جایزۀ اسکار چیست؟

جایزه اسکار (Oscars) و یا جوایز آکادمی (Academy Awards)، به مراسم اعطای جوایز سالانه آمریکا که توسط آکادمی علوم و هنرهای تصاویر متحرک به بهترین آثار صنعت سینما جهان اهدا می‌شود را گویند. مراسم اسکار یکی از شاخص‌ترین مراسم‌های اهدای جوایز در جهان است و هر ساله در بیش از ۱۰۰ کشور جهان به‌صورت زنده پخش می‌شود.

جایزه اسکار یکی از نه جایزه از جوایز آکادمی است. جوایز آکادمی در بخش رسانه به عنوان قدیمی‌ترین مراسم اهدای جوایز به شمار رفته و جوایزی نظیر جایزه گرمی (برای موسیقی)، جایزه امی (برای تلویزیون) و جایزه تونی (برای تئاتر) پس از آن شکل گرفتند.

مجسمه اسکار

مجسمه اسکار  که توسط سدریک گیبونز رئیس قسمت طراحی موسسه MGM یا کمپانی مترو گلدوین مایر طراحی شده، شوالیه برهنه ای را نشان می دهد که شمشیری را روی یک حلقه فیلم نگاه داشته است. این حلقه فیلم پنج پره دارد که نشانه پنج صنف اصلی مورد نظر آکادمی (تهیه کنندگان، کارگردانان، بازیگران، تکنیسینها و نویسندگان) است.

بلندی مجسمه اسکار ۳۴ سانتی متر و سه میلی متر و وزن آن ۳ کیلو ۸۵۰ گرم است. درباره چهره مجسمه اسکار عموماً به گفته خانم مارگارت هریک کتابدار وقت آکادمی استناد می شود که گفته بود مجسمه اسکار به عموی او که نامش اسکار پیرس بود شباهت دارد.

تا سال ۱۹۳۴ این نام برای مجسمه جا افتاد هرچند که رسما از سال ۱۹۳۹ از نام اسکار برای این جایزه استفاده شد.

ریشه نام اسکار

در مورد ریشه نام ” اسکار” اختلافاتی وجود دارد. در بیوگرافی بت دیویس عنوان شده که او اسکار را از نام همسر اولش هارمون اسکار نلسون جونیور (۱۹۰۷-۱۹۷۵) رهبر ارکستر گرفته است.

ادعای دیگر در مورد انتشار نام اسکار به مقاله مجله تایم در مورد ششمین مراسم اسکار در سال ۱۹۳۴ و دریافت جایزه توسط بت دیویس در ۱۹۳۶ برمی گردد. در جایی عنوان شده در ۱۹۳۱ مارگارت هریک (۱۹۰۲-۱۹۷۶) دبیر اجرایی آکادمی برای نخستین بار تندیس را دید که او را به یاد “عمو اسکارش” ( نام مستعار پسرعمویش اسکار پیرس ) انداخت.سیدنی اسکلسکی (۱۹۰۵-۱۹۸۳) مقاله نویس در زمان نامگذاری توسط هریک حضور داشت و در مقاله اش نوشت ” کارکنان با علاقه تندیس معروف خود را اسکار نامیدند “.

آکادمی علوم و هنرهای تصاویر متحرک در سال ۱۹۳۹ رسما جایزه را اسکار نامید. در جایی دیگر آمده النور لیلبرگ نروژی – آمریکایی مدیر اجرایی لوییز بی. مایر نخستین تندیس را دید و گفت “به نظر شاه اسکار دوم ( اسکار فردریک شاه سابق نروژ و سوئد ) میرسه”. در پایان روز پرسید “باید با اسکار چیکار کنیم، بذاریمش تو گاوصندوق ؟” و این نام بر رویش ماند.

