برای اینکه چشمها خوب ببینند، اشعههای نور باید توسط قرنیه و عدسی شکسته شوند، طوری که روی شبکیه، لایه عصبی که در پشت چشم کشیده شده، متمرکز شوند.
شبکیه تصویری که توسط این اشعههای نوری تشکیل شده را دریافت و تصویر را از طریق عصب بینایی به مغز میفرستد. عیب انکساری به این معناست که شکل چشمان شما نمیتواند نور مناسب را شکسته کند، لذا تصویری که میبینید تار است. گرچه عیوب انکساری نوعی بیماری چشم نامیده میشوند، اما بیماری نیستند.
- انواع عیوب انکساری چیست؟
- میوپی یا نزدیک بینی: یک چشم نزدیکبین طویلتر از نرمال یا دارای قرنیه خیلی تند است، بنابراین اشعههای نور جلو شبکیه متمرکز میشوند. اجسام نزدیک واضح به نظر میرسند، اما اجسام دور تار هستند. میوپی ارثی است و اغلب در کودکان بین هشت تا ۱۲ ساله تشخیص داده میشود. در طول دوران نوجوانی وقتی بدن سریع رشد میکند، میوپی بدتر میشود. بین سنین ۲۰ و ۴۰ سال تغییرات اندکی وجود دارد. اگر میوپی خفیف باشد، میوپی پایین نامگذاری و میوپی شدید بعنوان میوپی بالا نامیده میشود. اگر میوپی بالا دارید، خطر بیشتری برای جداشدگی شبکیه خواهید داشت.
اگر شما در گروه خطر هستید چشم پزشک شما باید علائم خطر جداشدگی شبکیه را با شما در میان بگذارد. اگر شبکیه جدا شود، اقدام جراحی تنها راه مرمت آن است. داشتن معاینات منظم چشم توسط چشم پزشک برای مشاهده تغییرات شبکیه مهم است.
یک چشم دوربین از نرمال کوتاهتر است. نور از اجسام نزدیک، مثل صفحه کتاب نمیتواند به وضوح روی شبکیه متمرکز شود.مانند نزدیکبینی،دوربینی معمولا ارثی است. هنگامیکه چشم رشد میکند و طویلتر شده و هیپراوپی کاهش مییابد.
- آستیگمات یا انحراف دید: قرنیه پنجره شفاف جلو چشم است.یک قرنیه طبیعی گرد و صاف است،شبیه توپ بسکتبال.وقتی شما آستیگمات دارید،قرنیه در یک جهت نسبت به سایر جهات انحنای بیشتری دارد، مثل توپ فوتبال آمریکایی. آستیگمات دید را برای اجسام دور و نزدیک تار یا منحرف میکند.این عیب تقریباً شبیه یک آینه سرگرمی خانه است که در آن خیلی بلند ،خیلی پهن یا خیلی لاغر بنظر میرسید. امکان داشتن آستیگمات با میوپی یا هیپراوپی وجود دارد.
- پیرچشمی: وقتی جوان هستید لنز درون چشم شما نرم و قابل انعطاف است. لنز چشم شکلش را به راحتی تغییر میدهد، و اجازه میدهد که روی اجسام دور و نزدیک تمرکز کنید. بعد از سن ۴۰ سالگی،لنز سختتر میشود. از آنجا که لنز نمیتواند به راحتی گذشته تغییر شکل دهد،خواندن در محدوده نزدیک سختتر است. این وضع نرمال پیرچشمی نامیده میشود. شما همچنین ممکن است پیر چشمی را با میوپی،هیپراوپی یا آستیگماتیسم داشته باشید.
عیوب انکساری چگونه تصحیح می شوند؟
عینک و لنزهای تماسی شایعترین روشهای تصحیح عیوب انکساری هستند. آنها با متمرکز کردن دوباره اشعههای نور روی شبکیه، درجهت جبران مشکل چشم شما عمل میکنند. جراحی انکساری نیز انتخابی برای تصحیح یا بهبود دید شماست.
اقدامات جراحی به کار گرفته میشود تا با تغییر شکل قرنیه یا سطح جلویی چشمان شما، قدرت تمرکزی چشمان شما را تنظیم کند. شواهد کافی علمی مبنی بر اینکه تمرینات چشم، ویتامینها یا قرصها بتوانند عیوب انکساری را پیشگیری یا درمان کنند وجود ندارد.
- عینک: عینک متد آسانی برای تصحیح عیوب انکساری است. همچنین میتواند در محافظت چشمان شما از اشعههای نوری زیانبار مثل اشعههای فرابنفش (UV) مفید باشد. وقتی شما عینک سفارش میدهید، پوشش مخصوصی که نور فرابنفش را حذف کند موجود است. عینکهای دو کانونی عینکهایی هستند که برای تصحیح پیرچشمی به کار میروند. این عینکها یک قسمت برای خواندن درنیمه پایین لنز و دیگری برای دیدن فاصله در بالا دارند. انواع سه کانونی، دارای سه لنز متفاوت در یک مجموعه عینک هستند.
