این روزها بیشتر از گذشته واژه سرطان به گوش ما می‌رسد و به نوعی باعث ایجاد موج نگرانی در جامعه شده است. هر روز نیز از گوشه و کنار اخباری مبنی سرطان‌زان بودن مواد غذایی و یا مواد غذایی ناخالص که توسط افراد سودجو روانه سبد غذایی خانواده‌ها می‌شود را نیز می‌شنویم.
در چنین شرایطی بدون شک همه کم تا بیش نگران سلامت خود و خانواده هستیم، آن هم در شرایطی که غیر از مواد غذایی، آلوده بودن هوا و وجود ریزگردها نیز مزید بر علت شده است. با این وصف می‌توان با برخورداری از یک سبک زندگی سالم، که شامل فعالیت ورزشی، عدم استعمال دخانیات، عدم وجود استرس و اضطراب و همچنین رژیم غذایی سالم است، از گزند سرطان و دیگر بیماری‌ها در امان بود. سرطان به معنی رشد بدخیم سلول‌ها یا تقسیم نامتقارن سلول‌های بدن.
در این مطلب سعی کرده‌ایم مواد غذایی که زمینه ساز سرطان هستند و همچنین مواد غذایی که بدن را از ابتلا به بیماری و علل خصوص سرطان ایمن می‌سازد را به اختصار به شما معرفی کنیم.
برای فرار از سرطان چی نخوریم؟
اگر الگوی تغذیه ای در کشور ما تغییر کرده و مصرف روزانه میوه و سبزی تازه، دریافت روزانه ویتامین D و ورزش روزانه در برنامه زندگی مردم ما وارد شود، آمار ابتلا به سرطان به طور چشمگیری کاهش خواهد یافت. بر این اساس، ابتدا به بررسی خوراکی هایی می‌پردازیم که باید از برنامه روزانه زندگی حذف شده و در ادامه به نکته های تکمیلی دیگری برای دور ماندن از ابتلا به سرطان اشاره خواهیم کرد.
۱- گوشت‌های فرآوری شده
نمک، افزودنی‌ها و نگه دارنده‌های اضافه شده به این نوع گوشت‌ها (مثل سوسیس و کالباس) و دودی کردن بعضی از آن‌ها، این خوراکی‌ها را به مواد غذایی سرطان‌زا تبدیل میکند. دلیل آن نیز ترکیب سرطان‌زایی به نام «نیترات سدیم» است. بررسی انجام شده در ۱۰ کشور اروپایی به مدت ۱۳ سال نشان می‌دهد با مصرف روزانه ۱۶۰ گرم از این گوشت‌ها، خطر مرگ ناشی از ابتلا به سرطان تا ۴۴ درصد افزایش پیدا می کند. بنابر اعلام سازمان بهداشت جهانی، مواد غذایی فرآوری‌شده از قبیل سوسیس، هات داگ، همبرگر، گوشت کنسروی و مواد غذایی مشابه باعث سرطان می‌شوند.
۲- گوشت قرمز
اخیراً نیز گفته شده مصرف روزانه گوشت قرمز خطر ابتلا به سرطان پروستات و روده در مردان و سرطان سینه در زنان را افزایش می‌دهد. هر چند که در خصوص گوشت قرمز توصیه شده کمتر مصرف شود.
۳- کود و سمپاشی شده‌ها
نیترات حاصل از مصرف نادرست کودهای نیتروژنی در کشت محصولات به ویژه سبزی‌های برگی می‌تواند باعث بروز تجمع نیترات در اندام خوراکی گیاه شود و در صورت تجمع در بدن انسان احتمال ایجاد سرطان را بالا می برد. مصرف میوه و سبزیجات ارگانیک بهترین راه حل است.
۴- چربی‌ها
اگر چربی ها از نوع اشباع شده یا همان جامد باشند، خطر چند برابر خواهد شد. رژیم غذایی پر چرب، حاوی چربی‌های اشباع‌شده (جامد)، یکی از عوامل سرطان سینه و سرطان روده بزرگ است. روغن جامد، کره، خامه، سس‌ها، شیرینی، شکلات و گوشت قرمز از منابع چربی‌های اشباع شده هستند. استفاده از رژیم غذایی کم‌چربی و چربی‌های اشباع نشده (مایع) مانند روغن زیتون، روغن آفتابگردان و روغن کنجد می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد.
۵- نمک سودها
این خوراکی‌ها به دلیل نمک زیادی که دارند، زمینه ساز ابتلا به سرطان به ویژه سرطان دستگاه گوارش هستند. این خوراکی‌ها حاوی ترکیب‌هایی از گروه «نیترات‌ها» هستند. پس از مصرف این خوراکی‌ها، نیترات به «ان- نیتروز» تبدیل خواهد شد. این ترکیب، شاخص‌ترین عامل ایجاد سرطان‌های گسترده با پیشروی سریع در بدن مانند سرطان دستگاه گوارش است.
