طراحی محیط داخلی هواپیما به دلیل محدودیت فضا به خلاقیت زیادی نیاز دارد و برای رسیدن به استانداردهای شرکتهای هواپیمایی عوامل زیادی باید در نظر گرفته شود.
ازجمله بیشتر شدن تعداد صندلیها، استفاده بهتر از فضای بالای کابینها برای حمل بار همراه مسافران، به کار بردن مواد سبکتر و مقاومتر و ... که همهی این موارد باید با در اولویت قرار دادن امنیت و راحتی هر چه بیشتر مسافران همراه شوند.
به نظر میرسد که طراحان صنعتی از هوشمندی و خلاقیت لازم برای به موفقیت رساندن این وظیفهی دشوار برخوردارند و همیشه راهی برای فائق آمدن بر محدودیتهای ذکرشده پیدا میکنند که نمونههای آن را میتوان در بین برندگان جایزهی کریستال کابین (Crystal Cabin) مشاهده کرد.
در این مراسم که هرساله در نمایشگاه طراحی داخلی صنعت هوایی (Aircraft Interiors Expo) هامبورگ برگزار میشود، شاهد نوآوریهای بیشماری هستیم که بسیاری از آنها هیچگاه از مرحلهی ایده فراتر نمیروند، ولی بعضی از آنها از پتانسیل لازم برای اجرایی شدن برخوردارند و استفاده از آنها در آیندهی صنعت هوایی دور از انتظار نیست. در ادامه به بررسی ۸ مورد از ایدههای برگزیده در این زمینه میپردازیم.
الیساوا ترولری
با دیدن نمونهی این قفسه چرخدار سرویس هواپیما که توسط موسسهی الیساوا (Elisava Center) در دانشگاه طراحی و مهندسی بارسلونا ساخته شده، از خود خواهید پرسید که چرا زودتر کسی به این فکر نیفتاده است؟! الیسا ترولری (Elisava Trolley) باریکتر از قفسههای سرویس رایج در خطوط هوایی است و به مسافران اجازه میدهد بهراحتی از کنار آن عبور کنند.
به دلیل لبههای گرد و منحنی قفسه، هرگونه برخورد احتمالی با آن درد بسیار کمتری خواهد داشت و طراحی هوشمندانه کشوها، دسترسی به آنها را راحتتر میکند.
اسمارت تری
SmartTray یا سینی هوشمند، یک سینی معمولی با پایهای برای نگهداری تبلت یا گوشی هوشمند است که به نظر نمیرسد در طراحی آن خلاقیت خاصی به کار رفته باشد ولی از دیدگاه داوران جایزهی کریستال کابین ۲۰۱۵، شرایط لازم برای رسیدن به فینال رقابت را دارد.
اسمارت تری فضایی بیشتر از یک میز معمولی نمیگیرد ولی با داشتن یک پایه برای نگهداری گجتهای هوشمند بهصورت ایستاده، به مسافران آزادی عمل بیشتری میدهد و تقریبا تمام فضای سینی برای نیازهای دیگر در دسترس است.
سولار اکلیپس
این ایده از آن دسته ابتکارات هوشمندانهای است که احتمالا بهزودی راه خود را به خطوط هواپیمایی باز خواهد کرد. Solar Eclipse یک پردهکرکرهی مجهز به پورت USB ساخت شرکت B/E Aerospace است که میتواند باطری تجهیزات الکترونیکی را به کمک انرژی خورشیدی شارژ کند.
بهاینترتیب صاحبان خطوط هوایی بدون نیاز به نصب پریز استاندارد برای هر صندلی، میتوانند با هزینهی کم، انرژی لازم برای شارژ همهی گجتهای مسافران و سایر نیازهای صندلی به الکتریسیته را فراهم کنند.
اسپیس بینز و کابین ای ۲
با توجه به اینکه تقریبا همهی خطوط هواپیمایی حتی برای حمل یک کیف یا ساک مسافرتی کوچک در قسمت بار نیز کرایه دریافت میکنند، بیشتر مسافران ترجیح میدهند که آنها را با خود به داخل کابین ببرند و بهاینترتیب در پروازهای شلوغ، فضای بار محدود داخل کابین، اهمیت و ارزش زیادی پیدا میکند.
ایدهی شرکت بوئینگ برای حل این مشکل، افزایش فضای بار کابین با طراحی داخلی هوشمندانهای موسوم به Space Bins است که هر محفظهی آن فضای کافی برای نگهداری ۶ ساک مسافرتی با حجم استاندارد را دارد (محفظههای کنونی فقط برای ۴ ساک مسافرتی فضا دارند). محفظههای اسپیس بینز در ارتفاع کمتری واقع شدهاند و قرار دادن وسایل در آن راحتتر است.
