود نمی یابند.

روند توانبخشی خاص برای شما نیاز به یک تیم از متخصصین از جمله ( فیزیوتراپی، روانشناسان، درمانگران شغلی، گفتار درمانی و پرستاران متخصص و پزشکان ) می باشد.
آسیب هایی که سکته مغزی به مغز وارد می کند می تواند در بسیاری از جنبه های زندگی و سلامتی شما تاثیر بگذارد و شما ممکن است به تعدادی از روش های درمان و توانبخشی مختلف نیاز داشته باشید.

آیا می توانم از سکته مغزی جلوگیری کرد؟

سکته معمولا از طریق یک شیوه زندگی سالم قابل پیشگیری است. خوردن یک رژیم غذایی سالم، ورزش کردن به طور منظم، عدم نوشیدن الکل، سیگار نکشیدن به طور چشمگیری خطر ابتلا به سکته کاهش می دهد. پایین آوردن سطح فشارخون و کلسترول خون بالا با دارو، نیز خطر سکته مغزی را کاهش می دهد.

چه هنگام باید به دکتر مراجعه کنید

از بیمار بخواهید لبخند بزند آیا یک طرف صورت افتادگی دارد؟

از بیمار بخواهید هر دو بازو را بالا ببرد آیا یک دست بی اراده رو به پایین می رود؟

از بیمار بخواهید یک عبارت ساده تکرار کند. آیا سخنرانی بریده بریده و یا عجیب و غریب دارد؟

اگر شما هر یک از این علائم را مشاهده کردید، با مرکز اورژانس تماس بگیرید.