سالانه افراد زیادی برای ترک سیگار اقدام می‏‏ کنند که به دلایل زیادی ترک سیگار یکی از بهترین اقدام ها برای سلامت کوتاه مدت و بلند مدت محسوب می شود.

-- آیا ترک کردن سیگار سخت است؟

ترک سیگار اقدامی چالش برانگیز و مبارزه طلبانه است. میزان سختی ترک سیگار به عواملی مانند مصرف تعداد روزانه سیگار ، تعداد افراد سیگاری افراد نزدیک ( والدین، دوستان و همکاران سیگاری) و دلیل سیگار ‏‏کشیدن ( موقعیت اجتماعی، تحریک دوستان و ...) بستگی دارد.

-- چرا سیگار کشیدن اعتیاد آور است؟

عامل اصلی اعتیاد آوری سیگار نیکوتین است. مغز سریع به نیکوتین عادت کرده و با گذر زمان احتیاج به مصرف بیشتر سیگار افزایش می یابد. مغز برای عادت کردن به نیکوتین و برقراری تعادل، شروع به ترشح مواد شیمیایی می‏‏ کند. مواد شیمیایی درون سیگار مغز را وادار به ترشح دوپامین و نوراپی نفرین می‏‏ کند. اگر مغز این دو ماده شیمیایی را بیش از حد ترشح نماید، سطح مواد شیمیایی در مغز به هم ریخته و مغز برای مقابله با این مشکل، شروع به ترشح مواد شیمیایی ضد نیکوتین می‏‏ کند.

این مواد شیمیایی ضد نیکوتین می ‏‏تواند باعث شود زمانی که سیگار نمی‏‏ کشید دچار افسردگی و خستگی شوید. در گذر زمان مغز شروع به پیش بینی زمان سیگار کشیدن می‏‏ کند و در این هنگام اقدام به ترشح مواد شیمیایی ضد نیکوتین می کند. این مواد شیمیایی ضد نیکوتین باعث می‏‏ شوند که فرد سیگاری احساس خستگی و افسردگی کرده و احساس احتیاج به سیگار کند.

محرک، هر چیزی است که مغز را با سیگار کشیدن مرتبط می‏‏کند. محرک های هر فردی با دیگران متفاوت است. ممکن است این محرک، بوی سیگار، دیدن زیرسیگاری، دیدن بسته سیگار، خوردن غذا و یا نوشیدنی های خاص و یا صحبت با کسانی که به همراه آنان سیگار می‏‏کشید، باشد. بعضی اوقات احساسات ( شادی یا ناراحتی) می‏‏تواند محرک سیگار کشیدن باشد.یکی از مهمترین کلید های ترک سیگار، شناختن محرک هایی است که فرد را به هوس سیگار کشیدن می ‏‏اندازد.

- راههای مختلف ترک سیگار

برای ترک کردن سیگار و شروع زندگی سالم راه های مختلفی وجود دارد. بعضی از این راه ها از بقیه راه های ترک سیگار موثرتر هستند. بهترین شیوه ترک سیگار، روشی است که فرد را وادار به ترک سیگار کرده و همچنین شیوه ای است که با روحیات و علایق فرد سازگار باشد.

 - انواع روش های ترک سیگار

روش اول ترک سیگار : روش بوقلمون سرد ( بدون کمک دیگران)

90 درصد افراد از این روش برای ترک سیگار استفاده می‏‏ کنند و می‏‏ خواهند سیگار را بدون هر گونه کمکی( شامل حمایت نزدیکان، دارو یا درمان) ترک کنند. هرچند بیشتر افراد از این روش استفاده می‏‏ کنند، اما کمتر از 10 درصد افرادی که از این روش استفاده می‏‏ کنند، موفق می ‏‏شوند.

روش دوم ترک سیگار : رفتار درمانی

رفتار درمانی یکی از روشهای ترک سیگار است. برای استفاده از این روش در ترک سیگار، به یک متخصص برای یافتن بهترین شیوه ترک مراجعه کنید. متخصص رفتار درمانی برای شناسایی محرک هایی که باعث احساس هوس سیگار می ‏‏شود و فراهم کردن حمایت عاطفی در زمانی که به آن نیاز دارید، کمک می‏‏ کند.

روش سوم ترک سیگار : درمان با جایگزین کردن منابع نیکوتین

یکی دیگر از روشهای ترک سیگار درمان با جایگزین کردن منابع نیکوتین است. این روش شامل استفاده از آدامس ها، چسب ها، اسپری ها و قرص های نیکوتینی است که نیکوتین را بدون استفاده از سیگار به بدن فرد می‏‏ رساند.

این نوع ترک سیگار، زمانی که با رفتار درمانی ترکیب شود، بهترین نتیجه را می دهد.

روش چهارم ترک سیگار : درمان دارویی

چهارمین روش ترک سیگار درمان دارویی است که بعضی از انواع داروها همچون زیبان (Zyban) و یا چانتیکس (Chantix) برای کمک به ترک سیگار ساخته شده اند. این داروها باید با دستور پزشک تجویز شوند.

روش پنجم ترک سیگار : درمان ترکیبی

پنجمین روش ترک سیگار درمان ترکیبی است که با استفاده از ترکیبی از روش های مختلف، شانس فرد را برای رسیدن به هدف افزایش می دهد. برای مثال ترکیب رفتار درمانی با منابع جایگزین، درمان دارویی با منابع جایگزین و ... است.

- اگر فرد دوباره شروع به سیگار کشیدن کرد

به این اتفاق بازگشت (Relapse) گفته می‏‏ شود. بازگشت در اعتیاد های قوی مانند اعتیاد به سیگار معمول است. خیلی از افراد قبل از ترک دائمی ‏‏سیگار، چندین بار ترک کرده و دوباره بازگشت می‏‏ کنند.

اگر اقدام به کشیدن سیگار کردید، حداقل میزان این بازگشت را کم کنید. برای مثال، اگر قبل از ترک روزانه 8 نخ سیگار می‏‏کشیدید و پس از بازگشت 4 نخ سیگار در روز می‏‏کشیدید، امیدتان را از دست ندهید، چرا که این یک پیشرفت برای شما است، بیاد داشته باشید که ترک سیگار ممکن است زمانبر باشد.