هر روز صبح كه از خواب بیدار می‌شوند با امید به خشك بودن دستی به تختخواب و لباس‌های فرزندشان می‌كشند. مادران بچه‌هایی كه دچار شب‌ادراری هستند، با دردسرهای متعددی روبه‌رو هستند؛ هم باید برای تربیت فرزند وقت و انرژی بگذارند، هم هر روز كوهی از لحاف، پتو و تشك را بشویند.

عده‌ای می‌گویند شب‌ادراری ژنتیكی است و چاره‌ای جز سوختن و ساختن برایش نمی‌بینند. عده‌ای دیگر اما به هر دری می‌زنند تا این مشكل خجالت‌آور فرزندشان را حل كنند؛ از امتحان كردن داروهای عطاری بگیر تا تجویز خودسرانه دارو.

عاطفه كیانی‌نژاد، كارشناس ارشد روانشناسی و مشاور كودک در بخش اول این مطلب به شما می‌گوید كه چطور با كمك علم روانشناسی و بدون نیاز به دارودرمانی می‌توانید از پس این مشكل بربیایید.

از سویی دیگر دكتر علی‌اصغر حلیمی اصل، رئیس بخش اطفال بیمارستان شهدای تجریش در صفحه آخر مطلب بر ضرورت معاینات پزشكی تاكید می‌كند. اگر می‌خواهید یك بار برای همیشه تكلیف‌تان را با شب‌ادراری كودك‌تان روشن كنید، این مطلب را بخوانید.
 
هر ادرار شبانه‌ای شب‌ادراری نیست

اشتباه رایج والدین این است كه اگر بچه ماهی یك بار یا در دو، سه هفته دو، سه باری نتوانسته باشد ادرارش را كنترل كند، خیال می‌كنند شب‌ادراری دارد درحالی‌كه این‌طور نیست. شب‌ادراری زمانی به‌عنوان یك اختلال مطرح می‌شود كه كودك پنج سال داشته باشد و ظرف سه ماه حداقل هفته‌ای دو بار جای خود را خیس كند.

طبق تعریف كودكان زیر پنج سالی كه قادر به كنترل ادرار نیستند، مشكل شب‌ادراری ندارند. از كودكان بالای پنج سالی هم كه گاه‌گاهی شلوارشان را خیس می‌كنند، كاری غیر طبیعی سر نزده است.

علت‌های جسمی را بررسی كنید

چنانچه مطابق تعریف بچه دچار شب‌ادراری است، اولین كاری كه باید بكنید مراجعه به پزشك متخصص كودكان است. یك سری از علت‌های شب‌ادراری به مشكلات جسمی كودك برمی‌گردد. بعضی والدین با شعار «بچه من چیزیش نیست» از دكتر بردن فرزندشان خودداری می‌كنند و یك راست سراغ راه‌حل‌های پیشنهادی اطرافیان می‌روند.

تشخیص این موضوع تنها از عهده پزشك متخصص برمی‌آید نه شخص دیگری. درصورتی‌كه معاینات و آزمایشات پزشكی، مشكل جسمانی را گزارش نكنند پای روانشناسی كودك به ماجرا باز می‌شود.

مراحل خوابش را بشناسید

بچه‌ها هم مثل بزرگسالان بعد از به خواب رفتن مراحل مختلفی از خواب را تجربه می‌كنند. خوابیدن به‌طور كلی پنج مرحله دارد كه در مرحله پنجم خواب بسیار سنگین است.

موقع ادرار كه برسد پیغام‌های عصبی از مثانه به مغز ارسال می‌شوند. بزرگسالان در هر مرحله‌ای كه باشند، به محض دریافت پیغام توسط مغز از خواب بیدار می‌شوند اما این امر در مورد كودكان همیشه صادق نیست. كودكانی كه شب در جای خود ادرار می‌كنند، نمی‌توانند از خواب سنگین بیدار شوند و آنچه نباید بشود، می‌شود.

