اثر یا نقش لب انسان همانند اثر انگشتمان منحصر به فرد می‌باشد، به طوری که، هیچ دو نفری دارای اثر لب یکسانی نیستند.

اغلب، روز بعد از گذراندن شبی خارج از شهر و یا کار کردن تا اواخر شب، با صورتی پف کرده از خواب بیدار خواهیم شد. در حالی که این تورم طبیعی است، و در عرض چند ساعت فروکش می‌کند، گاهی اوقات ممکن است تورم غیر قابل توضیحی در لب و چشمان به وجود آیند که ممکن است برای یک دوره زمانی نسبتاً طولانی باقی بمانند. این اتفاق به چه دلیلی رخ می‌دهد؟ و چگونه آن را از بین ببریم؟ از طریق این مقاله به آن پی خواهیم برد.

تورم یک ناحیه از بدن و یا بخشی از صورت اغلب به دلیل مصرف بیش از حد نمک، آسیبهای فیزیکی یا ضربه به بافت (التهاب) اتفاق می‌افتد. همچنین ممکن است به دلیل بخشی از شوک آنافیلاکتیک در پاسخ به یک آلرژن رخ دهد. اما در مورد وجود تورمی که نتوان به هیچ یک از این دلایل نسبت داد، چطور؟

علاوه بر این، تورم لب مسئله‌ای است کاملاً پیچیده، چون نه تنها دلیل آن ناشناخته می‌باشد، بلکه مخفی نگاه داشتن تراکم و تورم لب نیز کار دشواری است به این دلیل که لب‌ها مشخصه‌ی بسیار قابل مشاهده و آشکار صورت می‌باشند.

در چنین مواردی، که هیچ گونه آسیب، ضربه، یا آلرژی وجود ندارد، ورم لب می‌تواند به عنوان شاخص و یا نشانه‌ای از یک بیماری نهفته‌ی خطیری در نظر گرفته شود. اجازه دهید متداول‌ترین علل و اختلالات نهفته‌ای که ممکن است موجب این رنج غیر قابل توضیح باشد را مورد جستجو و بررسی قرار دهیم.

علل احتمالی ورم لب

• حساسیت یا آلرژی: التهاب می‌تواند در نتیجه‌ی یک واکنش آنافیلاکتیک به یک آلرژن (ماده‌ی حساسیت‌زا) رخ دهد. این التهاب می‌تواند با گرده، آجیل، سخت پوستان، گرد و غبار، گزش مورچه، نیش زنبور عسل ، لاتکس، داروها، و غیره آغاز گردد. در این صورت بایستی بلافاصله تحت مراقبت‌های پزشکی قرار گرفته شود، به این دلیل که می‌تواند منجر به افزایش ضربان قلب، فشار خون پایین و بیهوشی شده، و چنانچه بی‌توجه رها شود، حتی ممکن است منجر به مرگ گردد.

• آنژیوادم Angioedema: شامل تجمع مایع و خون در لایه‌های عمیق‌تر پوست است که منجر به التهاب بافت می‌شود. این حالت معمولاً چشم‌ها و لب‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. و نیز توسط یک واکنش آلرژیک به موی حیوان خانگی، شوره بدن حیوانات، درجه حرارت شدید، گزش حشرات، و غیره آغاز می‌شود. همچنین به عنوان یک بیماری ارثی بروز می‌کند که اختلال کاملاً نادری می‌باشد.

• تبخال: ویروس تبخال پوست را آلوده کرده و باعث شکل‌گیری تاول و زخم‌های قرمز و متورمی می‌شود. این زخم‌ها از هم باز شده و مایع بی‌رنگی بیرون زده و چندی بعد تشکیل دلمه می‌دهد. درمان آن شامل مصرف داروهای ضد ویروسی خواهد بود.

• التهاب لب Cheilitis: یک اختلال التهابی لب است که به دلیل افزایش یافتن فضاهای لنفاوی در بافت به وجود می‌آید. این اختلال موجب ورم لنفاوی یا لنف ادم lymphedema شده، منجر به تورم قابل توجهی می‌شود.

