ماه رمضان در افغانستان مانند سایر کشورهای مسلمان اهمیت ویژهای دارد و مردم این کشور با آداب و رسوم خاص خود در این ماه به میهمانی خدا میروند.
در افغانستان روزهای آخر شعبان برای مردم این کشور اهمیت ویژهای دارد و بافت مذهبی مردم سبب شده است که به این ماه مبارک توجه ویژهای داشته باشند، مردم افغاستان همزمان با نزدیک شدن ماه رمضان روزه میگیرند و با غبارروبی مساجد و مکانهای مذهبی به پیشواز ماه میهمانی خدا میروند.
به دلیل اهمیت این ماه در بین مردم مسلمان افغانستان دولت این کشور با تعیین زمان حلول ماه مبارک رمضان و پاسداشت این روز، همه ساله اول این ماه را تعطیل اعلام رسمی اعلام میکند، در افغانستان بر خلاف سایر کشورهای اسلامی، نرخ مواد غذایی در این ماه کاهش می یابد و حداقل تغییر نمیکند.
براساس آمار در افغانستان ۹۹ درصد مردم مسلمان هستند که از این تعداد ۷۴ درصد پیرو مذهب حنفی و ۲۵ درصد شیعه و بقیه پیروان سایر مذاهب هستند.
در ماه مبارک رمضان تلاوت قرآن و ذکر مناقب رسول اکرم(ص) و اهل بیت ایشان جایگاه ویژهای دارد، اعتقادات خاص مردم به احکام و مسایل اسلامی درماه رمضان جلوه ویژهای دارد و همین اعتقاد به ارزشها سبب شده است که در مقابل تهاجم فرهنگی بیگانه و بهخصوص غرب مقاومت کنند.
مساجد افغانستان در ماه مبارک رمضان شاهد حضور پر رنگ مردم است، شیعیان و اهل سنت افغانستان هر کدام آداب و رسوم خاص خودشان را در این ماه انجام میدهند، در هنگام اذان مغرب نمازگزاران با خود افطاری به مسجد میبرند و پس از خواندن نمازمغرب و عشا افطار میکنند به خانه میآیند و شام میخورند.
تلاوت و ختم قرآن کریم از مهمترین آدابی است که مردم افغانستان در ماه مبارک رمضان به آن توجه ویژهای دارند، افطاری دادن به فقرا و کمک به آنها در بین مردم افغانستان مرسوم است و اغلب مساجد این کشور در شبهای ماه مبارک افطاری میدهند.
اعمال ویژه شبهای قدر در مسجدها، تکایا و مکانهای مذهبی دیگر برگزار میشود و مسلمانان افغانستان با احیا این شبها از خداوند عاقبت بخیری و آمرزش گناهان خود را طلب میکنند.
در افغانستان هم مانند ایران مردم از غذاهای خاصی در سفره های افطار استفاده میکنند، سفرهها در ماه رمضان اندکی رنگینتر از سابق میشود، چاشنی سفره حتی در خانوادههای فقیر در این ماه ترک نمیشود و استفاده از ترشی خاص افغانی که “چتنی ” نام دارد بسیار مرسوم است، خرما بهدلیل ارزش غذایی بالا و زولبیا که مردم افغانستان به آن “جلبی ” می گویند طرفداران زیادی در این ماه دارد.
مردم افغانستان هم مانند مردم ایران هفته آخر این ماه را برای حمایت از مردم فلسطین به خیابانها میروند.
عید فطر که عید اصلی و بزرگ مردم افغانستان است و گرامی داشت این روز بزرگ توسط مردم این کشور بسیار دیدنی است، نماز عید فطر نیز در مساجد جامع، خیابانهای اصلی و فضاهای باز با شکوه خاصی برگزار میشود و مردم گروه گروه در نماز عید فطر شرکت میکنند و اعتقاد دارند که این نماز مکمل روزههایشان است.
بر اساس رسوم مردم افغانستان، در شب آخر رمضان خانوادهها تا فطریه را پرداخت نکنند و یا آن کنار نگذارند، افطار نمیکنند.
در روزهای آخر ماه مبارک رمضان خانوادهها به منظور خرید به بازارها میروند به همین دلیل بازارها رونق خاصی دارند، عید فطر در افغانستان سه روز است، مردم معمولاً با شیرینیهای محلی و خشکبار از میهمانان خود پذیرایی میکنند، دید و بازدید در عید فطر معمولا بیشتر از هر عید دیگری در افغانستان مرسوم است.