بارداری بدون دردسر و تولد نوزاد سالم آرزوی هر زوجی است و مرد و زن پابه پای هم باید برای رسیدن به این هدف تلاش کنند. از این رو، معمولا زنان پس از اینکه متوجه بارداری خود می شوند با مراجعه به متخصص زنان و زایمان تلاش می کنند علاوه بر حفظ سلامت خود و جنین، راهکارهای لازم را درباره نوع تغذیه در این دوران و بایدها و نبایدهای آن از پزشک مشاوره بگیرند. اما متخصصان معتقدند که برای داشتن بارداری سالم باید زودتر از اینها اقدام کرد.
آنچه سلامت بارداری را به خطر می اندازد
برخی مطالعات نشان می دهد که گاه عوامل غیرمتعارفی در روند باروری زوجین اثر می گذارند که شاید تصور آن هم غیرممکن باشد ولی به هر حال با رعایت پاره ای اصول ساده و به ظاهر پیش پا افتاده می توان نوزادی سالم را به دنیا آورد.
نورهای مصنوعی هنگام خواب
محققان در سال های اخیر دریافتند که نگاه کردن به صفحه گوشی های هوشمند و تبلت ها با توجه به نوری که دارند باعث بر هم خوردن چرخه خواب می شود. ولی گویا این امر فراتر رفته و بررسی ها نشان می دهد که قرار گرفتن شب هنگام در معرض نورهای مصنوعی توانایی باروری را تحت تاثیر قرار داده و حتی در زنان باردار باعث اختلال در رشد جنین می شود. این قبیل نورها تولید هورمون ملاتونین را که به هورمون خواب معروف است، سرکوب می کند.
علاوه بر این، ملاتونین در مجاری دستگاه تناسلی نیز تولید شده و به طور طبیعی مانع از آسیب رساندن رادیکال های آزاد به تخمک ها به ویژه در دوران تخمک گذاری می شود. در واقع، تولید مقدار ناکافی هورمون ملاتونین ساعت درونی بدن جنین در حال رشد را مختل می کند که در درازمدت باعث بروز مشکلاتی می شود.
خوراکی های نامناسب
با مصرف مواد مغذی لازم در طول روز مانند چربی ها، روی، ویتامین D و B6، می توان مانع از اختلال تنظیم هورمون های مهم در باروری از قبیل پروژسترون، انسولین و تستوسترون شد.
کلسترول بالا
بالا بودن کلسترول خون علاوه بر اینکه سلامت قلب و عروق را به خطر می اندازد، روی باروری زنان نیز تاثیر منفی به جا می گذارد. بررسی ها نشان می دهد بالا بودن کلسترول خون در زنانی که قصد بارداری دارند، باعث طولانی شدن آغاز باروری می شود ولی در صورتی که هر دو زوج کلسترول بالا داشته باشند، شانس باروری در آنها نسبت به زوجینی که کلسترول خون متعادلی دارند، کاهش می یابد.
استرس
بررسی ها نشان می دهد که استرس زیاد با خطر بروز ناباروری ارتباط مستقیم دارد. زنانی که هورمون های استرس شان به میزان بالایی ترشح می شود، 29 درصد کمتر شانس بارداری داشته و دو برابر بیشتر در معرض ناباروری قرار دارند.
سیگار کشیدن
استعمال دخانیات و سیگار نه تنها خطر ابتلا به بیماری های ریوی و سرطان سینه را افزایش می دهد بلکه احتمال ناباروری را تا 13 درصد افزایش می دهد. علاوه بر این، زنانی که سیگاری نیستند ولی ساعت ها در طول روز در معرض دود سیگار قرار دارند، 36 درصد بیشتر از سایر زن ها دچار ناباروری می شوند.
وزن
چاقی و اضافه وزن موضوعات مهمی هستند و در زنانی که قصد بارداری دارند ممکن است باعث اختلال در فرآیند تخمک گذاری و دوره های قاعدگی شود. در واقع، 12 درصد موارد ناباروری به مشکلات ناشی از چاقی و اضافه وزن مرتبط است. ولی از سوی دیگر، کاهش وزن بیش از حد یا ورزش شدید نیز می تواند مانع از تخمک گذاری شده و باروری را تحت تاثیر قرار می دهد.
عدم تعادل هورمون ها
تیروئید ازجمله کلیدی ترین راه های تنظیم متابولیسم بدن به شمار می رود ولی این امر روی توانایی باروری نیز تاثیر می گذارد. تغییرات ایجاد شده در هورمون های تیروئیدی با تداخل در امر تخمک گذاری باعث ناباروری می شود.
داروها
محققان بر این باورند که برخی داروها ازجمله داروهای ضدافسردگی باعث ترشح بیش از حد «پرولاکتین» شده و در تخمک گذاری تداخل ایجاد می شود. بنابر این زنان پیش از اقدام به بارداری باید درباره داروهایی که مصرف می کنند با پزشک معالج خود مشورت کنند.
سن و سال
گاهی زنان بارداری را به دلایل مختلفی چون شغل، ادامه تحصیل و مشکلات مالی به تعویق می اندازند غافل از اینکه بالا رفتن سن می تواند روی روند طبیعی باروری تاثیر منفی به جا بگذارد. قدرت باروری به طور طبیعی بعد از 32 سالگی کاهش می یابد و از 35 سالگی به بعد این کاهش شدیدتر می شود. این امر به دلیل کم شدن کیفیت و تعداد تخمک هایی است که در زمان لقاح بارور می شوند.
تغذیه با شیر مادر
بسیاری بر این باورند که تغذیه با شیر مادر طی دو سال اولیه تولد نوزاد، نوعی روش طبیعی برای جلوگیری از بارداری در زنان به شمار می رود ولی این روش تنها شانس باروری را در زنان شیرده کاهش می دهد و مانع از باروری نمی شود.