از دیدگاه طب سنتی افراد دارای 4 نوع مزاج سرد،گرم،سرد و خشک و گرم و مرطوب هستند. به این ترتیب هر یک از افرادی که دارای یکی از انواع این مزاج‌ها باشند باید رژیم غذایی خاص خود و حتی شیوه و رفتار زندگی مخصوصی را در پیش بگیرند.

خصوصیات گرم‌مزاج‌ها و بخور و نخورهای آنها

یکی از گروه‌هایی که در دسته مزاج‌های گرم قرار می‌‌گیرد، افراد با مزاج گرم و خشک است. این افراد لاغر اندام بوده و رنگ چهره آنها متمایل به زردی است. تحمل گرما را ندارند و معمولا خواب کمی دارند.

افراد با مزاج گرم و خشک، عطش زیاد و دهانی خشک دارند، زود عصبانی می‌شوند و زود هم آرام می‌گیرند. این افراد پر جنب و جوش و پر انرژی هستند.

برای افراد با مزاج گرم و خشک مصرف بالای سیر، پیاز، ادویه‌های تند، گوشت قرمز، موز، خربزه،‌ آناناس، انجیر، غذاهای سرخ کرده، گردو، پسته، فندق و نارگیل مضر است.

مصرف زیاد این نوع مواد غذایی بدن این افراد را از حالت تعادل خارج می‌کند و آنها را دچار علائمی مثل خشکی پوست، اضطراب، بی‌خوابی و تپش قلب می‌کند.

در مقابل، مصرف سوپ جو و گوشت مرغ، آش تشکیل شده از ماست،‌ کدو، اسفناج و گشنیز برای آنها مناسب است.

شربت‌های مناسب برای این گروه نیز شربت لیمو، آلو، نارنج، ماءالشعیر، سکنجبین و دوغ ترش است.

مصرف هویج، انار، سیب، گلابی،‌ آلبالو، زرشک،‌ گوجه سبز، کدو و اسفناج برای این افراد توصیه می‌شود.
 

خصوصیات سرد مزاج‌ها و بخور و نخورهای آنها

افرادی که دارای طبع سرد هستند اغلب سفید پوست‌اند،ضعیف هستند و کمبود انرژی در آنها شایع است، در هوای سرد به راحتی گرم نمی‌شوند، میل زیادی به خواب دارند. این افراد معمولاً خونسرد هستند و درون‌گرا بودن از خصوصیات رفتاری آنهاست.

غذاهایی که برای این افراد توصیه می شود بیشتر آبکی است پس غذاهایی مثل آبگوشت،انواع سوپ و انواع آش های سنتی برای آنها مفید است.

مصرف شیربرنج و شله‌زرد نیز برای این گروه از افراد مناسب است و انواع پلو و خورشت های سنتی مثل خورشت قیمه، قورمه سبزی، فسنجان و غیره بیشتر بخورند.

میوه های توصیه شده برای افراد با طبع سرد: انواع مرکبات، انار، شاه توت، سیب، گلابی، آلبالو، گیلاس، خربزه، هندوانه، گرمک، توت، انجیر، انگور و انبه برای این افراد توصیه می شود.

کاهو، اسفناج، انواع جوانه ها مثل جوانه گندم و جو برای این گروه از افراد مفید است و در مورد لبنیات نیز محدودیتی وجود ندارد و بهتر است این افراد شیر، ماست، دوغ، پنیر، سرشیر و خامه مصرف کنند.

نوشیدنی هایی مثل خاکشیر، عناب، بابونه، ترنجبین، شیر خشت، زرشک و آلبالو نیز برای افراد با مزاج سرد توصیه می شود.

از طرفی مصرف غذاهای بسیار سرخ کردنی،تند و پرادویه برای این افراد توصیه نمی شود.