پوکی استخوان از بیماری هایی است که بدون علامت پیشرفت می کند، به همین دلیل به آن بیماری خاموش می گویند. این بیماری بر اثر از دست دادن کلسیم و سایر مواد معدنی استخوان ها به وجود می آید و شکنندگی استخوان ها را به دنبال دارد. البته رژیم غذایی می تواند از بروز این بیماری پیشگیری و در صورت ابتلا به کنترل آن کمک کند.

از آنجا که 4.8 درصد مردان و 7.7 درصد زنان ایرانی به پوکی استخوان مبتلا هستند و حدود 2میلیون نفر از آنها در خطر شکستگی ناشی از پوکی استخوان قرار دارند، این مطلب را به عادت های غذایی پیشگیرانه از ابتلا به این بیماری اختصاص داده ایم.

1- دور سیگار و الکل خط بکشید

سیگار احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می دهد. بنابراین اگر سیگاری هستید، این عادت را ترک کنید و تا جایی که می توانید از کشیدن قلیان بپرهیزید. الکل نیز زمینه ابتلا به پوکی استخوان را فراهم می کند و علاوه بر سایر مضراتش، احتمال پوکی و شکستگی زودرس استخوان را نیز افزایش می دهد.

2- شیر و ماست را در برنامه غذایی روزانه تان بگنجانید

دریافت به اندازه کلسیم به خصوص در دوران کودکی و نوجوانی از ابتلا به پوکی استخوان پیشگیری می کند. به همین دلیل توصیه می شود حداقل 2 تا 3 واحد در روز لبنیات کم چرب (شیر، ماست، پنیر و دوغ) مصرف کنید. البته در صورتی که مواد غذایی پرفیبر بیش از اندازه مصرف شوند، نیاز به کلسیم بالاتر می رود. بنابراین اگر گیاهخوار هستید و سهم زیادی از برنامه غذایی تان را مواد غذایی با منشاء گیاهی تشکیل می دهند، بهتر است مواد غذایی کلسیم دار را بیشتر مصرف کنید.

3- مرتب ورزش کنید

بررسی ها نشان داده اند افرادی که در هفته ورزش هایی مانند پیاده روی، تنیس، شنا، دوچرخه سواری و دویدن انجام می دهند، استخوان های محکم تری خواهند داشت. به همین دلیل توصیه می شود حداقل 4 تا 5 روز در هفته ورزش کنید.

4- نوشابه های گازدار را کنار بگذارید

این نوشیدنی ها دارای مقادیر فراوانی اسید فسفریک هستند و باعث دفع کلسیم از ادرار می شوند. به این ترتیب، مصرف مرتبشان زمینه بروز این بیماری را افزایش می دهد. به همین دلیل مصرف نکردن انواع نوشابه های گازدار به خصوص به افراد مستعد ابتلا به پوکی استخوان توصیه می شود.

5- در مصرف قهوه زیاده روی نکنید

قهوه به دلیل داشتن کافئین (ترکیبی که  در بدن به کلسیم متصل و مانع جذب آن می شود)، خطر بروز پوکی استخوان را افزایش می دهد. زیاده روی در مصرف این نوشیدنی به خصوص برای خانم ها و در سنین بالاتر (به دلیل آنکه مستعد ابتلا به این بیماری هستند)، توصیه نمی شود.

6- مصرف نمک را به حداقل برسانید

بررسی ها نشان داده اند دریافت سدیم بیش از 2300 میلی گرم (به اندازه یک قاشق چای خوری نمک) در روز باعث دفع 40 میلی گرمی کلسیم از بدن می شود. به همین دلیل غذاهایتان را با حداقل نمک تهیه کنید و از آوردن نمک سر میز غذا خودداری کنید.

7-رژیم غذایی تان را متنوع کنید

دریافت مواد معدنی مانند منیزیم، روی، پتاسیم و فسفر به استحکام استخوان ها کمک می کند. به علاوه، دریافت منظم ویتامین هایی مانند A، B2 و B12 هم زمینه ابتلا به پوکی استخوان را کاهش می دهد به همین دلیل برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری برنامه غذایی متنوع، متعادل و متناسب شامل منابع غذایی مواد مغذی یادشده داشته باشید.

8- از مصرف منابع پروتئین غافل نشوید

مصرف پروتئین های حیوانی به دلیل داشتن تمام اسیدهای آمینه ضروری بدن، به عنوان یک عادت پیشگیرانه توصیه می شود زیرا 50 درصد از بافت استخوان ها را پروتئین ها تشکیل می دهد. به همین دلیل خوردن انواع گوشت های قرمز و سفید (البته بدون چربی های مرئی شان) به تمام افراد مستعد توصیه می شود.

9- مصرف خوراکی های دارای سدیم پنهان را کاهش دهید

پیشتر گفتیم که مصرف بیش از حد نمک (منبع عمده سدیم) زمینه ابتلا به پوکی استخوان را فراهم می کند اما مواد غذایی دیگری نیز دارای مقداری سدیم پنهان هستند و برای کاهش دریافت این ماده معدنی باید مصرفشان را به حداقل رساند. انواع فست فودها (فرآورده های گوشتی، همبرگر، پیتزا و...)، کنسروها، آب سبزی های بسته بندی شده و سوپ های آماده، انواع غلات صبحانه ای و حتی نان ها دارای سدیم پنهان هستند که زیاده روی در مصرفشان احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می دهد.

10- به اندازه کافی ویتامین ِD و کلسیم دریافت کنید

داشتن این عادت از بروز این بیماری پیشگیری می کند. به همین دلیل با انجام آزمایشی که میزان این ویتامین را در بدن می سنجد، مقدار آن را در بدنتان کنترل و در صورت کمبود (زیر نظر متخصص) مکمل ویتامین D مصرف کنید. علاوه بر اینها، مواد غذایی ای که با این ویتامین غنی شده اند، یعنی زرده تخم مرغ، جگر و ماهی هایی که با استخوان مصرف می شوند (نظیر کیلکا و ساردین) را در رژیم غذایی تان بگنجانید. علاوه بر لبنیات مواد غذایی نظیر بادام، انجیر، انواع لوبیاها و اسفناج منبع کلسیم هستند که توصیه می شود در برنامه غذایی افراد مستعد ابتلا به این بیماری گنجانده شوند.