میگویند «آرم»های اتومبیلهای جهان با ما حرف میزنند و نشانههایی از فرهنگ بومی خودشان را به ما گوشزد و وانمود میکنند و به قول طراحان و گرافیستها واژه لوگو از واژه یونانی (logos) به معنای «زبان» مشتق شده است.
در واقع اینگونه است که لوگو یک نماد و علامت بوده و نمایانگر یک سازمان و محصول هم هست و معادل فارسی «لوگو» و آرم را «نشانه» قرار دادهاند و نشانهها ممکن است حرف، عدد، تصویر، طرح گرافیکی یا ترکیبی از آنها باشند. یک آرم نمایانگر حجم زیادی از اطلاعات است که در بیان بصری، متراکم و فشرده شده است؛ به همین دلیل در طول تاریخ، از نمادها و نشانهها که دارای هویتی بصری هستند، به عنوان ابزاری برای ایجاد ارتباط استفاده شده است. آرم یک سازمان باید مروج بصری آن باشد؛ هویتی که به آسانی و به سرعت قابلتشخیص باشد.
بر اساس تحقیقات، لوگوی یک نشان (برند)، یکی از مهمترین عناصر خارجی دیداری برای مشتریان است؛ از این رو صاحبان کسبوکار سعی میکنند برای جلبنظر مشتریان، هرچه بیشتر به زیبایی عناصر دیداری نشان (برند) خود توجه کنند. در طراحی «لوگو» باید به رنگ، قالب و دیگر اجزای آن توجه کرد؛ زیرا هر یک از آنها معنا و مفهوم خاص خود را به مخاطبان منتقل میکنند و تاثیر خاص خود را بر آنها میگذارند؛ برای مثال، بر اساس تحقیقات انجام شده، دیدگاه افراد به شکل کلی لوگوها کاملا متفاوت است و در ذهن مخاطبان، لوگوهای گرد یا زاویهدار معانی مختلفی پیدا میکنند.
افراد لوگوهای گرد را نشاندهنده تعامل و ارتباط میان محیط و داخل میدانند. گردی با نزدیک بودن، صمیمی بودن و هماهنگی ارتباط دارد. در مقابل، اشکال زاویهدار نشاندهنده انرژی، محکم بودن و قدرت هستند. لوگوی مطلوب فرهنگهای مشرق زمین، گرد است و در فرهنگ غربی لوگوهای زاویهدار بیشتر مورد توجه قرار میگیرند.
بسیاری از صاحبنظران بر این عقیدهاند که با جهانی شدن برندها، گرایش عمومی بیشتر به سمت و سوی طرحهای مشرق زمین سوق پیدا کرده است و طبق تحقیقات، 68 درصد شرکتها تمایل دارند تا لوگویشان را از شکل زاویهدار به گرد تغییر دهند.
آرم اتومبیل و شرکت های خودورسازی معروف جهان
با این توصیف به سراغ چند لوگو و آرم از اتومبیلها و نشان(برند)های معروف خودروسازی جهان میرویم.
آرم مرسدس بنز
آرم مرسدس بنز ستاره 3 پری است که نشان مرسدس بنز بوده و به معنای تسلط آن بر زمین، دریا و آسمان است. این لوگو نخستینبار روی اتومبیل دایملر مدل ۱۹۰۹ دیده شد. لوگوی کنونی که در آن حلقهای به دور یک ستاره اضافه شده، در سال ۱۹۳۷ میلادی طراحی شد و تاج افتخاری برای این نشان(برند) است.
آرم تویوتا
در نظر اول لوگوی شرکت خودروسازی تویوتای ژاپن شبیه یک گاوچران است که کلاه بزرگی بر سر گذاشته است، اما در واقع این لوگو سه شکل بیضی است که قلب مشتری، قلب محصول و پیشرفتهای تکنولوژیکی و فرصتهای بیحد و مرز تویوتا را ترسیم میکند. در زبان ژاپنی «Toyo» به معنای «فراوانی» و «ta» به معنای برنج است.
آرم ولوو
دایره پیکاندار در آرم ولوو، نشانه قرارداد فولادی است. دایره و پیکان همچنین یادآور سپر، نیزه و سیاره مریخ است که نماد شیمیایی برای آهن نیز است.
