نارسایی کلیه از نظر تعریف به معنای کارکرد نامناسب کلیه‌ها در حد پایین‌تر از 15درصد است در این حالت بدون درمان جایگزین، بسیاری قادر به ادامه حیات نخواهند بود و نیازمند همودیالیز یا پیوند کلیه هستند.
پیشگیری بهترین راه حل برای جلوگیری از ابتلا به نارسایی کلیه است. اما هیچ پیشگیری مؤثری بدون شناخت علل نارسایی کلیه امکانپذیر نیست. یکی از شایع‌ترین علل ابتلا به نارسایی‌های کلیوی، دیابت و قند است و در رتبه‌های بعد فشار خون ، بیماری‌های التهاب کلیه (گلو مرونونویت)، سنگ کلیه، ناهنجاری‌های مادرزادی دستگاه ادراری، مجاری کلیه، برگشت ادرار از مثانه به کلیه‌ها و پلی کستیک قرار می‌گیرد.
معمولاً بیمارانی که مبتلا به بیماری‌های فوق هستند بتدریج کارکرد کلیه‌های آنان کاهش پیدا می‌کند و در اکثر موارد بیمار اطلاعی از بیماری خود ندارد. از آنجایی که نارسایی‌های کلیوی ممکن است علائم واضحی نداشته باشد، توصیه می‌شود که معاینات دوره‌ای، سالانه یا سالی دوبار انجام شود و در افرادی که سابقه قند، فشار خون و سابقه ارثی بیماری‌های کلیوی دارند، معاینات و آزمایشات با فواصل کمتر انجام شود.
برای پیشگیری از ابتلا به نارسایی‌های کلیوی، کنترل قند و فشار خون اهمیت زیادی دارد. در ابتلا به بیماری التهاب کلیه عوامل مختلفی وجود دارد که یکی از آنها ابتلا به گلودرد استرپتوکوکی است که بخصوص در اطفال و نوجوانان شایع است. در صورتی که درمان مناسب انجام نشود، در آینده موجب نارسایی کلیه می‌شود.
بنابراین گلودردهای چرکی نیاز به تشخیص سریع و درمان مناسب دارد . در بیمارانی که سنگ کلیه دارند درمان سنگ و پیگیری بعدی جهت بررسی احتمال عود سنگ ضرورت دارد. در اطفال، برگشت ادرار از مثانه به کلیه‌ها شایع است که معمولاً به‌صورت تب تظاهر می‌کند. بنابراین در اطفال دچار تب بدون علت، آزمایش کشت ادرار از نظر تشخیص برگشت ادرار ضرورت دارد.
در صورتی که این بیماری تشخیص داده نشود می‌تواند چندین سال بعد باعث نارسایی کلیه شود. یکی دیگر از علل نارسایی کلیه، ناهنجاری‌های مادرزادی است که معمولاً در اطفال و نوجوانان به‌صورت علائم ادراری تظاهر می‌کند. بنابراین در این‌گونه از بیماران بررسی‌های تشخیصی ضرورت دارد.
با توجه به آنچه گفته شد باید در نظر داشته باشیم که در هر سنی احتمال نارسایی کلیه وجود دارد و در تمام مقاطع سنی، نیاز به معاینات و آزمایشات دوره‌ای است.
اما سؤال دیگری که مطرح می‌شود این است که وقتی بیمار دچار نارسایی کلیه شد چه باید کرد؟
چنانکه گفته شد نارسایی کلیه وقتی رخ می‌دهد که کارکرد کلیه‌ها به حد پایین‌تر از 15 درصد برسد. در این حالت بدون درمان جایگزین، بسیاری از مبتلایان قادر به ادامه حیات نخواهند بود و نیازمند همو دیالیز یا پیوند کلیه خواهند داشت.
دیالیز اگرچه نخستین راه درمان جایگزین کلیه است اما پیوند کلیه راه حل بهتری برای درمان نارسایی‌های کلیه است زیرا بعد از پیوند کلیه بیمار تقریباً کیفیت زندگی طبیعی دارد و این درمان هم در کشور ما به دلیل پیوند کلیه از بیمار مرگ مغزی رو به افزایش است. به این ترتیب بیماران کیفیت زندگی بهتر خواهند داشت و از میزان بیماران دیالیزی کاسته خواهد شد.
