تغذیه صحیح کودکان قبل از شیمی درمانی، در طول آن و پس از آن باعث می‌شود که کودک احساس بهتر و قدرت بدنی بیشتری داشته باشد. در اینجا به پاره‌ای از عوارض احتمالی شیمی درمانی در کودکان اشاره شده است و راه حل‌هایی برای آن آمده است.

تغییر مزه دهان

1. غذاها به صورت سرد و یا در دمای اتاق سرو شود. این باعث کاهش بوی غذا می‌شود و تحمل بیمار را برای خوردن آن افزایش می‌دهد.

2. کاهش بوی غذا با روش های زیر:

- روی لیوان نوشیدنی بیمار را بپوشانید و از او بخواهید که با استفاده از نی مایعات را بنوشد.

- غذاهایی را انتخاب کنید که نیاز به پخت نداشته باشند.

- زمانیکه کودک در محیط است از ادویه جات زیاد برای پخت غذا استفاده نکنید.

- از غذا دادن به کودک در اتاق مملو از وسایل مختلف و شلوغ یا محل خیلی گرم بپرهیزید.

3. در صورتیکه کودک طعم فلز در دهان خود احساس می‌کند غذا را در ظرف پلاستیکی تخت و لیوان شیشه ای به او بدهید.

4. غذاها و نوشیدنی‌هایی را که قبلا کودک مصرف نمی‌کرده است را امتحان کنید. معمولا کودکان غذاهای نمکین مانند چیپس و کراکر را بیشتر در این دوره دوست دارند؛ البته اگر کودک از داروهای استروییدی استفاده می‌کند مصرف نمک او باید محدود باشد و باید از محصولات غذایی کم نمک برای او استفاده شود.

5. میوه ها را به صورت منجمد استفاده کنید. طالبی، انگور، هندوانه و پرتقال منجمد چند نمونه است.

6. سبزیجات تازه استفاده کنید.

7. اگر مصرف گوشت قرمز برای کودک ناخوشایند است از سایر منابع غذایی پروتئین مانند مرغ و ماهی و تخم مرغ استفاده کنید.

8. از مخلوط میکس شده میوه ها به صورت آبمیوه یا همراه با بستنی یا ماست می‌توانید استفاده کنید.

9. دهان کودک را به صورت مداوم با آب بشویید تا باعث تغییر طعم دهان او شود.

تغییر اشتها

1. در صورتیکه کودک در زمان سرو غذا میل به خوردن غذا ندارد مواد غذایی مفید را در همه حال در دسترس او قرار دهید تا در زمانی که احساس گرسنگی می‌کند از آن‌ها تغذیه نماید. نمونه هایی از این مواد عبارتند از تخم مرغ آب‌پز، کره بادام زمینی، پنیر، بستنی، پودینگ، تخمه و مایعات پر انرژی.

2. سعی کنید زمان غذا خوردن برای او دلپذیر باشد و در مقابل اشتهای خوب به او جایزه بدهید. استفاده از ظروف رنگی، روشن کردن تلویزیون، پخش موسیقی مورد علاقه کودک، و خوردن غذا در جمع دوستان می‌تواند کمک کننده باشد.

3. به جای 3 وعده بزرگ و اصلی، غذا در وعده های کوچک و مکرر به کودک داده شود.

4. دهان کودک را تمیز نگه دارید و با آب و مسواک بشویید. از خشک شدن دهان کودک پیشگیری کنید.

5. به کودک خود اجازه دهید هر غذایی را که دوست دارد در هر زمانی که میل دارد مصرف کند. به عنوان مثال اگر دوست دارد مواد غذایی صبحانه را برای وعده ناهار میل کند مانع او نشوید.

6. به کودک خود اجازه دهید در خرید و تهیه مواد غذایی به شما کمک کند.

7. اگر کودک شما از خوردن غذا امتناع می‌کند از تنبیه او پرهیز کنید و مراتب را به پزشک او اطلاع دهید.

یبوست

1. در صورت بروز یبوست می‌توانید از مواد غذایی دارای فیبر زیاد برای تغذیه کودک استفاده کنید. نمونه‌هایی از این مواد غذایی به شرح زیر است:

نان‌های سبوس‌دار، میوه ها و سبزیجات، میوه های خشک، حبوبات.

2. مایعات به مقدار زیاد مصرف شود.

3. وعده های غذایی سر ساعت مصرف شود.

4. فعالیت بدنی سبک روزانه نیز کمک کننده است.

اسهال

1. از مصرف مواد غذایی دارای فیبر زیاد مانند آجیل، حبوبات، نان‌های سبوس‌دار، میوه خشک، سبزیجات و میوه های تازه پرهیز شود.

2. از مصرف غذاهای چرب و سرخ شده پرهیز شود.

3. از مصرف مواد غذایی نفاخ، نوشابه های گازدار و آدامس پرهیز شود.

4. شیر بیش از 2 فنجان در روز مصرف نشود. مصرف ماست آزاد است.

5. مصرف آب سیب و نوشیدنی‌های حاوی کافئین محدود شود.

6. آب به میزان کافی نوشیده شود.

7. در صورت اجازه پزشک مواد غذایی دارای سدیم (نمک) مانند سوپ، کراکر، آبگوشت کم چربی و نوشیدنی‌های ورزشی مصرف شود.

8. در صورت اجازه پزشک مواد غذایی دارای پتاسیم زیاد مانند آبمیوه، نکتار، نوشیدنی‌های ورزشی، موز و سیب زمینی مصرف شود.

9. از مصرف آدامس‌های بدون شکر یا فرآورده های غذایی حاوی ترکیبات قند الکلی مانند سوربیتول، مانیتول یا گزایتول پرهیز شود.

درد دهان، گلودرد، زخم دهان
 

1. شیر، بستنی، آبمیوه های خانگی، یا غذاهای آبکی دارای پروتئین و کالری زیاد مانند سوپ غلیظ توصیه می‌شود.

2. غذاهایی مانند پنیر، تخم مرغ، پوره سیب زمینی، ماکارونی، ماست و پودینگ نیز مفید است.

3. غذاهای خشک یا جامد به صورت میکس شده (مخلوط شده) و یا همراه با سوپ یا سس بدون ادویه مصرف شود.

4. برای مصرف مواد غذایی مایع از نی استفاده شود.

5. از مصرف مواد غذایی شور، اسیدی و آبمیوه‌های مرکبات مانند آب پرتقال و آبلیمو، ترشی‌ها، مواد غذایی دارای گوجه فرنگی پرهیز شود.

6. از مصرف مواد غذایی جامد و خشک مانند کراکر، تست، چیپس، آجیل و سبزی‌ها و میوه‌های خام پرهیز شود.

اختلال در بلع

1. وعده های غذایی کوچک در دفعات مکرر به کودک داده شود.

2. غذای کودک خرد شود و یا در مخلوط کن به صورت میکس در آورده شود.

3. مایعات با استفاده از مکمل‌های غذایی مانند ژلاتین بدون اسانس، آرد، پودر سیب زمینی و آرد برنج به غلظت مورد تحمل کودک برسد.