بیماری خود ایمنی بیماری است که توسط سیستم ایمنی بدن گسترش می یابد. زمانی که این سیستم در حال مبارزه با انواع بیماری هاست گاهی سلول های سالم بدن را به عنوان غریبه و عامل خارجی تشخیص داده و در نتیجه شروع به حمله به آن ها می کند بسته به نوع آن سلول یک بیماری خود ایمنی می تواند بر روی انواع بافت های بدن تاثیر بگذارد و نیز سبب رشد غیر طبیعی و تغییر در عملکرد آن بافت گردد.
حدود 80 نوع از این بیماری وجود دارد. خیلی از آنها دارای علائمی مشابه می باشند که این مسئله تشخیص را مشکل می سازد. همچنین ممکن است در یک زمان چند نوع از این بیماری در بدن ظاهر شود، بیماری های خود ایمنی معمولا بین دوره های بهبود در بین کمی علائم (بدون علائم یا با علائم کم ) و شعله ور شدن علائم (یو پی اس) در نوسان هستند.
در حال حاضر، درمان بیماری های خود ایمنی بر تسکین علائم تمرکز دارند چون هنوز علت اصلی مشخص نشده و هیچ درمانی وجود ندارد. بیماری های خود ایمنی اغلب در خانواده ها دیده می شوند و 75درصد از کسانی که تحت تاثیرند زنان هستند. در آمریکایی های آفریقایی تبار و بومیان آمریکا نیز افزایش خطر ابتلا به این بیماری دیده شده است.
متداول ترین انواع بیماری خود ایمنی :
در زیر به برخی از شایع ترین بیماری های خود ایمنی اشاره می کنیم:
آرتریت روماتوئید: التهاب مفاصل و بافت های اطراف
لوپوس اریتماتوی سیستمیک: بر پوست، مفاصل، کلیه، مغز و دیگر ارگانهای تاثیر می گذارد.
بیماری سلیاک: واکنش به گلوتن موجود در گندم، (چاودار و جو) است که باعث آسیب به دیواره روده کوچک می شود.
کم خونی خطرناک: کاهش در سلول های قرمز خون ناشی از عدم جذب ویتامین ب 12
ویتیلیگو: تکه های سفید رنگی بر روی پوست ناشی از دست دادن رنگدانه ها
اسکلرودرمی: یک بیماری بافت همبند است که باعث تغییرات در پوست، عروق خونی، عضلات و اندام های داخلی می شود.
پسوریازیس: یک بیماری پوستی است که باعث قرمزی و سوزش و همچنین ضخامت، پوسته پوسته، تکه های سفید نقره ای در پوست می شود.
بیماریهای التهابی روده: یک گروه از بیماری های التهابی روده بزرگ و روده کوچک
بیماری هاشیموتو: التهاب غده تیروئید
بیماری آدیسون: نارسایی آدرنال هورمون
بیماری گریوز: غدد تیروئید پر کار
آرتریت واکنشی: التهاب مفاصل، مجرای خروجی مثانه، و چشم و ممکن است زخم بر روی پوست و غشای مخاطی دیده شود.
سندرم شوگرن : غدد که تولید اشک و بزاق می شود از بین می رود و باعث خشکی چشم و دهان می شود ممکن است بر کلیه ها و ریه نیز تاثیر گذارد.
دیابت نوع 1: تخریب سلول های مسئول تولید انسولین در لوزالمعده
چه عواملی باعث حمله سیستم ایمنی بدن به سلول های سالم است؟
علت بیماری خود ایمنی ناشناخته است. تئوری های مختلفی درباره اینکه چه چیزی باعث بیماری های خود ایمنی می شوند وجود دارند از جمله :
• باکتریایی و یا ویروس
• داروها
• محرک های شیمیایی
• محرک های محیطی
همچنین، شما ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به یک بیماری خود ایمنی شوید اگر یکی از اعضای خانواده شما به آن مبتلا باشد.
علائم یک بیماری خود ایمنی:
از آنجا که بسیاری از انواع مختلف بیماری خود ایمنی وجود دارد، علائم متفاوت اند. با این حال، علائم رایج این بیماری خستگی، تب و ضعف عمومی می باشد.
بیماری های خود ایمنی بسیاری از نقاط بدن را تحت تاثیر قرار می دهند رایج ترین اندام ها و بافت ها که تحت تاثیر می باشند:
پوست
مفاصل
گلبول های قرمز خون
عضلات
رگ های خونی
بافت های همبند
غدد درون ریز
چگونه بیماری های خود ایمنی تشخیص داده می شود؟
به طور معمول، سیستم ایمنی بدن شما آنتی بادی هایی(پروتئین های هستند که توانایی تشخیص و از بین بردن مواد خاص را دارند ) تولید کرده که در مقابل مهاجمان مضر از بدن دفاع می کنند.
این مهاجمان عبارتند از:
ویروس ها
باکتری ها
انگل ها
قارچ ها
هنگامی که شما به یک بیماری خود ایمنی مبتلا می شوید، بدن شما تولید آنتی بادی در برابر برخی از بافت های بدن تان را می کند تشخیص یک بیماری خود ایمنی شامل شناسایی آنتی بادی است که بدن شما تولید می کند.
آزمایشات زیر برای تشخیص یک بیماری خود ایمنی استفاده می شود
• آزمایش اتوآنتی بادی: هر یک از آزمایشات مختلفی که برای تشخیص نوع آنتی بادی های خاص در بافت بدن است.
• تست آنتی بادی ضد هسته: یک نوع از آزمون اتوآنتی بادی که به نظر می رسد برای آنتی بادی هایی است که به هسته سلول در بدن شما حمله می کنند.
• شمارش کامل خون: اقدامات که در آن تعداد سلولهای قرمز و سفید در خون شما اندازه گیری می شود، زمانی که سیستم ایمنی شما به طور فعال و در مبارزه با چیزی است این اعداد از نرمال بیشتر هستند.
• پروتئین واکنشیCRP : CRP بالا نشانه ای از التهاب در سراسر بدن شما است.
• سرعت رسوب گلبول قرمز: این آزمون به طور غیر مستقیم نشان دهنده ی میزان التهاب در بدن شما است.
چگونه بیماری خود ایمنی درمان می شود
بیماری های خود ایمنی بیماری های مزمن هستند که تا کنون هیچ درمانی ندارند. درمان این وضعیت شامل تلاش برای کنترل روند بیماری و کاهش علائم، به خصوص درهنگاه اوج علائم است. در زیر یک لیست از چیزهایی که شما می توانید برای کاهش علائم یک بیماری خود ایمنی رعایت کنید اشاره می شود :
• داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سالم
• به طور منظم فعالیت بدنی داشته باشید.
• استراحت کافی
• مکمل های ویتامین
• کاهش استرس
• قرار گرفتن در معرض نور خورشید محدود
• جلوگیری از هر گونه محرک شناخته شده
مداخلات پزشکی عبارتند از:
• درمان جایگزینی هورمون، در صورت لزوم
• انتقال خون، خون را تحت تاثیر قرار می دهند.
• داروهای ضد تورمی اگر مفاصل را تحت تاثیر قرار داده باشد.
• داروهای ضد درد
• دارو های سرکوب کننده ایمنی
• درمان های فیزیکی
درمان های جایگزین زیر برای کمک به برخی از افراد پیشنهاد شده
• گیاهان
• درمان کایروپراکتیک
• طب سوزنی
• هیپنوتیزم