خواب كودك را سبك كنید

اگر بتوانید زمان پر بودن مثانه خواب كودك را سبك كنید، مشكل برطرف می‌شود. سه چهار شب قید خواب را بزنید و هر ساعت تختخواب بچه را چك كنید، ببینید خیس است یا نه. هر شب ساعت خیس شدن تختخواب را یاداشت كنید. بعد از اینكه متوجه شدید فرزندتان شب‌ها چه ساعتی جایش را خراب می‌كند، نیم ساعت قبل از موعد مقرر بیدار شوید و او را هم بیدار كنید تا به دستشویی برود. دو الی سه هفته این برنامه را تكرار كنید. طولی نمی‌كشد كه ساعت بدن كودك عادت می‌كند و هر شب راس همان ساعت از خواب بیدار می‌شود و خودش اتوماتیك به دستشویی می‌رود.

شب‌ادراری؛ شكل پنهان افسردگی و اضطراب

در خانواده‌هایی كه آرامش و امنیت وجود ندارد، كودكان اغلب شب‌ادراری دارند. درواقع شب‌ادراری شكل پنهانی از رنجی است كه آنها می‌كشند و نمی‌توانند درباره‌اش صحبت كنند. افسردگی و اضطراب عوامل متعددی دارند ازجمله شرایط و موقعیت‌هایی كه باعث به وجود آمدن این دو ناراحتی می‌شوند:

* وقتی والدین با یكدیگر اختلاف دارند و مدام در حال مشاجره هستند.

* وقتی برخورد با كودك، حتی به صورت مقطعی پرخاشگرانه است.

* وقتی كودك به دلایل واهی و به اشكال نامناسب و غلط تنبیه می‌شود. خصوصا كودكانی كه هر روز و شدید تنبیه می‌شوند.

* وقتی بر سر موضوعات مختلف از سوی خانواده تحقیر می‌شود.

* وقتی پدر یا مادر با رفتار یا كلام‌شان فضا را برای كودك ناامن می‌كنند، مثلا می‌گویند كه كودك را ترك خواهند كرد یا وقتی به صورت نمایشی یا واقعی این تهدید را عملی می‌كنند.

به كودك اعتمادبه‌نفس و عزت نفس بدهید

والدین در برابر كودكی كه به‌دنیا آورده‌اند، مسئول هستند و باید بدانند كه به صرف بزرگ‌تر بودن و قوی‌تر بودن حق آزار كودك را (به هر نحو) ندارند. اعضای خانواده به‌خصوص والدین باید اصول صحیح فرزندپروری را بیاموزند و به كار ببندند. به‌طور مختصر مهم‌ترین عوامل افسردگی و اضطراب مطرح شد، بنابراین باید رفتارهای صحیح جایگزین شوند.

- دعوای شما به خودتان مربوط است. هیچ وقت مقابل بچه با هم بگو مگو نكنید. این كار را به یك خلوت دو نفره موكول كنید.

- به‌عنوان یك فرد بزرگسال و بالغ یاد بگیرید خشم‌تان را مدیریت كنید. فریاد كشیدن هنگام عصبانیت اثرات مخربی بر روان كودك به جا می‌گذارد. حتی اگر در ظاهر نشان ندهد یا دقایقی بعد از دلش دربیاورید.

- قوانین را برای كودك توضیح دهید و تشویق و تنبیه مناسب با عمل را برایش انتخاب كنید. سر هر موضوع بی‌اهمیتی دست به این كار نزنید، تنبیه كردن روش خاص خودش را دارد، تنها می‌توانید با محروم كردن كودك از چیزهایی كه دوستش دارد، او را تنبیه كنید. هرگز سراغ تنبیه جسمانی نروید. هر چه تنبیه طولانی‌تر باشد، از تاثیرش كم می‌شود. خودتان و كودك را آزار ندهید.

