خوب و بد همه جا پیدا می‌شود، حتی در میان چربی‌های بدن! البته ما عموما وقتی کلمه چربی را می‌شنویم به یاد چربی‌های انباشته‌شده در بدن می‌افتیم و بلافاصله هشدارهای همیشگی پزشکان و توصیه اکید آنها برای سوزاندن این چربی‌ها در گوش‌مان زنگ می‌زند.

اینها همه درست است؛ اما فقط در مورد بخشی از چربی‌هایی که به «چربی سفید» معروفند و یکی از عوامل اصلی بروز بیماری‌های بسیار خطرناکی مانند بیماری‌های قلبی ـ عروقی و دیابت به‌شمار می‌روند.

متاسفانه به گواهی پژوهش‌های بسیاری که در این زمینه صورت گرفته چربی‌ سفید یکی از معضلات اصلی سلامت در روزگار ماست؛ اما بدن ما علاوه بر چربی سفید، چربی دیگری به نام چربی قهوه‌ای هم دارد که بسیار مفید است و می‌تواند ما را از شر چربی‌های سفید مضر خلاص کند. البته شرط و شروطی هم در کار است. ما باید به چربی قهوه‌ای بدن‌مان کمک کنیم تا از پس این ماجرا برآید.

پژوهشی که اخیرا انجام شده، نشان می‌دهد با افزایش میزان چربی قهوه‌ای در بدن می‌توانیم کمک شایانی به سوخت‌وساز بدن بکنیم و از این طریق کالری بسوزانیم و شر چربی‌های سفید اضافی را کم کنیم، اما چطور می‌توان میزان چربی‌ قهوه‌ای بدن را افزایش داد؟ خوشبختانه چند راه ساده و کاملا عملی برای این کار پیش روی همه ماست؛ فقط کمی اراده و صبر می‌طلبد.

نه گرسنگی بکشید و نه بیش از اندازه بخورید

عصب‌های تنظیم گرسنگی در مغز وظیفه بسیار مهمی به عهده دارند؛ وقتی هنوز به میزان کافی نخورده باشیم مدام پیام می‌فرستند که همچنان باید بخوریم و هرگاه هم که به اندازه کافی خورده باشیم به ما اعلام می‌کنند وقت آن است که از خوردن دست بکشیم. اما همین عصب‌ها می‌توانند وظایف مهم دیگری را نیز به عهده بگیرند.

پژوهشی که در دانشکده پزشکی دانشگاه ییل انجام شد نشان می‌دهد این عصب‌ها در بدن موش‌ها ممکن است باعث تبدیل چربی سفید به چربی قهوه‌ای شوند. این مطالعه که در نشریه سل (سلول) منتشر شده، نشان داده است اگر خیلی کمتر از آن چیزی که مورد نیاز معمول بدن‌مان است بخوریم، بدن‌مان نمی‌تواند چربی سفید را به چربی قهوه‌ای تبدیل کند؛ در حالی‌ که اگر به اندازه کافی بخوریم، یعنی به میزانی که گرسنگی را رفع کند، این عصب‌ها وارد عمل خواهند شد و چربی‌های سفید را به چربی قهوه‌ای تبدیل خواهند کرد.

پژوهش دیگری در این زمینه نشان می‌دهد که پرخوری نه‌تنها چربی سفید را در بدن ما افزایش می‌دهد، بلکه برای چربی قهوه‌ای مزاحمت ایجاد می‌کند و نمی‌گذارد این چربی کالری‌های اضافی و چربی‌های سفید مازاد را بسوزاند.

سیب بخورید،‌ البته با پوست

یک مثل قدیمی هست که می‌گوید خوردن یک عدد سیب در روز ما را از پزشک بی‌نیاز می‌کند. خیلی هم بیراه نمی‌گوید. اخیرا دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که همین یک عدد سیب در روز ما را از شر چربی‌های مضر خلاص می‌کند.

محققان دانشگاه آیوا آزمایشی روی موش‌ها انجام داده‌اند که در آن اسید اورسولیک به رژیم غذایی‌شان اضافه شد که پس از مدتی میزان چربی قهوه‌ای در بدن این موش‌ها افزایش یافت. این افزایش حتی در بدن موش‌هایی که رژیم غذایی‌ پرچربی برای‌ آنها تدارک دیده شده بود نیز رخ داد، اما این آزمایش چه ربطی به سیب دارد؟ اسید اورسولیک به میزان فراوان در پوست سیب یافت می‌شود و علت اصلی درخشندگی پوست سیب نیز همین اسید است. به همین دلیل فقط خوردن سیب (با پوست) این فایده را در پی خواهد داشت. البته مراقب باشید سیب را با پارافین براق نکرده باشند که در آن صورت خوردن پوست سیب بسیار خطرناک خواهد بود.

ورزش کنید

اثرات مفید تحرک و فعالیت جسمانی بویژه در سوزاندن چربی و کالری‌های اضافی آن‌قدر روشن و بدیهی به نظر می‌رسد که انگار هیچ نیازی به‌دلیل و مدرک ندارد. همه به نوعی این تجربه را از سر گذرانده‌ یا در اطراف خود دیده‌اند که تحرک به تعرق چربی‌سوز منجر می‌شود.

اما واقعا چرا؟ مطالعه‌ای که در این زمینه روی حیوانات گوناگون انجام شده و در نشریه سازوکارها و الگوهای بیماری (Disease Models and Mechanisms) منتشر شده است، نشان می‌دهد ورزش و تحرک سبب ترشح آنزیمی به نام آیریسین می‌شود که چربی سفید را به چربی قهوه‌ای تبدیل می‌کند. البته باید به یاد داشته باشیم که برای رسیدن به نتیجه مطلوب حتما باید منظم و پیوسته ورزش کنیم. ورزش‌کردنِ باری به هر جهت هیچ فایده‌ای در پی نخواهد داشت.

دمای اتاق‌تان را پایین بیاورید

سرما عامل محیطی بسیار مفیدی است؛ البته اگر مراقب باشید سرما نخورید. سرمای محیط زندگی می‌تواند چربی‌ سفید بدن را بسوزاند. نتایج مطالعه‌ای که در نشریه پژوهش‌های بالینی (Journal of Clinical Investigation) منتشر شد این مطلب را به خوبی نشان می‌دهد. پژوهشگران از 12 مرد جوان که میزان چربی قهوه‌ای فعال‌شان کمتر از حد میانگین بود، خواستند طی مدت شش هفته هر روز دو ساعت در اتاقی با دمای حدود 17 درجه سانتی‌گراد بنشینند.

آنها در این دمای سرد در مقایسه با دمای معمولی داخل اتاق، یعنی دمای حدود 22 درجه سانتیگراد، 108 کالری بیشتر سوزاندند. نتایج حتی امیدوارکننده‌تر نیز بوده است؛ طی این شش هفته بدن‌ این افراد توان بیشتری در سوزاندن چربی به دست آورده و در روزهای آخر توانسته بود در این دمای سرد 289 کالری بیشتر از حالت معمول بسوزاند. به این ترتیب پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که احتمالا دماهای محیطی پایین‌تر، ژنی که در بدن ما چربی سفید را به قهوه‌ای تبدیل می‌کند فعال‌تر می‌سازد.