آپاندیسیت (Appendicitis) مشکلی است که در آن آپاندیس (appendix) شما ملتهب شده و پر از چرک می شود. آپاندیس زائده‌ای کوچک و انگشتی شکل است که از روده‌ی بزرگ و درناحیه پایین و راست شکم منشعب می‌شود. هرچند آپاندیس هنوز فایده شناخته شده ای ندارد، اما می تواند باعث مشکلاتی جدی شود.

درد آپاندیسیت از نواحی اطراف ناف شروع شده و به سمت ناحیه راست و پایین شکم شما حرکت می کند. درد آپاندیسیت در طول 12 تا 18 ساعت زیاد شده و کم کم شدید می شود. آپاندیسیت برای هرکسی ممکن است اتفاق بیافتد اما شیوع آن در سنین بین 10 تا 30 سالگی بیشتر می باشد. درمان معمول و استاندارد آپاندیسیت برداشت آپاندیس است.

علت آپاندیسیت:

علل آپاندیسیت همیشه مشخص نیست. گاهی اوقات آپاندیسیت می تواند در نتیجه یکی از علل زیر رخ دهد:

◊ انسداد: باقیمانده مواد غذایی یا یک قطعه مدفوع سخت (مدفوع سنگ مانند) می تواند سبب مسدود شدن دهانه مجرای آپاندیس شما شود.

◊ عفونت: همچنین آپاندیسیت ممکن است به دنبال عفونت مانند عفونت ویروسی دستگاه گوارش یا در نتیجه سایر انواع التهاب ایجاد شود.

در هر دو مورد، باکتری داخل آپاندیس به سرعت تکثیر شده، سبب التهاب، تورم و تجمع چرک در آپاندیس می شود. اگر  این وضعیت به سرعت درمان نشود، آپاندیسیت ممکن است پاره شود.

علائم آپاندیسیت چه چیزهایی هستند؟

• درد مبهم در نزدیکی ناف و یا قسمت فوقانی شکم که به سمت پایین و سمت راست حرکت می کند و تیر می کشد. اغلب این حالت، اولین نشانه آپاندیسیت است.

• از دست دادن اشتها

• ورم شکم

•  تب

• ناتوانی در دفع گاز روده

• تهوع و یا استفراغ که بعد از شروع شکم درد و با فاصله کمی از آن بروز می کند.

تقریبا در نیمی از موارد علائم دیگری از آپاندیسیت نیز بروز می کنند:

ο درد مبهم و تیر کشیدن شکم در هر نقطه از آن. پایین، بالا، پشت و یا حتی در مقعد.

ο ادرار دردناک

ο  استفراغ قبل از بروز درد شکم

ο گرفتگی شدید و دلپیچه

ο یبوست و اسهال همراه با دفع گاز

اگر با هر یک از علائم بالا مواجه شدید بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید. خوردن، نوشیدن و یا استفاده از هر گونه دارو و یا استفاده از کیسه آب گرم می تواند منجر به ترکیدن و پارگی در آپاندیسیت شود.

عوارض آپاندیسیت:

آپاندیسیت می تواند عوارض جدی ایجاد کند، مانند:

♦ پاره شدن آپاندیسیت:

اگر آپاندیسیت شما پاره شود، محتویات روده های شما و ارگانیسم های عفونی می تواند به داخل حفره شکم نفوذ کند. این امر می تواند سبب عفونت حفره شکمی شما (پریتونیت) شود.

♦ تشکیل کیسه چرک در شکم:

اگر آپاندیس شما پاره شود، عفونت و نفوذ محتویات روده ای ممکن است در اطراف آپاندیسیت تشکیل آبسه (کیسه عفونت) دهد. آبسه آپاندیسیت قبل از اینکه پاره شده و سبب عفونت گسترده تر در حفره شکم شود، نیازمند درمان است.

تشخیص ابتلا به آپاندیسیت: تشخیص ابتلای فرد به آپاندیسیت کمی گیج کننده است. علایم آپاندیسیت مبهم و مشابه سایر بیماری ها شامل مشکلات کیسه صفرا، عفونت مثانه و یا دستگاه ادراری، بیماری کرون، ورم معده، عفونت روده و مشکلات تخمدان باشد. آزمایشات زیر بسته به تشخیص و تجویز پزشک برای بررسی ابتلا به آپاندیسیت انجام می شوند.

- آزمایش شکم برای تشخیص التهاب

- آزمایش ادرار برای تشخیص عفونت ادراری

- بررسی راست روده

- آزمایش خون برای بررسی عفونت در بدن

- سی تی اسکن و یا سونوگرافی

درمان آپاندیسیت چگونه است؟

عمل جراحی برای برداشتن آپاندیس که به آن آپاندکتومی (appendectomy) گفته می شود درمان استاندارد برای آپاندیسیت است.

اگر حتی پزشک به آپاندیسیت مشکوک باشد و اطمینان کامل حاصل نشده باشد نیز باز جوانب احتیاط را رعایت می کند و به منظور جلوگیری از ترکیدن و پارگی آپاندیس به سرعت برای برداشتن آپاندیس اقدام می کند.

اگر آبسه در آپاندیس شکل گرفته باشد، پزشک دو راهکار در پیش رو دارد: اول اینکه می تواند چرک و مایعات آپاندیس را تخلیه کند و دوم اینکه می تواند آپاندیس را بردارد.

قبل از عمل جراحی برداشتن آپاندیس به منظور مبارزه با عفونت های صفاقیِ احتمالی، از آنتی بیوتیک ها استفاده می شود. بیهوشی در عمل برداشتن آپاندیس عمومی خواهد بود و از طریق یک برش تقریبا 14 سانتی متری و یا توسط لاپاروسکوپی آپاندیس برداشته میشود.

اگر شما با عفونت صفاقی مواجه شده باشید، شکمتان باید شستشو داده شد و از چرک و عفونت تخلیه شود. بعد از 12 ساعت از عمل جراحی ممکن است شما بتوانید سرپا بایستید و در اطراف تختتان قدم بزنید.

اغلب بعد از دو تا سه هفته می توانید به فعالیت های سابق خود برگردید. اگر عمل از طریق لاپاروسکوپی انجام شود برش کوچکتر بوده و بهبود سریع تر خواهد بود.

پس از عمل جراحی برداشتن آپاندیس اگر با موارد زیر مواجه شدید به پزشک مراجعه کنید:

*  استفراغ غیر قابل کنترل

*  افزایش درد در شکم

* سرگیجه و احساس غش و ضعف

*  خون در استفراغ و یا ادرار

*  افزایش درد و یا قرمزی در محل برش جراحی شما

*  تب

* وجود چرک در زخم

پیشگیری از آپاندیسیت

هرچند که آپاندیسیت قابل پیشگیری نیست ولی شیوع این بیماری در افرادی که رژیم غذایی آنها پر فیبر بوده و پر از میوه و سبزیجات تازه می باشد، کم تر می باشد.