بشر در طول زمان بخش عظیمی از زندگی خود را صرف پی بردن به عجایب خلقت مخصوصا عجایب خلقت هم نوع خود کرده است. انسان به عنوان کامل ترین و پیچیده ترین مخلوق جهان تفاوت های بسیاری با سایر مخلوقات دارد.
چیزی که جالب است آن است که هر روز بیشتر و بیشتر به عجایب خلقت انسان پی برده می شود. یکی از جالب ترین تفاوت های انسان با سایر مخلوقات در گریه کردن است.
گریه، یعنی همان اشک هایی که در پاسخ به هیجانات از چشم ها سرازیر می شود، حقایقی جالب و پیچیده دارد.
تمساح ها یکی از جانورانی هستند که علاقه شدیدی به گریه کردن دارند و مرتب گریه می کنند و هنوز هیچ کس درباره علت این اشک های تمساح به نتیجه ی قطعی نرسیده است.
برخی محققان بر این باورند که تمساح اشک خود را صرف آماده کردن و نرم کردن غذای خود قبل از مصرف می کند. برخی ها هم می گویند مجاری اشکی تمساح در زمانی که دهانش را برای خوردن طعمه ای باز می کند، منقبض شده و اشک هایش سرازیر می شوند.
به هر حال علت این اشک ها هر چه که باشد، مطمئن هستیم نشانه ندامت و غصه تمساح ها نیست.
درباره دوستان پستاندارمان چطور؟
میمون ها که از لحاظ تکاملی، شباهت و نزدیکی بیشتری با انسان ها دارند، چیزی شبیه به گریه های انسان را تجربه نمی کنند. این موجودات نیز مجاری اشکی دارند که چشم ها را لغزنده و تمیز می کند، اما این اشک در زمان ناراحتی شان فوران نمی کند.
میمون ها و از جمله شامپانزه ها در زمان ناراحتی، صورت خود را با دست هایشان می فشارند و صداهایی خاص درمی آورند، اما آنها هرگز از ناراحتی گریه نمی کنند.
اما به این دلیل و صدها حقیقت دیگر درباره گریه، گریه کردن انسان پدیده ای واقعا شگفت انگیز و عجیب است.
وقتی ناراحت می شویم، یک آب شور (همان اشک) بر صورت ما جاری می شود. یا اینکه موضوعی آنقدر ما را خوشحال می کند یا می خنداند که چشم هایمان برق زده و چهره مان خیس می شود. اما واقعا علت این اتفاقات چیست؟
جالب است بدانید ترکیبات شیمیایی و ساختاری اشک های احساسی با اشک های مرطوب کننده و تمیز کننده گردوخاک از چشم ها فرق دارند.
محققان دریافته اند اشک هایی که در طی واکنش های روحی شدید ترشح می شوند، حاوی هورمون های استرس هستند. بنابراین شما خیلی وقت ها با گریه کردن واقعا استرس را از بدن خود بیرون می کنید.
گریه کردن همچنین باعث ترشح اندورفین ها (هورمون های مسکن) می شود. به همین خاطر است که فرد بعد از گریه کردن، احساس آرامش و سبکی می کند.
البته همه محققان با آزاد شدن اندورفین ها در طی گریه موافق نیستند. برخی از آنها می گویند ممکن است مکانیسم های فیزیولوژیک دیگری، دلیل آرامش و سبکی بعد از گریه باشد، مانند آزاد شدن هورمون اکسی توسین و یا ترکیبات اپیوئیدی بدن و یا تحریک سیستم عصبی پاراسمپاتیک.
اما بدیهی است مجاری اشکی این ترکیبات را آزاد نمی کنند و سیستم پیچیده ی دیگری عامل ترشح این مواد است.
برخی محققان معتقدند گریه کردن یکی از توانایی های تکاملی انسان ها در برقراری ارتباط با هم است. علامتی که انسان ها با آن احساس درونی خود را به یکدیگر نشان می دهند.
اما این گریه کردن چه تاثیری بر سلامتی دارد؟
تحقیقات نشان داده است که مفید بودن یا نبودن گریه برای بدن، کاملا به شرایط و موقعیت فرد بستگی دارد.
روان شناسان دانشگاه فلوریدا، طی مطالعاتی که اخیرا روی بیش از سه هزار داوطلب انجام داده اند به این نتیجه رسیده اند که سودمند بودن گریه برای فرد کاملا به زمان، مکان و علت گریه فرد بستگی دارد. برای درک بهتر موضوع بهتر است که به نتیجه اثربخشی گریه و رابطه مستقیم آن با فرد گریه کننده توجه کنید.
تعداد زیادی از داوطلبان اعتقاد داشتند که گریه باعث آرامش و تخلیه روانی آنها می شود و هنگام گریه و پس از آن احساس خوبی دارند، چرا که وقتی آنها شروع به گریه می کنند، از طرف جامعه و اطرافیان بیشتر مورد حمایت و توجه قرار می گیرند.
گروه دیگر، نظری مخالف این گروه را داشتند، زیرا اولا گریه را نشانه ضعف خود دانسته و از انجام آن پشیمان بودند. دوم اینکه برخی از آنها با تصور اینکه با گریه کردن احساساتشان را دور ریخته اند، خود را سرزنش می کردند.
طی این بررسی، محققان به این نتیجه رسیدند که شاید فایده گریه به خاطر نقش آن در تنظیم و کنترل احساسات و در نهایت غلبه بر احساسات منفی باشد، یعنی همان تاثیری که در افراد مختلف در اثر گریه متفاوت خواهد بود.
تاثیر گریه بر سلامت قلب و عروق چگونه است؟
وقتی که فردی غرق در استرس و نگرانی باشد، ضربان قلبش به طرز چشم گیری بالا می رود و بدنش شروع به تعریق می کند.
حالا اگر فرد در همین حالت گریه کند، تخلیه روانی بوسیله گریه کردن، باعث کاهش و تنظیم سرعت تنفس و در نتیجه کاهش ضربان قلبش می شود که همه اینها در نهایت باعث آرامش فرد می شود.
به طور کلی هنگام مواجهه با ترس و اتفاقات ناگوار، بدن شروع به فرمان گرفتن از مغز برای رسیدن به آرامش می کند و معمولا اثر آرام بخشی گریه، موثرتر و طولانی تر از روش های دیگر است.
به گفته محققان به این دلیل که عدم کاهش استرس در افراد می‌تواند منجر به سکته قلبی و اختلال در قسمت‌های مختلف مغزی شود، گریه کردن نقش حیاتی را برای حفظ سلامت انسان‌ها ایفا می کند.
مطالعات اخیر نشان می‌دهد که گریه علاوه بر اینکه از بین برنده اضطراب است، بر سلامت جسمی انسان‌ها نیز تاثیرگذار خواهد بود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد اشک‌هایی که با احساسات در ارتباطند، دارای سطوح بالایی از پروتئین، منگنز، پتاسیم و هورمون‌هایی مانند پرولاکتین هستند.
منگنز یکی از مواد حیاتی بدن است که مقادیر خیلی کم آن در بدن می‌تواند منجر به کاهش سرعت لخته شدن خون، کاهش کلسترول خون و مشکلات پوستی شود. مقادیر خیلی زیاد آن نیز باعث بروز مشکلات سلامتی می شود.
پتاسیم نیز بر روی سیستم اعصاب و ماهیچه‌ها و فشارخون تاثیرگذار است.
هورمون پرولاکتین نیز در ایجاد استرس نقش داشته و بر عملکرد سیستم دفاعی بدن و دیگر قسمت‌ها موثر است.