- با كودك متناسب با سنش رفتار و صحبت كنید. برای مخاطب قرار دادن كودك هرگز از كلمات زشت استفاده نكنید. جهت تحقیر كردنش لازم نیست حتما ناسزا بگویید، حتی یك سرزنش كوچك پیش همسالان كافی است.

- هیچ وقت از این حربه برای به كرسی نشاندن حرفتان (هر چه می‌خواهد باشد) استفاده نكنید. این كار باعث می‌شود كودك دچار اضطراب جدایی شود كه در بزرگسالی هم او را رها نخواهد كرد. تنها راه‌حل برای واداشتن كودك به انجام امور، به كار‌گیری روش تشویق و تنبیه است.
 

شاید حجم مثانه‌اش كم است

گاهی علت شب‌ادراری كم بودن حجم مثانه است، یعنی مثانه خیلی زودتر از حد معمول پر می‌شود و درنتیجه كودك به سختی می‌تواند تا رفتن به دستشویی ادرار را حبس كند. این عامل، یك مسئله فیزیولوژیكی است كه درمان آن برعهده پزشك است. اما اگر پزشك این تشخیص را اعلام كرد، موضوع به روانشناسی كودك هم مربوط می‌شود.

تمرین بزرگ كردن حجم مثانه

پزشك معمولا تمرین حبس ادرار را تجویز می‌كند. به این صورت كه كودك باید به مرور یاد بگیرد به هر نحوی شده مقابل ریخته شدن ادرار مقاومت كند. برای كودك هیچ چیزی به اندازه بازی جدی نیست و می‌توان گفت برای آموزش هر مفهوم پیچیده‌ای بهترین راه بازی كردن است. برای وقت‌هایی كه كودك در آستانه دستشویی رفتن است، یك بازی درست كنید. مثلا اگر قرار است تا 10 بشمرید، شمارش را از آخر به اول شروع كنید یا برای حروف اول اعداد مثال بیاورید مثلا: یك مثل یویو. دو مثل دیوار. سه مثل سبزی. مهم نیست بازی چه باشد، هدف سرگرم كردن كودك است. هر چند روز یك بار دو تا سه شماره بیشتر بشمارید تا زمان حبس ادرار طولانی‌تر شود. بعد از چند ماه حجم مثانه افزایش پیدا خواهد كرد.

1. شب‌ادراری ژنتیكی است؟

حتما تا به حال شنیده‌اید كه می‌گویند شب‌ادراری ژنتیكی است.  از نظر علم روانشناسی این خود شب‌ادراری نیست كه توسط ژن‌ها منتقل می‌شود، بلكه زمینه‌ها و علل شب‌ادراری است كه موروثی است. مثلا شاید مادر در كودكی به دلیل اضطراب شب‌ادراری داشته و این اضطراب را به كودك خود منتقل كرده است و درنتیجه كودك شب‌ها تختخوابش را خیس می‌كند.

2. زمینه را از بین ببرید

معمولا هر مسئله‌ای كه برچسب ژنتیكی بودن می‌خورد، به نوعی غیر قابل حل قلمداد می‌شود اما مطمئن باشید می‌شود از شر شب ادراری ژنتیكی هم خلاصی یافت؛ با از بین بردن زمینه‌های شب ادراری! فقط لازم است همت كنید و پیش از كودك، خودتان را اصلاح كنید. این را برای خودتان گوشه‌ای یادداشت كنید؛ برای داشتن یك بچه خوب، باید اول خودتان خوب باشید.

3. فامیل را خبر نكنید

لازم نیست همه بدانند شب‌ها در تختخواب كودك شما چه می‌گذرد! درباره این موضوع می‌توانید در غیاب فرزندتان با اعضای خانواده‌ صحبت كنید ولی حتما از آنها بخواهید به روی بچه نیاورند. گاهی خاله یا عمو به شوخی و به قصد خندیدن و خنداندن بچه درباره خیس شدن تختخوابش شوخی می‌كنند. هدف هر قدر هم خیر باشد، نتیجه تحقیر شدن كودك است. پس با آرامش کودک‌تان بازی نکنید.