تاریخچه اسکار

نخستین مراسم اسکار در ۱۶ می ۱۹۲۹ در ناهاری اختصاصی در هتل روزولت هالیوود با حضور حدود ۲۷۰ تماشاگر برگزار شد. بهای بلیت مراسم بعدی اسکار که در هتل میفر برگزار شد ۵ دلار بود. در این مراسم اسکار، ۱۵ تندیس کوچک به بازیگران، کارگردانان و دیگر عوامل صنعت فیلم سازی آن زمان برای گرامیداشت فعالیتشان طی سالهای ۱۹۲۷-۱۹۲۸ اهدا شد.

اسامی برنده های اسکار از سه ماه قبل اعلام می شد که این رویه در دومین مراسم اسکار در سال ۱۹۳۰ تغییر کرد. از آن زمان و در ۱۰ سال نخست نتایج برای انتشار عمومی در ساعت ۱۱ شب برگزاری مراسم اسکار به روزنامه ها داده می شد. این شیوه ی اعلام اسامی برنده های اسکار تا زمانی که لس آنجلس تایمز نام برنده ها را پیش از شروع مراسم اعلام کند ادامه یافت. در نتیجه آن، آکادمی از سال ۱۹۴۱ اسامی برندگان اسکار را در نامه ای مهر و موم شده اعلام می نمود و مراسم از تئاتر کداک پخش می شد.

نخستین برنده جایزه اسکار

نخستین برنده اسکار بهترین بازیگر امیل جنینز بود به دلیل نقش آفرینی در فیلم های The Last Command و The Way of All Flesh. او باید پیش از مراسم اسکار به اروپا باز میگشت از این رو آکادمی با اهدای زودتر جایزه به او موافقت کرد. این موضوع او را نخستین برنده جایزه اسکار در تاریخ نمود. فیلم Beau Geste محصول سال ۱۹۳۹ تنها فیلم (غیرمستندی) است که چهار برنده اسکار بهترین بازیگر (گری کوپر، ری میلاند، سوزان هیوارد، برودریک کرافورد) را در نقش های اصلی در اختیار داشت.

در بیست و نهمین مراسم اسکار که در ۲۷ مارس ۱۹۷۵ برگزار شد بخش انتخاب بهترین فیلم خارجی زبان نیز ایجاد گردید.

قوانین مراسم اسکار

امروزه بر اساس قوانین ۲ و ۳ مجموعه قوانین رسمی جوایز آکادمی، یک فیلم باید در سال قبل از آغاز نیمه شب اول ژانویه تا پایان نیمه شب ۳۱ دسامبر در لس آنجلس، کالفرنیا نمایش داده شود تا شرایط شرکت در مراسم اسکار را داشته باشد (به استثنای بهترین فیلم خارجی زبان). برای مثال The Hurt Locker برنده بهترین فیلم سال ۲۰۱۰، در سال ۲۰۰۸ پخش شد ولی واجد شرایط شرکت در اسکار ۲۰۰۹ نبود زیرا نمایش آن در لس آنجلس از نیمه سال ۲۰۰۹ آغاز شد، بنابراین در اسکار ۲۰۱۰ شرکت نمود.

قانون دوم مربوط به مراسم اسکار بیان می‌دارد که فیلم باید حداقل ۴۰ دقیقه بوده و در نسخه ۳۵ یا ۷۰ میلیمتری و یا در فرمت دیجیتالی ۲۴ یا ۴۸ فریم تهیه و وضوح آن نباید کمتر از ۱۷۲ در ۱۲۸۰ باشد.

انتخاب نامزدهای اسکار

در اواخر دسامبر فهرست نامزدهای اسکار برای حدودا ۶۰۰۰ عضو فعال فرستاده می شود. اعضای گروه های مختلف افراد مربوط به حوزه خودشان را به عنوان نامزد اسکار انتخاب می کنند (کارگردانان به کارگردانان رای می دهند، نویسندگان به نویسندگان، بازیگران به بازیگران و غیره)؛ به استثنای فیلم های خارجی، مستند و انیمیشن که توسط کمیته ای خاص متشکل از اعضای تمام حوزه ها انتخاب می گردند.