• Embouchure Collapse: در افرادی که آلات موسیقی مانند فلوت، ترومپت، شیپور، و غیره می‌نوازند، نسبتاً شایع است. فشار مداوم بین لبها و دهانه‌ی آلات موسیقی منجر به استفاده بیش از حد عضلات لب شده که خود موجب تورم می‌شود.

• دیستونی فوکال Focal Dystonia: یک بیماری عصبی است که عضلات را تحت تأثیر قرار می‌دهد و موجب انقباضات غیر ارادی و غیر طبیعی وضعیت اندامی در آنها می‌شود. علت دقیق آن نامشخص است، و این عارضه با تجویز تزریق بوتاکس در لب کنترل می‌شود. هیچ درمانی دائمی برای این عارضه وجود ندارد.

• سندرم ملکرسون ـ روزنتال Melkersson-Rosenthal Syndrome: یک اختلال عصبی است که شامل فلج صورت، تورم لب‌ها، و ایجاد شیار و تاخوردگی در زبان می‌شود. علت آن ناشناخته است، اما تصور می‌شود نشانه‌ای از بیماری کرون و یا سارکوئیدوز باشد.

• سرطان لب: توسعه سلولهای سرطانی در منطقه لب، در نتیجه‌ی قرار گرفتن در معرض نور شدید UV (از طریق خورشید) و یا به دلیل متاستاز سرطان در بدن، می‌تواند در قالب تورم آشکار شود.

• بیماری کرون: نوعی از سندرم روده التهابی (IBS) است که می‌تواند هر بخشی از دستگاه گوارش (GI)، از دهان گرفته تا مقعد را تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری موجب اختلال مزمن التهابی شده، که حمله‌ی سیستم ایمنی بدن به دستگاه گوارش را شامل می‌شود.

• عفونت دندان: هر گونه عفونت در دندان یا لثه می‌تواند به یک پاسخ التهابی منجر شده که به نوبه خود باعث می‌شود لبها متورم شوند.

• هرپانژین Herpangina: همچنین تاول‌های دهان نامیده می‌شود، و توسط ویروس کوکس ساکی coxsackieviruses ایجاد می‌شود. این امر موجب تب، گلودرد، تورم صورت، زخم دهان، درد زبان، و غیره می‌شود. که توسط داروهای ضد التهاب و ضد درد درمان می‌گردد.

• کوفتگی و کبود شدگی: تورم می‌تواند به دلیل سوختن لب با خوردن غذای داغ، کبودی به علت استفاده از سیم دندان، و یا به دلیل افزایش مصرف لوازم آرایشی در لب ایجاد ‌شود.

• داروها: گاهی تورم لب‌ها ناشی از داروهایی مانند داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی (NSAIDs) و مهار کننده‌های آنزیم تبدیل کننده‌ی آنژیوتانسین ACE می‌باشند.

• سایر علل: عبارتند از وقایع بی‌اهمیتی مانند خوابیدن با صورت رو به پایین بر روی تخت، گاز گرفتن لبها، ترک خوردن یا خشکی لب، و یا واکنش به مواد آرایشی و بهداشتی است.

درمان‌های خانگی

در حالی که در انتظار اقدامات و مداخله پزشکی هستید، می‌توانید جهت تسکین موقت چند درمان ذیل را امتحان نمایید.

• کمپرس سرد با یک بسته یخی

• کمپرس گرم با یک کیسه آب گرم (نباید بیش از حد گرم باشد)

• نوعی خاک رس مخصوص لکه‌گیری پارچه

• ژل آلوئه ورا

• چای کیسه‌ای

در بیشتر مواقع، تورم با گذاشتن کمپرس سرد و یا با استفاده از مرطوب کننده لب فروکش می‌نماید. با این حال، اگر شخص سایر علائم سیستمیک به همراه ورم لب‌های بالایی یا پایینی را تجربه کرد، آنگاه بهتر است به یک دکتر مراجعه کند و این عارضه تشخیص داده و در اولین فرصت درمان شود، به خصوص اگر علت آن یک واکنش آلرژیک باشد.

سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.