همه ما شنیدهایم که خوردن غذا در آخر شب مضر است. غذا خوردن در این زمان باعث آشفتگی خواب و افزایش وزن میشود. اگر هم مواد غذایی اضافی مثل بستنی، پاپ کورن، چیپس و غیره بخورید اوضاع بدتر میشود.
آیا شما فقط شام معمولی بدون هیچ گونه مواد غذایی اضافه در آخر شب بخورید باز هم چاق میشوید؟
جواب این سئوال مثبت است. کارشناسان در سالهای اخیر پرده از اطلاعات بسیاری درباره ارتباط بین خواب و چاقی برداشتند و هنوز سوالهای زیادی بدون جواب مانده است. شواهد زیادی دلالت میکنند بر اینکه بدن میداند چه ساعتی برای دریافت غذا بیدار شود و چه زمانی به خواب برود و چیزی دریافت نکند. تغذیه بدن در زمان نامناسب باعث برهم خوردن تعادل و توازن بدن میشود.
آنزیمهایی که در اکسیداسیون اسیدهای چرب درگیرند، شبانه روزی عمل میکنند. این آنزیمها میدانند چه زمانی باید گلوکز را متابولیزه کنند. پس زمانی که در وقت غیر معمول مثلاً ۱۱:۳۰ شب غذا میخورید، در این زمان که باید بر روی خواب تمرکز کنید- اعضای سوخت و سازی بدن مثل کبد فعال میشوند اما چون کاملاً آماده فعالیت نبوده و نمیتوانند با مقدار زیاد مواد غذایی که وارد بدن شده است برخورد کنند، پس به صورت ناقص و ناکارآمد عمل میکنند. این فرایند باعث ایجاد مشکلاتی در سطح انسولین و قند خون شده و بدن را به سمت ذخیره چربی سوق میدهد.
نتایج تحقیقات نشان میدهند افرادی که به دلایل مختلف زندگی یا شغلی دیر شام میخورند یا افرادی که سندروم خوردن شبانه (فردی که دچار سندروم خوردن شبانه است حدود ۲۵ درصد از وعده غذایی را بعد از شام مصرف میکند) دارند نسبت به افرادی که از روی برنامه زمانی منظم شام مصرف میکنند، محیط دور کمر و BMI بالاتری دارند.
همچنین بر اساس نتیجه مقالهای که در مجله بین المللی چاقی منتشر شد، زنانی که دیر شام میخورند، نسبت به زنانی که زود شام میخورند، کربوهیدرات را با سرعت پایین سوخت و ساز کرده، تحمل گلوکز بالاتری دارند و در زمان استراحت کالری کمتری میسوزانند.
راه حل چیست؟
برای آغاز از خوردنهای دیر وقت شبانه پرهیز کنید. انتخابهای شبانه معمولاً از غذاهای ناسالم هستند -انواع اسنکها، کلوچه و شیرینیجات- اما حتی اگر این انتخابها سالم هم باشند، مصرف غذا در آخرین وقت شب باعث بروز مشکلاتی در سیستم سوخت و سازی بدن میشود. پس ۲ ساعت قبل از زمان خواب غذا مصرف نکنید.
اما برای برخی روزها که ناچاراً مصرف شام به تعویق میافتد، مثلاً بخاطر تعطیلات، کار یا سفر باید وعده آخر روز را سبک انتخاب کنید. بسیاری از مردم گرایش به مصرف صبحانه و نهار سبک و شام سنگین دارند اما تعادل در وعدههای غذایی و صرف صبحانه و نهار کامل و شام سبک به کاهش و ثبات وزن کمک خواهد کرد.