در بخش خاص انتخاب بهترین فیلم اسکار، تمامی اعضا صلاحیت انتخاب نامزدهای اسکار را دارند. فیلم های خارجی باید دارای زیرنویس انگلیسی باشند و هر کشور می تواند سالیانه فقط یک فیلم برای مراسم اسکار پیشنهاد کند. اعضای گروه های مختلف افراد مربوط به حوزه خودشان را به عنوان نامزد اسکار تعیین می کنند. سپس برندگان در دور دوم رای گیری که در آن تمامی اعضا در بیشتر گروه ها از جمله بهترین فیلم حق رای دارند انتخاب می شوند.

عضویت در آکادمی اسکار

آکادمی اسکار به هنگام تاسیسش در سال ۱۹۲۷ تنها ۳۷ عضو داشت. اعضای آکادمی از افراد رده بالای صنعت فیلم بودند. امروزه آکادمی اسکار شش هزار عضو دارد. عضویت در آکادمی اسکار تنها از راه دعوت امکان پذیر است و تنها محدود به کسانی ست که در هنر (بازیگری، نویسندگی و کارگردانی) یا علوم (فیلمبرداری، تدوین و غیره) سرآمد هستند. (هر عضو آکادمی اسکار در رشته تخصی خود حق رای دارد.)

معیارهایی که باعث می شوند کسی نامزد دریافت جایزه اسکار شود پیچیده اند و به مقررات تک تک صنف های آکادمی بستگی دارند. مثلا نامزد های جایزه بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان را کشورهای مربوطه تعیین می کنند و برای آکادمی اسکار می فرستند.

قاعده اصلی این است که همه فیلمهایی که در رقابت جایزه اسکار شرکت می کنند باید طی یک ساله منتهی به ۳۱ دسامبر در لس آنجلس به نمایش در آمده باشند. در جریان رقابت برای نامزدی اسکار، استودیوهای فیلمسازی با فرستادن نسخه دی وی دی فیلم ها برای اعضای آکادمی یا با دادن آگهی هایی با عنوان "برای ملاحظه شما" توجه آنها را نسبت به فیلم خود جلب می کنند.

برندگان و بازندگان اسکار

بیشترین تعداد اسکاری که تاکنون یک فیلم برده است ۱۱ جایزه است. سه فیلم بن هور، تایتانیک و ارباب حلقه ها: بازگشت پادشاه هر یک برنده ۱۱ جایزه اسکار شده اند. فیلمهای همه چیز درباره ایو و تایتانیک هر یک در ۱۴ رشته نامزد دریافت جایزه اسکار بودند و این در نوع خود یک رکورد محسوب می شود. فیلمهای نقطه عطف و رنگ ارغوانی هم هریک در ۱۱ رشته نامزد اسکار بوده اند اما حتی یک اسکار هم نگرفتند.

کاترین هپبورن موفق ترین ستاره تاریخ اسکار است. او در فاصله سالهای ۱۹۳۴ تا ۱۹۸۲ هشت بار نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین بازیگری شد و چهار بار جایزه اسکار را گرفت ( جنجالها ) طی این سالها مراسم اعطای جایزه اسکار بدون بحث و جنجال برگزار نشده است. در سال ۱۹۷۳ مارلون براندو یک دختری سرخپوست را به مراسم فرستاد تا اعلام کند که او از دریافت اسکار برای فیلم پدرخوانده خودداری می کند.

در سال ۱۹۹۴ تام هنکس با اعلام اینکه مربی بازیگری اش همجنسگرا بوده او و حضار را در برابر دوربینهای تلویزیون غافلگیر کرد و در سال ۱۹۹۹ تصمیم به اعطای جایزه اسکاری به الیاکازان بخاطر یک عمر فعالیت سینمایی اش، با اعتراض کسانی مواجه شد که ادای شهادت او علیه چپگرایان در برابر کمیته فعالیتهای ضد آمریکایی در دهه پنجاه میلادی را خوش نداشتند.