اگرشما نیازی به تصحیح برای دید دور ندارید، برای تصحیح پیر چشمی میتوانید یک نسخه عینک برای خواندن دریافت یا آن را آزاد خریداری کنید. هیچ تمرین یا دارویی نمیتواند پیر چشمی را بر گرداند. از آنجا که لنز شما به مرور انعطافپذیری خود را از دست میدهد، احتمالا نیاز خواهید داشت بین سنین ۴۰ و ۶۰ هر از چندگاه نسخه خود را عوض کنید.
- لنزهای تماسی: در حال حاضر انواع زیادی از لنزهای تماسی موجود است .نوعی که برای شما بهتر باشد بستگی به عیب انکساری شما و روش زندگیتان دارد. اگر میخواهید لنز تماسی استفاده کنید در مورد انتخابهای گوناگون با چشم پزشک خود مشورت کنید. ممکن است درمورد روشی موسوم به اورتوکراتولوژی برای درمان نزدیک بینی شنیده باشید. این روش یک سری لنزهای تماسی سخت را بکار میبرد تا به مرور قرنیه را مسطح و عیب انکساری را کاهش دهد. بهبود دید با اورتوکراتولوژی موقت است و بعد از برداشتن لنز،قرنیه به شکل اولیه برمیگردد و نزدیک بینی عود میکند.
- جراحی انکساری:
- کراتوتومی آستیگماتیک(AK) : کراتوتومی آستیگماتیک یک روش جراحی میکروسکوپی است. جراح برشهای عمیق معمولا یک یا دو عدد در قرنیه به صورت منحنی ایجاد میکند.برشها نقاطی از قرنیه که خیلی انحراف داشته باشد را مسطح میکنند.
- کراتوتومی فوتورفراکتیو (PRK) : لیزر رادیواکتیو جهت کاهش نزدیک بینی و آستیگماتیسم در یک روش موسوم به کراتوتومی فوتورفراکتیو(PRK) بکار میرود. با استفاده از یک نور نامرئی و پرقدرت، لیزر قرنیه را میشکافد. تیغهای جراحی در PRK استفاده نمیشوند.
- لیزر کراتومیلوزیس در جا(LASIK) : لیزیک روشی متشکل از جراحی میکروسکوپی و لیزر رادیواکتیو برای تصحیح نزدیک بینی، دوربینی و آستیگمات است. در LASIK یک وسیله کاملا تخصصی (میکرو کراتوم) برای برش یک لایه قرنیه استفاده میشود. این لایه عقب زده میشود ، و لیزر رادیواکتیو بافت در تماس قرنیه رابرای تغییر شکل آن برش میدهد. لایه سپس برگردانده میشود واجازه داده میشود در محل التیام یابد. در این روش بخیه بکار نمیرود.
- عوارض و اثرات جانبی: از آنجا که AK ،PRK وLASIK اقدامات جراحی هستند، مهم است که هنگام اخذ تصمیم جراحی انکساری برای شما، یک تصمیم عاقلانه گرفته شود. عوارض و اثرات جانبی این اقدامات شامل احساس ناراحتی موقت، دید تار و بی ثبات، تصحیح کمتر یا بیشتر از حد، دید شبانه ضعیف، آستیگمات نامنظم، اسکار قرنیه و فقدان دید دائم.
- حلقههای داخل بستری قرنیه: حلقههای داخل بستری قرنیه، که گاهی حلقههای داخل قرنیه هم نامیده میشوند، قطعات پلاستیکی هلالی شکل هستند که به منظور صاف کردن قرنیه درون چشم کار گذاشته میشوند. این حلقهها جهت تصحیح نزدیکبینی خفیف بکار میروند.حلقههای داخل بستری قرنیه قابل برداشتن هستند، ولی چون جراحی نیاز است، این کار خطرناک است. در بعضی افراد عوارض ممکن است دائمی باشد. عوارض شامل تشعشع نوری، هاله نور و مشکلات دید شب است. عوارض جراحی میتواند سبب آستیگمات، تشعشع و هاله نوری شود. عوارض نادر شامل عفونت، از دست دادن دید و سوراخ شدگی چشم است.
بهترین روش اصلاح عیوب انکساری چیست؟
روش ارجح برای اصلاح عیوب انکساری وجود ندارد. مناسبترین تصحیح برای شما بستگی به چشمان شما و روش زندگیتان دارد. شما باید عیب انکساری و روش زندگی خود را با چشم پزشکتان مطرح کنید، تا تصمیمگیری کند کدام روش تصحیح برای شما موثرتراست.