آرم آئودی
علامت تجاری خودروساز آئودی، چهار حلقهی درهم تنیده است. این علامت، که در واقع از چهار حلقهی درهم تنیده درست شده نماد به هم پیوستن چهار شرکت خودروسازی Audi, DKW, Horch و Wanderer است که تا قبل از آن مستقل از هم فعالیت میکردند.
آرم مزدا
«آرم» مزدا چیزی شبیه یک لاله خوش فرم و نمایانگر بالهای باز شده است. در فرهنگ ژاپن علامت ۷ به معنای ابتکار، درک هدف و لطافت است.
آرم بی.ام.و
از وقتی «بی.ام.و» به تولید موتور هواپیما روی آورد، آرم امروز خود را برگزید. این آرم نشانگر یک ملخ خوشفرم و در حال چرخش هواپیما است و میگویند رنگ آبی آن یادآور آسمان است.
آرم سیتروئن
آرم خودرو سیتروئن در ظاهر حرکت رو به بالا را نشان میدهد اما در واقع طراح آن با هدف دیگری آن را خلق کرده است. «آندره سیتروئن»، خالق این خودرو کار در صنعت موتور را با تولید چرخدنده آغاز کرد و علامت نظامی ۲ تایی آن را در واقع نماد دندانههای چرخدنده برشمرده است.
پورشه
نشان پورشه نشان محلی شهر اشتوتگارت است. اسب علامت مزرعه اشتات، شاخ ها و خطوط مشکی و سرخ بخشی از نشان سلطنتی پادشاهی وورتمبرگ است.
آرم سوبارو
سوبارو نخستین کارخانه ژاپنی تولیدکننده خودرو بود. نشان این شرکت به ستارگان خوشه پروین اشاره دارد.
آرم هیوندای
آرم هیوندای یک بیضی است که حرف H با فونت خاص بیضیمانند، درون آن قرار دارد. میتوان آن را نمادی از هدف کارخانه برای پیشرفت قلمداد کرد؛ بدین صورت که بیضی نمادی از گسترش و افق جهانی است و حرف H مورب نمادی از ۲طرف یعنی کارخانه و مشتری است که به یکدیگر دست مشارکت دادهاند.
آرم رنو
آرم رنو شبیه الماس است و نخستینبار به صورت آرم ایستاده، روی «در» موتور بهکار رفت و بوق اتومبیل پشت آن قرار میگرفت. در سال ۱۹۲۲ میلادی قسمت مرکزی آرم برای خروج هوا بریده شد. رنو آرم امروز خود را از سال ۱۹۲۴ میلادی با خود همراه دارد.
میتسوبیشی
گرچه میتسوبیشی فقط ۲۵ سال در انگلستان زندگی کرد اولین خودرو خود را در سال ۱۹۱۷ ساخت. تاریخچه شرکت به سال ۱۸۷۰ بازمی گردد هنگامی که اولین کشتی خود را ساخت. سه الماس ملخ کشتی است. واژه میتسوبیشی به معنای سه منشور است. اخیرا مطرح شده است که این نشان از ترکیب دو نشان خانوادگی تشکیل شده و نمایان گر هیچ بخشی از یک کشتی نیست. ارتباط این نشان با کشتی تصور اشتباهی است که بدلیل سابقه کشتی رانی و کشتی سازی شرکت در اذهان ایجاد شده است.
آرم پژو
چه رابطهای بین پژو و تندیس آزادی وجود دارد؟ پاسخ این است که یکی از اولین خودروهای پژو به نام مدل شیر شناخته میشد که نشان محلی شهر بلفورد (محل ساخت مدل مزبور) را روی خود داشت.
داستان «آرم»های کادیکلاک و فولکس و فراری
۲ دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ میلادی سالهای اوج طراحی نمادهای گرافیکی برای خودروها بودند. خودروسازان برای مدلهای تازه خود نمادهای جدید تعریف میکردند و رقابتی جدی در این زمینه بین آنها شکل گرفته بود. کادیلاک نخستین شرکتی بود که در سال ۱۹۹۸میلادی لوگوی قدیمی خود را تغییر داد. برای این منظور یکی از طراحان صاحبنام را به خدمت گرفت.
آرم کادیلاک
نشان اولیه کادیلاک بر مبنای شناسه خانوادگی مردی که این شرکت را در سال ۱۷۰۱ میلادی تاسیس کرد، طراحی شده بود. «آنتونی دلاموته» که با نام «سر کادیلاک» هم شناخته میشد، مدیری میانپایه در دولت ایالات متحده بود که پایهگذار کادیلاک در دیترویت شد. شرکت او تا سالها ارابههای فلزی میساخت و نشانی که برای محصولاتاش انتخاب شده بود، برازندهاش میکرد.
