فراوان هستند مادرانی که بارداری خود را با وزن طبیعی شروع می‌کنند و در انتهای دوران بارداری با افزایش وزنی بیش از 20 تا 30 کیلوگرم مواجه می‌شوند.

اکثر خانم‌هایی که دچار افزایش وزن و چاقی در سنین میان‌سالی هستند و به کلینیک‌های کنترل وزن مراجعه می‌نمایند، شروع چاقی خود را پس از افزایش وزن ناشی از بارداری خود ذکر می‌نمایند.

فراوان هستند مادرانی که بارداری خود را با وزن طبیعی شروع می‌کنند و در انتهای دوران بارداری با افزایش وزنی بیش از 20 تا 30 کیلوگرم مواجه می‌شوند.

مشکل وقتی حادتر می‌گردد که این افزایش وزن، پس از تولد نوزاد، نه تنها کاهش نیافته بلکه در بعضی از افراد، حتی بیشتر هم می‌شود.

اهمیت شیر مادر در کاهش وزن مادران

شیر دادن مادر به نوزاد علاوه بر آثار فراوانی که در رشد نوزاد خواهد داشت، به بازگشت مادر به وزن طبیعی نیز کمک قابل‌توجهی می‌کند.

خیلی از مادران که عدم ترشح شیر کافی را بهانه قطع شیردهی می‌دانند، کاملاً در اشتباه هستند، چرا که در اکثر موارد، مشکل در عدم کفایت تولید و ترشح شیر نیست بلکه این مربوط به عدم آشنایی از تکنیک‌های صحیح شیر دادن است. لذا به ویژه در مادران چاق که در مراحل اولیه شاید مکیدن شیر برای نوزادشان سخت باشد نباید از شیر دادن ناامید شده و برای آموختن تکنیک‌های صحیح شیر دادن حتماً با پزشک متخصص زنان و یا نوزادان خود مشورت نمایند.

لذا توصیه اساسی آن است که از فرصت شیر دادن نه تنها برای رشد کافی کودکتان، بلکه برای بازگشت به وزن طبیعی قبل از زایمان، نهایت بهره را ببرید.

یکی از نکاتی که باعث نگرانی خیلی از مادران به ویژه آنان که تجربه بارداری اول را نیز دارند آن است که اگر در دوران پس از زایمان شروع به رژیم غذایی نمایند قادر به دادن شیر کافی به نوزادانشان نبوده و یا به عبارتی کودکشان وزن نخواهد گرفت. لذا با توصیه آشنایان و دوستان خود شروع به پرخوری نموده، بدین بهانه که نوزاد سالمی داشته باشند. درحالی‌که واقعیت آن است که شما حتی اگر دچار افزایش وزن بی‌رویه در دوران بارداری نباشید، به خوردن بیش از حد مواد غذایی در دوران شیردهی برای کافی بودن ترشح شیر نیاز نخواهید داشت.

از علل مهم چاقی در دوران شیردهی، یکی عدم تحرک و دیگری همین تصور غلط نیاز به انرژی فراوان برای تأمین رشد نوزاد است.

توصیه‌های عملی برای کاهش وزن مادران شیرده

1- از چاقی و افزایش وزن بی‌رویه ناشی از بارداری خود نهراسید. هیچ‌وقت، حتی پس از افزایش وزن زیاد که در دوران بارداری به دلیل روش نادرست تغذیه برای شما ایجاد شده است، برای جلوگیری از عوارض جانبی چاقی و بیماری‌های متابولیک دیر نخواهد بود. علاوه بر این توصیه اکید متخصصان آن است که قبل از آن که قصد بارداری مجدد داشته باشید حتماً وزن خود را به حد مطلوب بازگردانی از فرصت شیر دادن نه تنها برای رشد کافی کودکتان، بلکه برای بازگشت به وزن طبیعی قبل از زایمان، نهایت بهره را ببرید.

2- شما می‌توانید پس از ماه اول شیردهی تلاش برای بازگشت به وزن طبیعی خود را شروع نمایید. البته نیازهای تغذیه‌ای شما در این دوران با زمان‌های دیگر عمر متفاوت است. از طرف دیگر سرعت کاهش وزن شما با حالات معمولی قطعاً متفاوت خواهد بود.

مطالعات معتبر اخیر علمی، حاکی از آن است که کاهش وزن نیم کیلوگرم در هفته در بین هفته‌های 4 تا 14 پس از بارداری حتی در مادرانی که نوزادشان فقط از شیر آنان تغذیه می‌نماید باعث کاهش ترشح شیر و نیز کمبود رشد نوزادان نمی‌گردد، به شرطی که رژیم آنان منطقی تنظیم گردد. لذا تنظیم انرژی و ریزمغذی‌های لازم و نیز رژیم غذایی مطلوب در دوران شیردهی بایستی توسط متخصص تغذیه شما تنظیم گردد.

3- اگرچه نیاز مادر شیرده به انرژی بیش از فرد مشابه بدون شیردهی است، ولی میزان این افزایش نباید بیش از حد باشد. تا یک ماهگی کودکتان، میزان نیاز افزوده شما به کالری چیزی در حدود 450 کیلوکالری در هر روز است. در دو ماهگی 530 کیلوکالری، در سه ماهگی 570 کیلوکالری است. در پنج تا شش ماهگی، زمانی که غذای کمکی برای کودکتان را شروع می‌کنید این میزان به 480 کیلوکالری و سپس در بالاتر از 6 ماهگی به فقط 240 کیلوکالری مازاد در روز می‌رسد. مثلاً اگر شما در روز 1500 کیلوکالری به طور نرمال استفاده می‌کردید، در ماه اول پس از زایمان (اگر کودکتان فقط از شیر شما تغذیه می‌کند) به حدوداً 1950 کیلوکالری نیاز دارید.

لذا در دوران شیردهی شما باید رژیم منظم و متعادلی داشته باشید تا بتوانید هم شیر کافی به کودکتان بدهید و هم دچار افزایش وزن بی‌رویه نشوید.

4- عامل مهم دیگر برای بازگشت به وزن و سایز قبل از بارداری داشتن ورزش منظم است. لذا شما باید ورزش کنید تا فرم بدنتان به قبل برگردد. هیچ عجله‌ای در کار نیست، اگرچه بسیاری از زنان احساس خستگی زیادی می‌کنند و برخی نیز دچار استرس پس از زایمان هستند، اما ورزش منظم و قابل‌تحمل هم به کاهش وزن کمک می‌نماید و هم آن که در بهبود اختلالات خلقی و کاهش این نوع موارد کمک‌کننده است.

از طرف دیگر اگر شما نمی‌توانید تمام روز را فعالیت کنید نباید احساس گناه کنید چرا که به طور طبیعی با مسئولیت‌های شما این انتظار طبعاً منطقی و امکان‌پذیر نیست. تنها از فعالیت‌های بدنی، کاری را انجام دهید که به شما احساس بهتری می‌بخشد.

داشتن پیاده‌روی حتی در منزل را شروع نمایید. فعالیت کم بهتر از فعالیت نداشتن است و صرف کمی وقت در روز برای خودتان، برای بازگشت به وضعیت قبلی بسیار بااهمیت است.