۶- سرخ شده‌ها
حرارت چربی و تغییرات مولکولی مواد غذایی، زمینه ساز ایجاد ترکیب‌های نامناسب در غذاست. یکی از این ترکیب‌ها «آکریل آمید» است. این همان ترکیبی است که در بیشتر غذاهایی که سرخ شده اند، تنقلات کارخانه‌ای مانند چیپس، سیب زمینی‌های ارائه شده در رستوران‌های عرضه کننده انواع فست فود، وجود دارد. آکریل آمید در سیگار نیز وجود دارد.
۷- شکر تصفیه شده و شیرین کننده‌های مصنوعی
خوراکی‌هایی تهیه شده از شکر تصفیه شده حاوی ذرت با درصد قند فروکتوز بالا هستند. شاخص‌ترین شیرین کننده مصنوعی، آسپارتام است. این ترکیب در نوشابه‌ها، آبنبات‌ها و شکلات‌های رژیمی وجود دارد.
۸- آرایش!
تحقیقات نشان می‌دهد نزدیک به ۹۰۰ نوع ترکیب شیمیایی مسموم کننده در ترکیب لوازم آرایشی وجود دارد که از جمله شاخص ترین آن‌ها می توان به پارابن‌ها، فتالات‌ها، آنتی باکتریان‌ها، مواد معطر ۲۰ و ۴ دی اگزان، هیدروکوئینون، ذرات نانو و فرمالدئید اشاره کرد، بنابراین تا حد ممکن از این ترکیب‌ها کمتر استفاده کنید. به طور کلی باید گفت ۵ عامل اساسی در بروز سرطان نقش دارند: شیوه نادرست زندگی که شامل رژیم غذایی نادرست و نداشتن فعالیت بدنی می شود، استعمال دخانیات، بروز عفونت ها و بعد از آن عوامل شغلی و آلودگی‌های محیطی.
برای فرار از سرطان چی بخوریم؟
گذشته از حذف برای عادات زندگی غلط و همچنین مواد غذایی که رسیک ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد، برخی مواد غذایی نیز هستند که یک ابزار مهم برای پیشگیری از سرطان است.
فولات
فولات یک نوع ویتامین بسیار مهم است که از ابتلا به سرطان‌های روده‌ی بزرگ، مقعد و سینه جلوگیری میکند. مواد غذایی سرشار از فولات: مارچوبه و تخم مرغ، انواع لوبیا و تخم آفتابگردان و سبزیجات برگ سبز مثل اسفناج و کاهو. بهترین راه دریافت فولات مصرف قرص‌های ویتامین نیست بلکه مصرف میزان کافی میوه ها و سبزیجات و غلات کامل است.
گوجه فرنگی
تحقیقات ثابت کرده است که خوردن گوجه فرنگی خطر ابتلا به سرطان‌هایی مثل سرطان پروستات را کاهش می‌دهد.
چای سبز
چای سبز یکی از قوی‌ترین ضد سرطان‌ها است. در تحقیقات آزمایشگاهی ثابت شد که چای سبز خطر ابتلا به سرطان‌های روده ی بزرگ، کبد، سینه، پروستات، ریه و پوست را کاهش می‌دهد. مطالعات بلند مدت انجام شده هم نشان داد که مصرف چای خطر ابتلا به سرطان‌های مثانه و لوزالمعده را کاهش می‌دهد.
سبزیجات برگ سبز تیره
سبزیجات برگ سبز تیره مثل کلم و کاهو و کاسنی و اسفناج و خانواده‌ی چغندر حاوی میزان زیادی فیبر و فولات و کارتنوئید هستند. این مواد از ابتلا به سرطان‌های دهان، حنجره، لوزالمعده و ریه و پوست جلوگیری می‌کنند.
فیبر موجود در مواد غذایی
فیبر توصیفی است که برای مواد غیرقابل هضم موجود در گیاهان استفاده می‌شود. فیبر، در لایه‌ی بیرونی غلات و در میوه‌ها، سبزیجات و خشکبار وجود دارد. فیبر حجم مدفوع را زیاد کرده و کمک میکند غذا سریع‌تر وارد دستگاه گوارش شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که رژیم غذایی با فیبر زیاد می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد.
مصرف غلات کامل
با خوردن غلات کامل، امکان دارد خطر سرطان‌هایی خاص، دیابت نوع ۲ و بیماری قلبی کاهش یابد، نان تهیه شده از غلامت کامل را به جای نان تهیه شده از غلات سبوس‌گرفته انتخاب کنید. در سوپ جو بریزید یا (آرد جو دو سر) بلغور جو ساده را به گوشت چرخ‌کرده اضافه کنید. غلات کامل به میزان اندکی فرآوری شده‌اند و بنابراین مقدار بیش‌تری از ارزش غذایی آن‌ها محفوظ مانده است. فیبر غذایی موجود در غلات کامل به پیشگیری از مشکلات گوارشی مانند یبوست کمک میکند.
ادویه
کورکومین جزء اصلی تشکیل دهنده ادویه هندی بنام زردچوبه می‌باشد و ماده‌ای است که از پتانسیل ضدسرطانی بودن برخوردار است. در مطالعات آزمایشگاهی مشخص شده است که کورکومین می‌تواند تغییر شکل، تکثیر و حمله سلول‌های سرطانی را در گروه متنوعی از سرطان‌ها مهار کند.