به گفتهی شرکت بوئینگ، اسپیس بینز ظرفیت فضای بار کابین را ۵۰ درصد افزایش میدهد و از طرف دیگر نیاز به زمان کمتر برای جابجایی لوازم همراه مسافران، به معنای آماده شدن زودتر و رعایت دقیقتر زمانبندی پرواز است. انتظار میرود که بهزودی اسپیس بینز در هواپیماهای بوئینگ ۷۳۷ مکس به کار گرفته شود.
نوآوری مشابه در این زمینه، E2 cabin شرکت برزیلی امبرائر (Embraer) است که برای نسلهای آتی جتهای مسافربری در پروازهای داخلی طراحی شده است. هواپیماهای مورداستفاده در پروازهای داخلی معمولا فضای داخلی محدودتری دارند ولی کابین ای ۲ بسیار جادار و وسیع به نظر میرسد و به گفتهی امبرائر ۴۰ درصد فضای بار بیشتری دارد.
این مسئله بدون شک باعث خوشحالی کسانی خواهد شد که مشتری دائمی جتهای کوچک پروازهای داخلی هستند. صندلیهای اختصاصی کابین ای ۲ به شکلی طراحی شدهاند که تداعیگر فضای اختصاصی برای مسافران قسمت درجهیک هستند.
آیروکید
یک از مشکلات بزرگ مسافرانی که کودک خردسال به همراه دارند، حمل صندلی کودک و پیدا کردن محلی مناسب برای آن است.
Aerokid که ایدهی خلاقانه مهندسان شرکت لوفتهانزا تکنیک است، نوعی صندلی چندمنظوره برای کودکان و نوزادان به شمار میآید که موقعیت آن با توجه به سن کودک و شرایط خاص او، با در اولویت قرار دادن امنیت قابلتغییر است.
این نوآوری والدین را از بردن صندلیهای سنگین و دستوپاگیر کودک به داخل کابین بینیاز میکند و به روال مستقر شدن مسافران سرعت بیشتری میدهد.
اسکِیپ
گاهی اوقات همهمه و هیاهوی کابین هواپیما بهقدری غیرقابلتحمل است که مسافر را به فکر فرار میاندازد. ازآنجاییکه فرار فیزیکی از هواپیمای در حال پرواز عملا غیرممکن است، ایدهی هوشمندانهی الکساندارا موکری، دانشجوی طراحی کالج تحقیقات خلاقانه میشیگان و کارآموز شرکت B/E Aerospace، تنها راه چاره به نظر میرسد.
Escape یک نمایشگر منحنی مخصوص سرگرمی در پرواز قابل اتصال به کلاه است که برای فرار از همهمهی پرواز کافی ست آن را در جلوی چشمتان قرار دهید و با لمس تاچ پدهای تعبیهشده روی دستههای صندلی آن را کنترل کنید. اسکیپ یکی دیگر از فینالیستهای جایزهی کریستال کابین سال ۲۰۱۵ است.
اِنِیبل
یکی دیگر از ایدههای نوآورانهی دانشگاهی در صنعت حملونقل هوایی، Enable است که میتواند سینی معمولی نصبشده در روی صندلی را به سطحی دارای قابلیت تعامل با مسافر (اینتراکتیو) تبدیل کند.
این ایده که حاصل تلاش جمعی از دانشجوهای دانشگاه فناوری دلفت هلند است، میتواند بهعنوان منبعی برای کسب اطلاعات ضروری برای مسافر یا یک وسیلهی سرگرمی استفاده شود.
بهعنوانمثال مسافر میتواند یک کتاب معمولی را روی سینی قرار بگذارد و انیبل اطلاعات کلی در مورد آن را فراهم کند یا بهمحض اینکه مسافر هدفون را روی گوش خود بگذارد، انیبل فهرستی از موزیکهای موجود را به او نشان میدهد.
این قابلیتها با کاربری اصلی سینی تضادی ندارند. باوجوداینکه این ایده کمی فانتزی و سینمایی به نظر میرسد ولی عملی شدن آن در آینده چندان دور از انتظار نیست.
تیلز
Thales ابزاری برای استفاده از حرکات چشم و دست بهجای ریموت کنترل نمایشگر استفادهشده در صندلیهای هواپیما است.
این ایده که در سال ۲۰۱۳ برنده جایزهی کریستال کابین شد، بیشتر برای استفاده در صندلیهای قسمت درجهیک هواپیما که به نمایشگرهای بزرگتری مجهز هستند، کاربرد دارد. به ادعای طراحان تیلز، کار با آن بسیار راحت است و تفاوت زیادی با استفاده از یک ریموت کنترل فیزیکی ندارد.