در اعتیاد به مواد غذایی به سادگی، فرد به تنقلات معتاد می شود همانطوریکه معتادان مواد مخدر به مواد مخدر معتاد می شوند. این شامل همان مناطق در مغز، همان انتقال دهنده های عصبی و بسیاری از علائم یکسان می باشد.

اعتیاد غذایی چیست؟

گاهی از اوقات میبینید که نمی توانید جلوی خوردن چیزی را در خـــودتان بگیرید، به آن اعتیاد غذایی گفته می شود. اعــتیاد غـذایـــی در شکل ها و انواع مختلف وجود دارد کـه میـتـواند به چاقی بیش از حد، دیابت، جوع و سایر بیماری های خطرناک منجر شود. فهمیدن دلیل ابتلا به این اعتیاد هـای غذایـی کـار سـاده ای نیــست، امـا اگر می بینید که نمـی تــوانید در خوردن چیزی جلوی خودتان را بگیرید، این مقاله را حتما مطالعه کنید.

چگونه این اعتیاد به مواد غذایی ایجاد می شود:

غذاهای آشغال فراوری شده یک اثر قدرتمند روی مراکز پاداش در مغز دارد که انتقال دهنده های عصبی مغز مانند دوپامین را درگیر می کند. مشکل سازترین غذاهای آشغال حاوی شکر یا آرد گندم تصفیه شده و یا هر دو آنها می باشد. اعتیاد به مواد غذایی به علت عدم اراده و یا چیزی شبیه به آن نیست اعتیاد توسط سیگنال شدید دوپامین "ربایش" بیوشیمی مغز ایجاد می شود. مطالعات بسیاری مبنی بر اینکه اعتیاد به مواد غذایی یک مشکل واقعی است وجود دارد.

بعضی از انواع غذاهای اعتیادآور:

کافئین:چای و قهوه حاوی کافئین است که یکی از محرکان اعتیاد آور سیستم عصبی به شمار می رود.

شکر: مصرف شکر زیاد، مکانیسم تولید گلوکز را در بدن مختل می کند. مهمترین منبع گلوکز در بدن کربوهیدرات ها هستند، به همین دلیل اگر کسی به مقدار زیاد از شکر استفاده کند، که یکی دیگر از منابع گلوکز است، بدن برای انرژی به شکر وابسته میشود.

شکلات: شکلات حاوی تئوبرومین است—ماده ای شبیه به کافئین—همچنین حاوی فنتیلامین (PEA)، ماده ای که روی وضعیت روانی تاثیر می گذارد و شهوت جنسی را بالا می برد.

غذاهای افیونی:یک نظریه می گوید مواد لبنی و حبوبات مثل پاستا، نان و چیپس می توانند اعتیادآور باشند. این باور وجود دارد که پروتئین موجود در این غذاها حاوی پپتیدهای اعتیادآور است که افیون نامیده می شود و باعث می شود که بدن اکسورفین تولید کند. اکسورفین تاثیرات بسیاری روی بدن میگذارد، از قبیل: بالا بردن شهوت و میل جنسی و اعتیاد.

بعضی بر این عقیده اند که لبنیات و حبوبات به این دلیل تاثیر اعتیادآور روی بدن میگذارند چون بدن ما برای استفاده از چنین غذاهایی طراحی نشده است. مثلاً ماکارونی یا پنیر را به صورت عادی در طبیعت نمی بینیم. این غذاها میتواند در بدن ایجاد حساسیت و آلرژی نیز بکند.

نشانه های اعتیاد غذایی:

هیچ آزمایش خون برای تشخیص اعتیاد به مواد غذایی در دسترس وجود ندارد. درست مانند دیگر اعتیاد ها، از روی علائم رفتاری تشخیص داده می شود.
در اینجا 8 علائم رایج در معتادان مواد غذایی عبارتند از:

1 - با وجود احساس سیری شما اغلب برای دریافت غذاهای خاص هوس می کنید.

2 - هنگامی که شروع به غذا خوردن می کنید با ولع می خورید و اغلب خودتان احساس می کنید خیلی بیشتر از آنچه که برایتان در نظر گرفته شده است می خورید.

3 - هنگامی غذا خوردن با ولع غذا می خورید و گاهی شما احساس بیش از حد خوردن دارید.

4 - شما اغلب احساس گناه بعد از خوردن غذاهای خاص دارید هنوز غذا خوردن پایان نیافته دوباره به زودی شروع به غذا خوردن می نمایید.

5 - شما گاهی اوقات بهانه در سر می سازید که در موقع هوس غذایی غذا بخورید.

6 - شما بارها و بارها سعی به ترک خوردن و یا مقرراتی ( شامل وعده های غذایی در روز ) در مورد غذاهای خاص تنظیم می کنید اما ناموفق بوده اید.

7 - شما اغلب مصرف مواد غذایی ناسالم را از دیگران مخفی می کنید.

