سیگار کشیدن یک عامل خطر مهم برای ایجاد بیماری‌های قلبی و عروقی‌ است. در حقیقت در زندگی امروز ضرر مصرف دخانیات به اندازه فشار خون بالا و چربی خون بالا بوده و به همان اندازه تهدیدکننده سلامتی‌ست. از دیدگاه بهداشت عموم نیز به علت شیوع بیشتر مصرف دخانیات، سیگار عامل خطر مهم تری محسوب می شود.

سیگار کشیدن می تواند به طرق مختلف سبب بیماری های قلبی شود. عضله قلب تنها زمانی سالم باقی می ماند که جریان خون کافی توسط شریان های کرونر به آن برسد. در طی سال های زندگی به منزله بخشی از فرایندهای طبیعی پیری، دیواره عروق به تدریج تنگ می شود. در سیگاری ها این فرایند بسیار سریع تر از افراد طبیعی پیشروی می کند و این افراد در سنین پایین تر دچار تصلب شرایین و آترواسکلروز می شوند.

هنگام سیگار کشیدن ضربان قلب 10 تا 20 ضربه در دقیقه و فشار خون پنج تا 10 میلی متر جیوه افزایش می یابد که علت آن منقبض شدن عروق خونی است. افزایش ضربان قلب و فشار خون سبب بالا رفتن کار قلب می شود. دود سیگار همچنین دارای مونوکسید کربن بوده که در خون جایگزین اکسیژن می شود و کمبود اکسیژن در قلب و سایر ارگان ها را به دنبال دارد. این اثرات در دراز مدت ضایعات شدیدی در قلب و سیستم عروقی به جا می گذارند به طوری که از هر چهار مرگی که بر اثر تنگی عروق کرونر رخ می دهد، یک مورد به علت مصرف دخانیات است.

ایجاد لخته در عروق کرونر علت شایع مرگ در مردان و زنان بین 35 تا 64 سال است. استعمال دخانیات ایجاد لخته در خون را زیاد می کند. در افراد سیگاری عبور خون از عروقی که به دلیل مصرف سیگار تنگ شده اند منجر به ایجاد لخته در عروق از جمله عروق کرونر می شود. زمانی که لخته تشکیل شود دردهایی در ناحیه قلب به وجود می آید که به آن آنژین قلبی گفته می شود. سکته قلبی نیز زمانی رخ می دهد که انسداد عروق کامل شود.

احتمال بروز سکته های مغزی و حملات قلبی در افراد سیگاری دو تا سه برابر بیشتر از غیرسیگاری هاست. خطرات حمله قلبی در زنان سیگاری بالای 40 سال که قرص های ضد بارداری نیز مصرف می کنند، بالاتر است. خطر حمله قلبی طی یکسال بعد از ترک سیگار نصف شده و بعد از پنج سال برابر با افراد غیرسیگاری خواهد شد.

دلایل انسداد شریان های قلبی چیست؟

بنابر اعلام مرکز بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت، علاوه بر مصرف دخانیات زندگی ماشینی و بی تحرکی، تغذیه نامناسب، چاقی، استرس های زیاد در زندگی و محل کار، وراثت، افزایش سن و همچنین آلودگی هوا از دیگر عوامل ایجاد بیماری های قلبی هستند که در سال های اخیر افزایش یافته است.

مصرف دخانیات با هیچ روشی سالم نیست و به هر مقدار و از هر نوعی به بدن انسان آسیب می رساند. سیگارهای کم نیکوتین، سبک یا نیمه سبک به هیچ وجه میزان خطر ابتلا به بیماری های قلبی - عروقی و دیگر بیماری های مرتبط را کاهش نمی دهند. ترویج این تفکر بین افراد جامعه شگرد تبلیغاتی صنایع دخانی برای موجه جلوه دادن مصرف دخانیات و نیز واردات انواع سیگار است.

مصرف رژیم های غذایی کم چرب از دو طریق کاهش چربی خون و کاهش تمایل به مصرف سیگار به سلامت قلب کمک می کنند، ورزش مداوم مانند پیاده روی، شنا و دوچرخه سواری نیز یکی از عوامل موثر در افزایش سلامت قلب است.