پروستات غده کوچکی است که پائین تر از مثانه قرار گرفته و قسمت ابتدایی پیشابراه را احاطه کرده است. پیشابراه مجرایی است که ادرار را از مثانه به طرف خارج از بدن هدایت می‌کند. این غده در زیر مثانه و در محل خروج ادرار از آن و نیز در جلوی راست روده قرار دارد. پروستات طبیعی در معاینه قوام نرم دارد و فاقد توده است. این غده که اعمال مختلفی انجام می‌دهد از دو قسمت تشکیل شده که توسط یک لایه بافتی پوشیده شده‌اند.
پروستات چه کاری انجام می‌دهد؟
یکی از کارهای پروستات کمک به کنترل ادرار، با وارد کردن فشار به قسمت ابتدایی پیشابراه است. همچنین پروستات، مایعی ترشح می‌کند که سلولهای جنسی مرد، یا اسپرمها را فعال نگه می‌دارد. این مایع پیشابراه را مرطوب و لغزنده می‌کند. این مایع ماهیت قلیایی داشته و نیز مواد مغذی‌ای دارد که برای فعال باقی ماندن اسپرم ها، لازم است. اعمالی که پروستات انجام می‌دهد، نشان می‌دهد که اگرچه بدون پروستات، تقریبا مردان نابارور هستند اما نبود آن نیز تاثیر چندانی در زندگی فرد ندارد.
علائم بیماری های پروستات کدامند؟
* مشکل در ادرار کردن، احساس فوریت و یا تکرر ادرار.
* خون در ادرار و یا مایعات دستگاه تناسلی.
* سوزش ادرار یا ادرار دردناک.
* مشکل در فعالیت جنسی طبیعی.
* سفتی و درد متناوب در پایین کمر، لگن یا بالای رانها.
* بند آمدن ادرار یا قطره قطره آمدن ادرار.
چه بیماری هایی پروستات را درگیر می‌کند؟
سه گروه بیماری پروستات را تحت تاثیر قرار می‌دهد:
* بزرگ شدن خوش خیم پروستات
* التهاب پروستات یا پروستاتیت
* سرطان پروستات، که یک سوم مردان را تهدید می‌کند.
بزرگ‌شدن خوش خیم پروستات چیست؟
در مردان جوان، پروستات تقریبا به اندازه‌ی یک گردو است. با افزایش سن اندازه‌ی این غده نیز افزایش می‌یابد. به این افزایش اندازه، بزرگ شدن خوش خیم پروستات BPH)) گفته می‌شود.
از چه زمانی آغاز می‌شود؟
این فرایند از ۳۰ سالگی شروع می‌شود و اغلب موارد بعد از ۵۰ سالگی علائم پدیدار می‌شوند. بزرگ شدن پروستات که بیشتر در افراد مسن دیده می‌شود علائمی ایجاد می‌کند.
چه علائمی ایجاد می‌کند؟
پروستاتی که بزرگ شده‌است می‌تواند به قسمت خروجی مثانه و به ابتدای پیشابراه فشار وارد کند. این اتفاق منجر به ایجاد مشکلاتی در ادرار کردن می‌شود. جریان ادرار آهسته‌شده و تکرر ادرار ایجاد می‌شود که به خصوص بیشتر در شبها رخ می‌دهد. ممکن است احتباس ادراری روی دهد. مشکلات جدی‌تری مانند عفونت مجاری ادراری و یا انسداد کامل پیشابراه و آسیب به کلیه‌ها نیز در مواردی ممکن است ایجاد شود.
شیوع آن چقدر است؟
این بیماری بسیار شایع است. نیمی‌از مردانی که بالای ۵۰ سال دارند علائمی‌از بزرگی پروستات را نشان می‌دهند اما ۱۰ درصد آنان به مداخلات دارویی و جراحی نیاز پیدا می‌کنند. بزرگی پروستات با معایناتی که پزشک انجام می‌دهد تشخیص داده می‌شود.
آیا این بیماری با سرطان ارتباطی دارد؟
نه. این بیماری کاملا خوش‌خیم است و ارتباطی با سرطان پروستات ندارد.
التهاب پروستات چیست؟
این بیماری بیشتر در مردان جوان تا میانسال رخ می‌دهد. متناوباً درد ایجاد می‌شود و تشخیص آن به دلیل اینکه علائم، در افراد مختلف متفاوت است، مشکل است. ممکن است در هنگام ادرار کردن سوزش یا درد ایجاد شود و مثانه کاملاً خالی نشود که این علائم در بیماریهای دیگر نیز دیده می‌شود. ۱۰تا ۱۲ درصد از مردان این علائم را تجربه می‌کنند.
سرطان پروستات چیست؟
سرطان پروستات، رشد بدخیم سلولهای پروستات است که معمولاً آهسته و در درون پروستات در طی سالها رشد می‌کند و در این مدت علائم کمی ایجاد می‌کند. اما به مرور زمان به بیرون از پروستات گسترش می‌یابد. ممکن است به بافتهای دورتر مانند استخوانها، ریه‌ها و کبد نیز دست‌اندازی کند. علائم و نشانه‌ها به میزان پیشرفت بیماری بستگی دارد. این بیماری شایعترین بدخیمی‌منجر به مرگ، بعد از سرطان ریه است.
عوامل مستعد کننده عبارتند از:
* سن، بیش از ۷۰% مردان مبتلا، بالای ۶۵ سال دارند.
* رژیم غذایی
* عوامل ژنتیکی، در واقع اگر اقوام نزدیک فرد مبتلا باشند خطر ابتلا افزایش می‌یابد.
پیشگیری از سرطان پروستات
۱_ به مردان بالای ۴۰ سال برای غربالگری این بیماری، سالیانه آزمایش( PSA از طریق آزمایش خون) و معاینه توسط پزشک توصیه می‌گردد.
۲ _ رعایت رژیم غذایی : بر اساس تحقیقات اخیر دیده‌شده‌است که مصرف بعضی از مواد غذایی مانند سلنیوم، ویتامین D، سویا، چای سبز، لیکوپن (ماده موجود در گوجه فرنگی ) در پیشگیری و حتی کاهش رشد این تومور موثر بوده است.
همچنین عدم مصرف بعضی غذاها مانند موادی قندی و نشاسته‌ای و چربیها به خصوص LDL یا همان چربی مضر، جهت پیشگیری در ابتلاء این بیماری توصیه می‌گردد.
