اواخر قرن بیستم، شروع «نگرانیها برای محیط زیست و از بین رفتن زمین» بود؛ همان زمانی که اجلاسهای پی در پی سازمانهای بینالمللی از جمله سازمان ملل و یونسکو تلاش میکردند محیط زیست را در برنامههایی که برای « نظم نوین جهانی» طرح میشد بگنجانند.
در سال 1972 در جریان کنفرانس « انسان و محیط زیست» در استکهلم سوئد تصویب شد که پنجم ژوئن (16 خرداد) برای جلب توجهی جهانی به محیط زیست و مجبور کردن دولتها به برنامهریزی در این مورد، به نام « محیط زیست» نامگذاری شود.
با این که اوضاع تغییرات آب و هوایی، حیاط وحش و آلودگیهای زیستمحیطی چندان تعریفی ندارد، پنجم ژوئن را در سرتاسر دنیا، سازمانهای مردمنهاد و دولتی جشن میگیرند تا توجه جهانی را به اهمیت تغییرات محیط زیستی و تاثیری که در کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت در زندگی مردم دارد، جلب کنند و با بسیج عمومی برای اهداف سادهای مثل کمتر کردن مصرف سوختهای فسیلی، کمتر کردن تولید زباله و استفاده از مواد قابل تجزیه که آسیب کمتری به محیط زیست میزند، جلوی بدتر شدن اوضاع را بگیرند.
این روزها در جهان حتی از توجه به محیط زیست به عنوان بخشی از حقوق شهروندان یاد میشود.
در ایران، کمپینهای زیادی برای حمایت از محیط زیست در سالهای اخیر راه افتاده است؛ از کمپین حمایت از یوزپلنگ ایرانی که توانست تصویر این حیوان زیبا و در معرض خطر را به پیراهنهای تیم ملی فوتبال برساند و توجه جهان را به زندگی این حیوان زیبا جلب کند گرفته تا کمپینهایی که شکارچیان را تشویق میکند به جای شلیک به شکار از آن عکاسی کنند و گروههایی که اردوی درختکاری برگزار و در راه برگشت از کوهپیمایی زباله جمع میکنند. محیط زیست و حفظ آن کم کم در ایران هم برای دغدغه طبقه متوسط جامعه می شود.
از آغاز هزاره دوم، برنامه سازمان ملل برای روز جهانی محیط زیست مفصلتر و منسجمتر شده است، چند سالی است که هر سال یک سایت با آدرسی که تاریخ سال در آن ذکر شده است، برای برنامهریزی و هماهنگی همه کسانی که میخواهند برای حفظ محیط زیست کار بیشتری انجام دهند راهاندازی میشود و ضمن منتشرکردن اخبار و گزارشهای محیط زیستی، راههایی برای سازماندهی گروههای محیط زیستی معرفی میکند.
امسال در http://www.wed2016.com/ یکی از امکانها برای مشارکت در حفظ کره زمین، معرفی شده است. این سایت توصیه کرده است که امسال برای کمک به محیط زیست پنج قدم زیر را بردارید:
قدم اول: یک گروه درست کنید
از دوستان، اقوام، همکاران، همکلاسیها یا آشناهای دیگری که میدانید به این کار علاقهمند هستند دعوت کنید که با شما گروه تشکیل دهند، با هم قرار بگذارید و همفکری کنید و ببینید چه موضوعی در میلان مسائل محیط زیستی برای شما اهمیت بیشتری دارد؟ میخواهید روی کاهش آلودگی هوا کار کنید؟ یا کمک به حیوانات؟ یا شاید تنها برنامهای خانگی برای کاهش تولید زباله، تفکیک زباله و کمتر کردن مصرف موادی مانند پلاستیک.
قدم دوم: اطلاعات جمع کنید
اطلاعاتی در مورد این که مهمترین نگرانیهای محیط زیستی در دنیا در مورد چه چیزهایی است جمع کنید. ببیند مهمترین مسائل محیط زیستی در کشور، در شهر و محله شما چیست؟ میتوانید عضو گروههای مجازی که در مورد محیط زیست اطلاعرسانی میکنند بشوید، در مورد این موضوع در وب، توییتر یا فیسبوک بچرخید و اطلاعات جمع کنید. روزنامه ها و سایتهای خبری هم به شما در این راه کمک میکنند.
قدم سوم: در مورد موضوع مورد نظرتان با دیگران صحبت و حمایت آنها را هم جلب کنید
راهی پیدا کنید که به وسیله آن بتوانید دغدغههای محیط زیستیتان را به دیگران معرفی کنید. میتوانید آنها را در شبکههای اجتماعی مطرح کنید. با همفکری گروهتان و اطلاعاتی که جمع کردهاید پیامهای قدرتمندی برای جلب توجه دیگران به نگرانیهای محیط زیستیتان بنویسید و آنها را با دیگران مطرح کنید.
قدم چهارم: برنامه بنویسید
یک برنامه دقیق مهمترین ابزار برای رسیدن به موفقیت است، برای فعالیت گروهتان یک برنامه زمانبندی تهیه کنید تا بتوانید کارهای مورد نظرتان را در ظرف زمانی دقیق آن انجام دهید. اگر میخواهید دیگران را دعوت کنید و با آنها در مورد نگرانیهایتان صحبت کنید، از قبل هماهنگیهای لازم را انجام دهید، اطلاعات مورد نیازتان را جمع کنید و برای پاسخ دادن به سوالهای دیگران آماده شوید. حتی یک مهمانی ساده که در آن ایدههایی برای کمتر کردن رفت و آمد با ماشین یا راهی برای تفکیک زباله خشک از تر را به دیگران معرفی کند میتواند تاثیر بسیار بزرگی در حفظ محله، شهر و کشور و در نهایت حفظ تمام کره زمین داشته باشد.
قدم پنجم: جشن بگیرید!
اگر در طول زمانی که با گروهتان تعیین کردهاید توانستهاید به اهداف مورد نظرتان برسید، حالا وقتش شده که جشن بگیرید. با اعضای گروه و باقی کسانی که ایده شما برایشان جذاب بوده است دور هم جمع شوید و از موفقیتتان لذت ببرید، میتوانید گزارشی از کاری که انجام دادهاید و نتیجهای که گرفتهاید در سایت بینالمللی روز جهانی محیط زیست امسال، در آدرس http://wed2016.com/register ثبت کنید و موفقیتتان را با مردم جهان شریک شوید!
تولید زباله کمتر در یک پیکنیک دستهجمعی، درستکردن ساکهای خرید برای اعضای خانواده که باعث میشود نیاز کمتری به کیسه پلاستیکی داشته باشید، برنامهریزی برای این که بعضی روزها از حمل و نقل عمومی استفاده کنید یا یکی از اعضای خانواده دیگران را به محل کارشان برساند تا تعداد خودروهای تک سرنشین را کاهش دهید و تلاش برای حفظ جنگلها و گونههای گیاهی و جانوری؛ ممکن است فکر کنید برای انجام همه اینها یک دست صدا ندارد، اما به یاد داشته باشید که « قطره قطره جمع گردد، وانگهی دریا شود.»