4. دلگرمی بدهید

حتی افراد بالغ هم وقتی می‌فهمند تنها رنج نمی‌كشند، تسكین پیدا می‌كنند. با كودك صحبت كنید. به او بگویید فقط او نیست كه این مشكل را دارد، بچه‌های زیادی هستند كه شب‌ها تختخواب‌شان را خیس می‌كنند. حتی اگر واقعیت دارد بگویید كه خود شما (یا هر كسی در خانواده) زمان كودكی این اتفاق برایش افتاده است. به كودك اطمینان دهید كه مشكل، مهم و غیرقابل حل نیست و کمکش می کنید.

با توالت میانه‌ای ندارد؟

بعضی بچه‌ها مشكل‌شان نه جسمانی است نه به كنترل ادرار مربوط می‌شود بلكه درحقیقت آنها از دستشویی بدشان می‌آید و زبان ابرازش را ندارند.

به دلایل مختلف فضای دستشویی برای این بچه‌ها جالب نیست یا نكته‌ای دارد كه باعث آزارشان می‌شود. ممكن است نور دستشویی كم باشد، شاید هم حشره‌ای دارد كه كودك از آن می‌ترسد. بعضی وقت‌ها كودكان هم ناچار به استفاده از دستشویی فرنگی والدین هستند و نشستن روی آن برای‌شان سخت است.

در هر صورت یكی از این دلایل باعث می‌شود تا كودك تمایلی به دستشویی رفتن نداشته باشد یا اگر می‌رود، قبل از تخلیه كامل مثانه از جا بلند شود.
 

راه‌كارهای آشتی با توالت

برای رفع این مشكل باید فضای دستشویی را بهبود دهید و با کمک راه های ساده ای که در ادامه آورده ایم، بیزاری فرزندتان از تخلیه مثانه اش را از بین ببرید:

- نور دستشویی اگر كم است، با تعویض یا اضافه كردن لامپ زیادش كنید.

- برچسب‌های رنگی با طرح‌های مختلف در بازار هست كه با شناسایی علاقه فرزندتان می‌توانید آنها را خریداری كنید و به دیوار دستشویی یا هر فضای مناسب و در دید دیگر بچسبانید.

- كتاب عكس‌دار مورد علاقه كودك را در جای تمیزی بگذارید تا در زمان تخلیه ادرار آن را ورق بزند و عجله‌ای برای بیرون رفتن از دستشویی نداشته باشد.

- دستشویی فرنگی‌هایی در بازار هست كه با اندازه و سایز بچه‌ها تناسب دارد، می‌توانید یكی از آنها را در دستشویی بگذارید. همین اختصاصی بودن دستشویی برای كودك جذابیت ایجاد می‌كند و او را تشویق می‌كند دستشویی برود.  بچه ها عاشق وسایل جدیدند.

در شست‌وشو شریكش کنید

دلیل هر چه می‌خواهد باشد، كودك باید در نظافت و شست‌وشوی تختخواب یا لباس‌هایش با شما همكاری كند. بی آنكه داد بزنید و تحقیر كنید، پیش از اتفاق مزبور با آرامش و مهربانی به كودك بگویید از این به بعد باید بخشی از كار نظافت را خودش انجام دهد. البته حواس‌تان باشد که كارهای سنگینی مثل برداشتن تشك را بر عهده‌اش نگذارید. قرار نیست بچه را عذاب دهید؛ فقط می‌خواهید بابت اتفاقی كه ناخواسته در آن سهیم است قدری به زحمت بیفتد. می‌توانید یك ملحفه را به او بدهید تا با دست بشوید.