قورباغه هیتلری
«ریمپیسه» همان کسی بود که در اواخر دهه ۳۰ میلادی موتور فولکس قورباغهای را طراحی کرد. در سال ۱۹۳۹میلادی فولکس قورباغهای محبوب هیتلر بود و از آن به عنوان لذت از مسیر یاد میکرد. لگوی اصلی که «ریمپیسه» در رقابتی درونسازمانی آن را طراحی کرده و به خاطر این خلاقیت ۵۰ مارک برنده شده بود، با چرخ دندهای احاطه شد که نشان رسمی جبهه کارگری آلمان بود اما پس از جنگ دوم جهانی این دنده از لوگو حذف شد.
ماجرای اسب «فراری»
یکی از معروفترین کارخانههای اتومبیلسازی که محصولات آن از گرانقیمتترین اتومبیلهای دنیا است و تمام علاقهمندان سرعت در دنیا با این کارخانه آشنا هستند، «فراری» است. لوگوی مربوط به این شرکت یک اسب بلند شده روی ۲ پا در یک زمینه زرد رنگ است که معمولا حروف S F به علامت «Scuderia Ferrari» در پایین آن مشاهده میشود. این آرم در حقیقت مربوط به یک خلبان بسیار ماهر ایتالیایی در جنگ جهانی اول است که همیشه این آرم را بر روی هواپیماهای خود ترسیم میکرد.
برخی میگویند، لوگوی فراری علامت مربوط به شهر «اشتوتگارت» است و عدهای نیز میگویند، انتخاب این لوگو به این علت بوده است که خانواده «کنت فرانسیسکو باراکا» اسبهای زیادی نگهداری میکردند و عدهای معتقدند وی این آرم را از روی یک هواپیمای سقوط کرده آلمانی که نشان شهر «اشتوتگارت»را بر روی خود داشته، الهام گرفته است.
نکته جالب اینکه «اشتوتگارت» یک لغت قدیمی آلمانی به معنای مزرعه است که در ایتالیایی scuderia تلفظ میشود.در ۱۷ ژوئن ۱۹۲۳ «انزو فراری» یک مسابقه سرعت را در شهر «راونا» برد و با مادر «فرانسیسکو» ملاقات کرد. «کنتس پاولینا» (مادر فرانسیسکو) به او پیشنهاد کرد که از آرم اسب روی اتومبیلهای خود استفاده کند تا برای وی خوششانسی بیاورد اما نخستینباری که وی از آرم اسب روی خودروهای خود استفاده کرد ۱۱ سال بعد، در ۲۴ سپتامبر ۱۹۳۴ بود.
داستان آرم شورولت
گفته میشود، ریشه «آرم» شورولت، که یکی از نشان(برند)های جنرالموتورز به عنوان پرفروشترین خودروساز دنیاست، به یکی از سفرهای «ویلیام دورانت»، موسس این شرکت به پاریس در سال ۱۹۰۷میلادی باز میگردد. «دورانت» آنچنان مسحور طرح زیبای کاغذ دیواری خود قرار گرفته بود که تکهای از آن را کند و داخل کیف پول خود قرار داد. چند سال بعد در سال ۱۹۱۳میلادی او این تکه را مبنای طراحی لوگوی طیفی از خودروهای تولیدی خود که نامشان را از «لوئیس شورولت»، راننده مسابقات سرعت به عاریت گرفته بودند، قرار داد.
باور کردن اینکه یک تکه کاغذ دیواری الهامبخش دلیلی بوده که با کنار هم قرار دادن چند شرکت خودروساز، بزرگترین تولیدکننده خودرو را به وجود آورد، شاید کمی سخت باشد اما این داستان تقریبا با واقعیت انطباق دارد. سفر او به پاریس و آن تکه کاغذ دیواری لوگوی شرکتی را رقم زد که اکنون از آن به عنوان «ضربان قلب صنعت امریکا» یاد میشود. در ابتدا همه شرکتها اصرار داشتند، نماد فلزی از لوگوی خود را در قسمت جلویی کاپوت روی رادیاتور نصب کنند اما بعدها بیشتر به استفاده از نمادهای رنگارنگ که روی حفاظ جلویی رادیاتور یا به اصطلاح جلوپنجره قرار میگرفت، روی آوردند.