تا حدود 10 سال پیش کسی چندان خبری از اوضاع منحصربه‌فرد زندگی در کره شمالی نداشت. همه نامش را شنیده بودیم، می‌دانستیم کشوری با مرام کمونیستی در شمال کشور مشهوری چون کره جنوبی است و گهگاه که به اجبار تیم فوتبالش در برابر تیم فوتبال کشورمان قرار می‌گرفت، نام این کشور هم روی زبان‌ها می‌افتاد و محو می‌شد. 

تا اینکه کره‌شمالی که تا پیش از آن درهای کشور خود را به روی شهروندان سایر کشورها بسته نگاه می‌داشت، به تعداد معدودی توریست اجازه بازدید از سرزمین پر رمز و رازش را داد و مرگ کیم جونگ ایل رهبر این کشور و نشستن پسر جوانش، کیم جونگ اون بر مسند رهبری، این اجازه را وسعت و سرعت بخشید.

دنیای خودروها در کره شمالی دنیایی بسته و محدود است اما بد نیست نگاهی به این بخش از صنعت این کشور که به علت فقدان اجازه خرید خودرو توسط مردم عادی نمی‌توان نام بازار روی آن نهاد، داشته باشیم. مطمئن باشید در این تافته جدا بافته از سراسر دنیا هم ماشین‌ها جایگاهی برای خودشان دست و پا کرده‌اند که جالب توجه است.

چین هم قربانی کپی‌کاری می‌شود

صنعت خودرو در کره شمالی بخشی از اقتصاد ملی این کشور به حساب می‌آید و در اختیار ارتش است و تنها بخش محدودی به صورت خصوصی البته باز هم متفاوت با آنچه از این مفهوم در جهان آزاد شناخته می‌شود در حوزه خودرو فعالیت می‌کنند. در کره شمالی انواع خودروهای سواری، کامیون و اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌ها به تولید می‌رسند.
 

تخمین تعداد خودروهایی که در این کشور کوچک 24 میلیون نفری در حال تردد هستند با توجه فقدان اجازه مالکیت عمومی خودروها و فضای سنگین اطلاعاتی کاری سخت و تا حدودی نشدنی است اما ظرفیت تولید خودرو در کره شمالی با توجه به زیرساخت‌های محدود موجود در این کشور رقمی در حدود 40 تا 50 هزار دستگاه از انواع خودرو در سال برآورد می‌شود که صد البته با توجه به حلقه تنگ و تنگ‌تر تحریم‌ها در سال‌های اخیر، کارشناسان میزان تولید خودرو در کره شمالی را فراتر از چند هزار دستگاه نمی‌دانند.
 

تاریخ ورود صنعت خودرو به کره‌شمالی مصادف با دوران اوج اتحاد جماهیر شوروی به عنوان رهبر کشورهای کمونیستی قرن بیستم است. کره شمالی در آن زمان به صورتی انحصاری مشغول به کپی یا باز طراحی محصولات گاز روسی بود و خودروهایی چون GAZ-51، GAZ-69 به عنوان یک خودرو آفرود یا همه‌جارو و GAZ-M20 Pobedea به عنوان یک خودرو سواری را مونتاژ می‌کرد. اما در سال‌های اخیر و بالاخص پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، صنعت خودرو در کره شمالی شمایل دیگری یافت. 
 

خودروسازی در این کشور به جای مونتاژ به مهندسی معکوس پناه آورد و با این‌کار توانست محصولاتی نظیر مرسدس W124 و تولیداتی از کمپانی‌های جیپ، تویوتا و حتی دانگ‌فنگ موتور چین را بازتولید و صنعت کپی‌کار خودرو چین را قربانی کپی‌کاری کند. اما جالب‌ترین نکته درخصوص صنعت خودرو کره شمالی، قابلیت صادرات آن است که با وجود محدودیت‌های مختلف به سایر کشورها صورت می‌گیرد، نمونه‌اش هم محصولی فیات‌بیس و تحت لیسانس کمپانی کره‌ای، تولید مکانگ‌اتو ویتنام است که به صورت قطعات منفصل به این کشور صادر می‌شود!
 

خودروسازان عمده کره شمالی

تعداد اندک خودروسازان کره شمالی گواه عدم رونق خودرو در کشوری است که مردمش اجازه خرید اتومبیل ندارند و معمولا با دوچرخه و وسایل نقلیه عمومی جابه‌جا می‌شوند. اما همین تعداد اندک هم برای خودش صنعتی به حساب می‌آید و البته با حداقل توان در حال حرکت به سوی آینده است، هرچند این صنعت نیم‌بند اگر خودش را با صنعت خودرو در همسایه جنوبی قیاس کند، به یک بازنده ابدی مبدل خواهد شد و بهتر است همواره صنایع و همه شئونات کره شمالی را با خودش مقایسه کنیم، چرا که این کشور در سراسر گیتی بی‌همتاست.
 

از عمده عرضه‌کنندگان فعال اتومبیل در کره شمالی می‌توان به خودروسازان زیر اشاره داشت: 

-  Pyeonghwa Motors، که به صورت یک جوینت ونچر در سال 1999 با همکاری ویتنام تاسیس شد و معنای نامش در زبان کره‌ای صلح است و ملغمه‌ای از خودروهایی بر اساس محصولات سانگ‌یانگ، مرسدس‌بنز و داندونگ شوگانگ چین را به تولید می‌رساند.

-  Sungri Motor Plant، خودروسازی با مساحت 600 هزار متر مربع واقع در شهر توکچون کره‌شمالی که چندی است عنوان بزرگترین خودروساز این کشور را از پینگوا موتورز ربوده است و در سال 1950 تاسیس شده.
 

-  March 30th Works، یک کمپانی خودروسازی که از نامش هم می‌توان حدس زد به کدام کشور تعلق دارد. این کمپانی از سال 1982 مشغول به کار شده و به تولید یک دامپ تراک‌ 100 تنی با نام Konsor-100 مشغول است. 

-  Chongjin Bus Works، خودروسازی که از سال 1974 مشغول به تولید انواع اتوبوس‌های برقی و معمولی است و محصولاتی چون Jipsam74, 86، Chongjin و... را به تولید می‌رساند.

-  Pyongyang Trolleybus Works، نام اتوبوس‌ساز دیگری است که از سال 1961 در پایتخت کره شمالی مشغول به کار است و محصولاتی چون Cholima، Chongnyon و Pyongyang را با کدهای مختلف به تولید می‌رساند.
 

چهره متفاوت خودرو در کره شمالی

قبول است که خودرو وسیله‌ای در انحصار مقامات کشوری و لشکری کره شمالی به حساب می‌آید اما چندان هم در این کشور بی‌اقبال نیست و بالاخره هر کشوری هر چقدر هم که بسته باشد برای چهره بین‌المللی‌اش اهمیت ویژه‌ای قائل است و بی‌تردید خودروهای رنگارنگ نمادی از این چهره مدرن بین‌المللی به حساب می‌آیند. 
 

همین موضوع هم سبب شده برخلاف تصور در خیابان‌های پیونگ‌یانگ تنها خودروهای قدیمی و از رده خارج تولید داخل یا قدیمی روسی به چشم نخورند.