تاكید می‌كنم كه باید با دست بشوید، نه اینكه آن را ببرد و در ماشین لباسشویی بیندازد! نگران تمیز نشدنش نباشید. بعد از اینكه مثلا شستن را تمام كرد و مرخصش كردید، خودتان یك بار دیگر ملحفه را بشویید. می‌توانید شلواری را كه كثیف شده به او بدهید. یادتان باشد مبادا حین كار سرزنشش كنید؛ ولی بازی و خنده هم نكنید. قرار نیست به او خوش بگذرد. با آرامش كار نظافت را انجام دهید تا احساس گناه نكند.

جدول ستاره‌ درست كنید

بابت شب‌هایی كه جایش را خیس نمی‌كند، تشویقش كنید. یك جدول ساده از روزهای هفته طراحی كنید. هر روز یا شبی كه ادرار را كنترل كرد یا از خواب بیدار شد و دستشویی رفت، یك ستاره مقابلش بچسبانید. به مرور بابت دو یا سه شب تمیز بودن تختخوابش یك ستاره بگذارید و آزمون را برایش سخت‌تر كنید. برای هر سه ستاره یك جایزه كوچك در نظر بگیرید. 

اگر می‌خواهید ماجرا را جذاب‌تر كنید، دو یا سه جایزه تعیین كنید و بگویید بین گزینه‌ها حق انتخاب دارد. این‌طوری بیشتر شبیه یك بازی می‌شود و بیشتر درگیرش می‌كنید. تعداد ستاره‌ها كه خیلی زیاد شد، دیگر جدول را جمع كنید چون كودك در كنترل ادرار پیشرفت قابل ملاحظه‌ای كرده است.

خودتان را كنترل كنید نه او را

بعضی از مادران دچار وسواس هستند و عادت دارند در همه كارهای كودك مداخله كنند. آنها حتی در ابتدایی‌ترین كارهای كودك مراقب او هستند و نمی‌گذارند كار خودش را بكند. والدین هرگز نباید كودك پنج ساله را در دستشویی همراهی كنند. او باید یاد بگیرد چطورخودش را بشوید و خشك كند، اما صرفا با آموزش‌هایی كه بیرون از دستشویی و قبلا داده شده است.

مادران كنترلی وارد دستشویی می‌شوند، بچه را می‌شویند، خشك می‌كنند و بیرون می‌فرستند یا آنقدر به بچه امر و نهی می‌كنند و درباره جزئیات تذكر می‌دهند كه كودك كلافه و مضطرب می‌شود، تا جایی كه به دلیل آداب فراوان و خسته‌كننده‌ای كه ملزم به رعایتش هستند از دستشویی رفتن بیزار می‌شوند. این گونه مادرها باید به فكر اصلاح خودشان باشند و هر چه زودتر درمان شوند. در غیر این صورت باید مشكلاتی را كه كوچك‌ترین‌شان شب‌ادراری است تحمل كنند و دم برنیاورند.

با كودك به دستشویی نروید

وقتی كودك مجبور به تحمل شرایط بد دستشویی رفتن می‌شود، ناخودآگاه والدین را تنبیه می‌كند. به این شكل كه به بهانه‌های مختلف از آنها می‌خواهد او را تا دستشویی همراهی كنند و تا پایان كارش پشت در دستشویی منتظر بمانند. شما نباید تسلیم این خواسته بچه شوید. هیچ وقت نگویید پشت در منتظر می‌مانید تا بیرون بیاید و به محض اینكه در را بست بروید. این كار به او حس ناامنی می‌دهد. هر قدر کودک اصرار كرد که همراهی‌اش كنید بگویید این كار را نمی‌كنید، ولی اگر صدای‌تان كند، می‌روید و مشكلش را برطرف می‌كنید. در این مورد حواس‌تان باشد كه صدا زدن را هم تكرار و تبدیل به یك عادت نكند. شما بالغید و می‌توانید بر او مسلط شوید و اداره‌اش كنید.

