چقدر در مورد اقوام مختلف کشورمان می‌دانید؟ آیا می‌دانستید که در جنوب کشورمان، ایرانیانی زندگی می‌کنند که نسل آن‌ها به آفریقا می‌رسد؟ برای دیدن تصاویری زیبا از این هم‌میهنان مان به ما بپیوندید.
آفریقایی-ایرانیان (Afro- Iranian)، ایرانیانی هستند از نژاد آفریقایی. آن‌ها در جنوبی‌ترین نقاط ایران و در مجاورت خلیج‌فارس در استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خوزستان و شهرهای بند عباس و آبادان زندگی می‌کنند.
تاریخچه‌ی حضور سیاهان در ایران از زمان باستان تا سال 1600 به صورت ادواری بوده است. برده‌های سیاه در قرون ابتدای ظهور اسلام، از کشورهای کنیا و تانزانیا برای کار در مزارع نیشکر به خوزستان وارد شدند. علاوه بر بردگی، از آن‌ها به عنوان سرباز، جهت حمایت از بزرگ زاده‌های ایرانی استفاده می‌شد.
برخی از این سیاهان را در کودکی اخته می‌کردند و آن‌هایی که از این کار جان سالم به در می‌بردند را به عنوان خواجه در دربارها و خانه‌های اعیان، به کار وا می‌داشتند. به عنوان مثال در سال 1600، این خواجگان در دربار صفویه فراوان بودند. البته در این میان افرادی نیز به عنوانین بالا دست می‌یافتند؛ مانند سلطان یعقوب که در سال 1717 به حکمرانی بندرعباس گماشته شد.
در اواسط 1800، واردات این برده‌ها رو به فزونی گذاشت. در 1828، ایران مجبور به عقد معاهده ترکمانچای شد و با واگذار کردن ارمنستان و گرجستان، واردات برده‌های مسیحی از این دو کشور قطع شد. به دلیل کم شدن نیروی کار انسانی، ورود برده‌های سیاه از آفریقا بیشتر شد. بیشتر این برده‌ها از شرق آفریقا و کشورهای سودان، اتیوپی و تانزانیا می‌آمدند.
برده‌ها به دسته‌های بامباسی ها یا زنگی‌ها از زنگبار و مناطق اطراف آن (دریاچه نیاسا)، نوبی ها از سودان و هابشی ها از اتیوپی تقسیم می‌شدند. شیراز، شهری بود که این برده‌ها به آن وارد و سپس فروخته می‌شدند. در سال 1847 و در طول یک سال 3488 برده به ایران وارد شدند.
نه تنها در جنوب ایران، که در تهران هم، این برده‌های آفریقایی به کار گرفته می‌شدند، به‌طوری که در 1868، 12 درصد کل آن‌ها در تهران بوده و به مردها به عنوان غلام و زن‌ها به عنوان کنیز در خانه‌ها خدمت می‌کردند. شیراز و بندرعباس اما پذیرای جمعیت بیشتری از این سیاهان بودند. حتی در بندرعباس، اسم برخی از محله‌ها به نام آن‌ها، نام گذاری می‌شد؛ مانند منبر سیاهان، زنگار آباد، ده زنگیان.
با این وجود، کم کم فعالیت‌های ضد برده‌داری در ایران آغاز شد و درنهایت در سال 1821، با فشار انگلستان، ایران نیز تجارت برده‌داری را ملغی کرد. با افزایش فشارهای طرفداران الغای برده‌داری، برخی از این برده‌ها نیز طغیان کرده و از محل سکونت خود فرار کردند. در ابتدای قرن بیستم، آن‌ها توانستند جوامع کوچکی را در جزایر جنوب کشور تشکیل دهند که تا امروز نیز پا برجاست.
بازماندگان این آفریقایی-ایرانی ها اکنون در شهرهای جنوبی کشورمان زندگی می‌کنند و به گویش‌های بومی ایرانی تکلم می‌کنند. اما آداب و رسوم باستانی خود را همچنان حفظ کرده‌اند که در موسیقی و نیایش‌های «شمنی» آن‌ها به نام زار خوانی مشهود است.
مهدی احصایی، عکاس جوان آلمانی-ایرانی، به سراغ این هم‌میهنان آفریقایی-ایرانی مان رفته و زندگی آن‌ها را به تصویر کشیده است.
