درس تاریخ در آموزش و پرورش تنها به بازخوانی گذشته و هیاهوی قدرتمندان و پادشاهان می‌پردازد و بر همین اساس حتی بهترین دانش‌آموزان نیز تاریخ را مجموعه‌ای از حوادث می‌دانند. اما آیا چنین دیدگاهی صحیح است؟ آیا علم تاریخ مثل یك داستان یا رمان، مجموعه‌ای از حوادث تلخ و شیرین را به حالت روایی و نقلی محض منتقل می‌‌سازد و هدف آن افزایش معلومات دایره المعارفی است؟
دایره المعارف بریتانیكا در معرفی علم تاریخ می‌گوید: "تاریخ، قواعدی است كه ثبت وقایع مؤثر بر مردم یك ملت را با حفظ تسلسل تاریخی و زمانی آن مطالعه می‌كند و مبنی بر تحقیق منتقدانه منابع اطلاعاتی و توضیح دلایل آنها است."
این دایره المعارف درباره هدف تاریخدان نیز می‌گوید: "هدف تاریخدان این است كه فعالیت‌های ثبت شده انسان را مدل‌سازی كند. تا درك عمیق‌تری از آن داشته باشد. این درك از اعمال انسان، موضوعی كاملاً جدید است و به پیشرفت‌های علم تاریخ در اواخر قرن 18 و 19 برمی‌گردد كه توسط تاریخدانان حرفه‌ای ایجاد گردید."
شادروان دكتر عبدالحسین زرین‌كوب نیز در كتاب " تاریخ در ترازو" در معرفی علم تاریخ می‌گوید: "تاریخ تنها گردآوری روایات و مقایسه آنها و شناخت "واقعیت" حوادث گذشته نیست. ورای این كار، نظر به توجیه و تفسیر این واقعیات دارد كه بین جزئیات رابطه برقرار می‌كند و آنها را به یكدیگر پیوند می‌دهد. این كار در واقع عبارت از تجدید بنای گذشته است به كمك مصالح و موادی كه اینجا و آنجا از بقایای آوار حوادث باقی مانده است." در واقع علم تاریخ تحولات گذشته جامعه انسانی را كه می‌تواند زمینه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی یا فرهنگی داشته باشد، مورد مطالعه قرار می‌دهد.
توانایی‌های لازم در رشته تاریخ :
دانشجوی تاریخ باید نظم و دقت فراوان داشته و توان به تصویر كشیدن و نقد كردن وقایع تاریخی را داشته باشد. پایه علم تاریخ، فلسفه، زمین آن جغرافیا و دیوارهای آن جامعه‌شناسی، اقتصاد، سیاست و فرهنگ است و دانشجوی تاریخ باید با این علوم آشنا باشد و از نتایج آنها بهره ببرد. فردی می‌تواند در رشته تاریخ موفق شود كه از پوسته رویی رویدادها عبور كرده و مسائل عمیق‌تری را درباره آنها بفهمد و از ارتباط بین دو رویداد پی به رویداد سوم ببرد و با دیدن یك رویداد به علل پنهان و آشكار آن، اشاره كند.
موقعیت شغلی رشته تاریخ در ایران :
فارغ‌التحصیلان دوره كارشناسی تاریخ در وزارت آموزش و پرورش، وزارت امور خارجه، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان موزه‌ها، مراكز اسناد ملی و صداوسیما برای بررسی مسائل تحقیقی تاریخ در حد تحقیقات بین‌المللی به كار مشغول می‌شوند.
درس های رشته تاریخ در طول تحصیل :
دروس پایه رشته تاریخ :
كلیات و مبانی علم تاریخ، متون تاریخی به زبان فارسی، عربی و خارجی، روش تحقیق ، تاریخ‌نگاری و تحولات آن در ایران و جهان، گاه‌شماری و تقویم، مبانی تاریخ اجتماعی ایران، تاریخ اندیشه‌های سیاسی در ایران و اسلام، كلیات جغرافیا، مبانی جامعه‌شناسی، مبانی علم سیاست، فلسفه تاریخ.
دروس اصلی و تخصصی رشته تاریخ:
تاریخ ایران از ایلامی‌ها و آریایی‌ها تا پایان دوره هخامنشی، دوره سلوكی و اشكانی، تاریخ ایران در دوره ساسانیان، تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران (از ورود اسلام تا پایان حكومت علویان طبرستان، دوره سلجوقیان، دوره سامانیان، دیلمیان، غزنویان، دوره غوریان و خوارزمشاهیان، دوره حمله مغول و ایلخانان، از زوال ایلخانان تا آغاز حكومت صفویان، دوره افشاریان و زندیان، آغاز دوره قاجار تا انقلاب مشروطیت، انقلاب مشروطیت تا انقراض حكومت قاجاریه، از انقراض قاجاریه تا كودتای 28 مرداد 1332) ، انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن، تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جهان اسلام (از میلاد پیامبر اكرم(ص) تا سال 41 هجری، از سال 40 هجری تا 227 هـ . ق، از سال 227 هـ . ق تا سقوط بغداد از قرن هفتم تا دهم هجری)، تاریخ تشیع، تاریخ تحلیلی زندگانی ائمه معصومین(ع)، تاریخ عثمانی و خاورمیانه، تاریخ یونان و رم، تاریخ بیزانس، تاریخ اروپا در قرون وسطی، تاریخ اروپا در قرون جدید، تاریخ اروپا از انقلاب فرانسه تا جنگ جهانی اول، تاریخ اروپا از جنگ جهانی اول تاكنون.