دكتر علی‌اصغر حلیمی اصل، رئیس بخش اطفال بیمارستان شهدای تجریش این نکات را با شما در میان می‌گذارد.

شب‌ادراری یعنی چه؟

دخترها تا سن چهار سالگی و پسرها تا سن پنج سالگی باید بتوانند ادرارشان را كنترل كنند. این كار یك باره اتفاق نمی‌افتد. بچه‌ها ابتدا یاد می‌گیرند روزها تا رسیدن به دستشویی ادرارشان را نگه دارند و بعد شب‌ها هم به مرور زمان اضافه می‌شود. قبل از این سنین كودك هر قدر هم تختخوابش را خیس كند، روی این كار اسم شب ادراری نمی‌گذارند چون یك اتفاق طبیعی است، اما بعد از چهار و پنج سالگی دیگر مشكلی در میان هست كه كودك نمی‌تواند ادرار را كنترل كند. دو نوع شب ادراری وجود دارد؛ شب ادراری اولیه و شب ادراری ثانویه.

شب ادراری اولیه

بعضی كودكان بالای چهار سال از همان اول نمی‌توانند ادرارشان را كنترل كنند. روزها تا به دستشویی برسند، شلوارشان را خیس می‌كنند و شب‌ها تختخواب را. در این گونه موارد اغلب یك زمینه ارثی هست مثلا والدین یا یكی از بستگان نزدیك احتمالا با زمینه مشتركی شب‌ادراری داشته است. این دسته از كودكان هر سال 10 الی 15 درصد از شب ادراری‌شان كاسته می‌شود، تا به سن 15سالگی می‌رسند و شب‌ادراری كاملا از بین می‌رود.

شب‌ادراری ثانویه

نوع دیگری از شب‌ادراری هست كه كودك از اول زمان پر شدن مثانه می‌تواند ادرار را كنترل كند تا به دستشویی برسد. در خواب هم به محض پر شدن مثانه، بیدار می‌شود و دستشویی می‌رود ولی بعد از مدتی این توانایی را از دست می‌دهد و مدام تختخوابش را خیس می‌كند. حتی روزها هم نمی‌تواند ادرار را كنترل كند و گاهی تا رسیدن به دستشویی شلوارش خیس می‌شود. این اختلال حتی ممكن است بعد از 15 سالگی و در بزرگسالی هم اتفاق بیفتد.

گاهی جسم ناتوان است

- عفونت ادراری در نوزاد و كودك دختر و پسر مشترك است.

- یبوست مادر همه بیماری‌هاست و حتی می‌تواند باعث شب‌ادراری شود.

- بهداشت نامناسب. حتی زمانی كه كودك پوشك می‌شود، باید نكات بهداشتی را رعایت كرد.

- نوزادان پسری كه ختنه می‌شوند گاهی ممكن است دچار تنگی سر آلت شوند.

- تنگی مسیر ادرار از هالب به مثانه.

- سابقه بیماری كلیوی در خانواده.

- ابتلا به مرض قند كه باعث می‌شود آب زیاد خورده شود و درنتیجه حجم ادرار افزایش پیدا می‌كند و كنترلش سخت می‌شود.

- ابتلا به یك سری از بیماری‌های مربوط به اعصاب هم می‌تواند به شب‌ادراری منجر شود.
 

چطور درمانش كنیم؟

برای درمان شب‌ادراری باید كودك به شكل كامل مورد معاینه قرار بگیرد. پزشك برای یك تشخیص مطمئن یك سری آزمایشات را تجویز می‌كند كه انجام آنها ضروری است. برخی والدین تصور می‌كنند انجام این آزمایشات فقط برای محكم‌كاری است یا مته به خشخاش گذاشتن است.