8 - شما احساس ناتوانی در کنترل مصرف مواد غذایی ناسالم دارید با وجود دانستن این که این غذاها باعث آسیب فیزیکی ( شامل افزایش وزن ) شما می شود.

اگر شما 4 - 5 مورد از این مشکلات را دارید احتمالا شما یک مشکل جدی با مواد غذایی دارید. اگر شما به 6 مورد یا بیشتر مبتلا هستید سپس شما به احتمال زیاد معتاد به مواد غذایی هستید.

چطور از اعتیادهای غذایی جلوگیری کنید:

همانطور که قبلاً ذکر شد، غذاهایی هستند که ذاتاً اعتیادآورند و اگر کسی زیاد از آنها استفاده کند ممکن است به آن معتاد شود. نوشیدن 2 تا 3 فنجان قهوه در روز میتواند باعث اعتیاد شود. همچنین مصرف زیاد شکر، شکلات و بعضی محصولات لبنی و حبوبات نیز می تواند اعتیاد بیاورد. هنوز مشخص نشده است که فرد باید چه میزان از این مواد را مصرف کند تا به آن معتاد شود.

حفظ تعادل در خوردن مهمترین چیز است. همیشه به واکنش بدنتان بعد از صرف هر غذایی توجه کنید. اگر دیدید گرسنه تر شدید، بدانید که آن از غذاهای آلرژی زا بوده است.

شراب خواری به خاطر وجود مشکلات در زندگی نیز جزء همین اعتیاد ها است. مردانی که متعلق به خانواده ای هستند که سابقه ی مشکلات روانی در آن وجود داشته است، بیشتر دچار این مسئله می شوند. برای کنار گذاشتن آن حتماً باید با متخصص مشورت کنند.

چطور بر اعتیاد غذایی غلبه کنیم؟

رهایی از اعتیاد غذایی یک فرایند است، و چیزی که اهمیت دارد، رهایی از غذاست . بازگرفتن قدرت از دست غذا، اغلب نیازمند یک رویکرد گروهی است تا رهایی کامل و درست حاصل شود در اینجا چند قدم که باید برای کمک به ترک اعتیاد به مواد غذایی برداشته شود را می آوریم:

• رابطه سالم و درستی با غذا ایجاد کنید.

در شیوه‌های سنتی دوازده مرحله‌ای ترک این اعتیاد، معتادان برای خویشتن‌دار باقی ماندن به چالش کشیده می‌شوند با این‌حال، کسی که اعتیاد غذایی دارد به سادگی نمی‌تواند با نخوردن خویشتن داری کند چون غذا برای زنده ماندن لازم است از این رو، کسی که از این اعتیاد رنج می‌برد باید یاد بگیرد با ایجاد رابطه سالم با غذا، به‌طور مناسب بخورد.

• درمورد غذاهای ناسالم، حد و حدود تعیین کنید.

مخصوصا، غذاهای “ناسالم” یا برانگیزاننده را از رژیم غذایی حذف کنید و حد و حدودهایی را مشخص نمایید تا مدیریت این غذاها به شیوه‌ای سالم‌تر دوباره فراگرفته شود اگر کسی هنگام استرس درخوردن بستنی زیاده‌روی می‌کند، بهترین کار این است که بستنی در خانه نگهداری نشود حذف عامل وسوسه تا زمانی‌که او دوباره به شیوه‌ای متعادل بستنی بخورد، راهی قابل اعتماد است.

• از یک برنامه غذایی سازماندهی شده پیروی کنید.

کسی که از رابطه ناسالم با غذا رنج می‌برد می‌تواند با پیروی از یک برنامه غذایی و الگوهای نرمال خوردن، در مسیر درست ترک این اعتیاد قرار بگیرد این شیوه به فرد کمک می‌کند شرایط قابل اعتمادی برای غذا قائل شده و احساس رضایت کند، بنابراین نیاز روانی به خوردن پیدا نمی‌کند وقتی محرومیت فیزیکی از غذا وجود داشته باشد، ازدست دادن کنترل دربرابر غذا، وسوسه‌انگیزتر خواهد بود.

• استراتژی های درست غلبه را یادبگیرید.

دلایل غلبه براین اعتیاد را مورد ملاحظه قرار دهید . مکانیسم‌های پیروزی‌های بهتر را شناسایی کرده تا بتوانید یادگیری راه‌های سالم‌تر غلبه بر احساسات را شروع کنید.

• به دنبال توصیه‌های حرفه‌ای باشید.

غلبه بر اعتیاد غذایی یک فرایند است و یک شبه اتفاق نمی‌افتد؛ اغلب به یک متخصص تغذیه و یک روانپزشک که در زمینه اختلالات خوردن تخصص دارد نیاز است این حرفه‌ای‌ها به فرد معتاد به غذا کمک می‌کنند تا استراتژی‌های مناسب را بکار بسته و به او توصیه‌های توجیه‌پذیر و منطقی ارائه می‌دهند.