این تصور غلط باعث می‌شود تا درمان خودسرانه‌ای را در پیش بگیرند كه هیچ نتیجه مثبتی هم نخواهد داشت. آزمایش ادرار جهت بررسی عفونت و آزمایش خون جهت بررسی بیماری‌های كلیوی صورت می‌گیرد. علاوه بر این دو نوع سونوگرافی انجام می‌شود؛ یك نوع با مثانه پر و دیگری بعد از تخلیه ادرار. درواقع باید ببینیم آیا عمل تخلیه ادرار كامل انجام می‌شود یا مقداری در مثانه باقی می‌ماند. ممكن است كلیه‌ها ادرار را به مثانه برگردانند و مشكلاتی كه جز با انجام دقیق آزمایش‌ها قابل تشخیص نیستند.

به این توصیه‌ها عمل كنید

1. قبل از تنبیه فرزندتان یا تشویقش به ترك این عادت، مطمئن شوید كه محدودیت جسمانی سد راهش نیست.

شب‌ادراری می‌تواند به دلایل كاملا جسمانی ایجاد شده باشد و پیش از آنكه به هر توصیه‌ای عمل كنید، باید مطمئن شوید كه مشكل فیزیولوژیكی سلامت و البته آرامش شبانه فرزندتان را تهدید نمی‌كند. در بسیاری موراد، چنین مشكلاتی به چشم نمی‌خورد اما برای اطمینان به آنچه پیش از این گفتیم برای بررسی وضعیت سلامت او عمل كنید.

2. به هیچ وجه بدون تجویز پزشك و خودسرانه به كودك دارو ندهید.

اگر پزشك برای درمان فرزندتان دارو تجویز كرده، به دوزی كه پزشك تجویز می‌كند، وفادار باشید  و تصور نکنید بیشتر خوردن دارو می تواند به سریع‌تر حل شدن مشکل کودک‌تان کمک کند. درصورتی‌كه مراقبت‌های لازم را رعایت كنید و به‌موقع داروها را به او بدهید، طی شش ماه شب‌ادراری برطرف می‌شود. اگر این اتفاق نیفتاد حتما كودك را پیش پزشك ببرید.

3. دو ساعت مانده به زمان خواب كودك دیگر به او مایعات ندهید.

گذشته از همه توصیه هایی که با شما در میان گذاشتیم،  در هر شرایطی كودك‌تان را وادار كنید كه قبل از خواب حتما یك بار مثانه‌اش را خالی كند، یعنی به دستشویی برود. شب‌ادراری می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد اما مطمئن باشید تلاش‌های شما برای كنترل این وضعیت بی‌فایده نخواهد بود، پس در این مسیر فرزندتان را همراهی كنید و هرگز نگویید که یک شب هزار شب نمی شود.

4. قبل از خواب او را موظف به دستشویی رفتن كنید اما مزاحم خواب شبانه‌اش نشوید.

درست است كه باید به فرزندتان زمان مناسب تخلیه مثانه را یادآوری كنید اما نیمه‌شب بچه را به منظور رفتن به دستشویی از خواب بیدار نكنید چون باعث استرس و تشدید شب‌ادراری می‌شود. به او برای ترك این عادت كمك كنید اما احساس گناه به كودك‌تان تزریق نكنید و به‌خاطر اتفاقی كه بدون خواست او می‌افتد، شرمنده‌اش نكنید.

5. برای ترك هر عادت اشتباهی باید به فرزندتان انگیزه دهید و همراهی‌اش كنید.

برای ایجاد انگیزه در فرزندتان یك جدول ستاره‌دار برای تشویقش بسازید و به‌ازای شب‌هایی كه تختخوابش را خیس نمی‌كند به او یك ستاره بدهید. ستاره‌ها به تعداد معینی كه رسیدند، یك جایزه كه از پیش با هم تعیین كرده‌اید را به او بدهید. جایزه‌ها را زیاد بزرگ در نظر نگیرید. گاهی وعده رفتن به پارك هم می‌تواند موثر باشد.