عفونت باکتریایی یا قارچی پرده صفاق را پریتونیت (peritonitis) می گویند. صفاق، غشا یا پرده ای است که در دیواره داخلی شکم وجود دارد و روی اندام های داخل شکم را می پوشاند.

پریتونیت در اثر هر نوع پارگی یا سوراخ شدن شکم ایجاد می شود و یا از عوارض سایر بیماری هاست.

در قسمت اول این مطلب درباره علائم، علل، عوامل خطر و عوارض پریتونیت صحبت کردیم. حالا راه تشخیص، درمان و جلوگیری از آن را می گوییم.

تشخیص

برای تشخیص این عارضه، پزشک درباره وضعیت سلامتی و بیماری های شما می پرسد و بدن شما را معاینه می کند.

اگر دیالیز می شوید، علائم شما به خصوص کدورت مایع دیالیز، برای تشخیص پریتونیت کافی است.

در مواردی که پریتونیت در اثر سایر بیماری ها ایجاد شده باشد، و یا مواقعی که تجمع آب در شکم باعث عفونت پرده صفاق شده باشد، پزشک برای اثبات تشخیص خود از آزمایشات زیر استفاده می کد:

1- تجزیه و بررسی مایع صفاق: پزشک با وارد کردن یک سوزن به شکم، نمونه ای از مایع اطراف صفاق را بر می دارد. اگر عفونتی وجود داشته باشد، در آزمایش این مایع، تعداد بالای گلبول های سفید خون مشخص می شود که نشان دهنده عفونت یا التهاب است.

کشت مایع صفاق هم وجود باکتری ها را اثبات می کند.

2- آزمایش خون: یک نمونه خون از شما می گیرند و برای پیدا کردن تعداد بالای گلبول های سفید خون، آن را آزمایش می کنند. کشت خون هم انجام می شود تا معلوم شود باکتری در خون شما وجود ارد یا نه.

3- تست های تصویربرداری: پزشک برای بررسی وجود سوراخ و یا هر پارگی در شکم (مجرای گوارشی) از عکسبرداری با اشعه ایکس استفاده می کند.

از سونوگرافی نیز ممکن است استفاده کند. در برخی موارد، ممکن است پزشک به جای عکسبرداری با اشعه ایکس، از روش سی تی اسکن استفاده نماید.

اگر دیالیز می شوید و بعد از معاینه بدنی و بررسی مایع دیالیز، پریتونیت در شما مشخص نشود، بایستی آزمایشات بالا را انجام دهید.

درمان

اگر عفونت ناشی از سایر بیماری ها باعث عفونت پرده صفاق شده باشد، شاید نیاز باشد در بیمارستان بستری شوید.

راه های درمان عبارتند از:

- آنتی بیوتیک ها: بایستی برای مدتی آنتی بیوتیک مصرف کنید تا عفونت از بین برود و در بدن پخش نشود. نوع و طول مدت درمان با آنتی بیوتیک ها، بستگی به شدت بیماری و نوع پریتونیت دارد.

- عمل جراحی: برای برداشتن بافت عفونی، درمان علت زمینه ای عفونت صفاق و جلوگیری از پخش عفونت در بدن عمل جراحی لازم است.

- سایر درمان ها: بر اساس علائم شما، برای درمان شما در بیمارستان از داروهای مسکن، تزریق سرم، زدن اکسیژن و در برخی موارد تزریق خون استفاده می شود.

اگر تحت درمان با دیالیز صفاقی هستید ...

اگر دیالیز می شوید و دچار عفونت صفاق شده اید، پزشک ممکن است برای چند روز از روش دیگری برای دیالیز استفاده کند تا عفونت شما خوب شود.

اگر عفونت شما ادامه داشت و یا بعد از مدتی برگشت، بایستی کلا روش دیالیز صفاقی را کنار بگذارید و شکل دیگری از دیالیز را به کار ببرید.
 

جلوگیری

عفونت پرده صفاق موقع دیالیز کردن، اغلب در اثر ورود میکروب های اطراف لوله دیالیز (کاتتر) اتفاق می افتد. اگر دیالیز می شوید، برای جلوگیری از پریتونیت به توصیه های زیر عمل کنید:

- قبل از دست زدن به شیلنگ دیالیز، دست های خود را با آب و صابون بشویید که شامل بین انگشتان، زیر ناخن ها و پشت دست ها نیز می شود.

 - هر روز با یک ماده ضدعفونی کننده ، پوست اطراف محل ورود کاتتر (لوله دیالیز) را تمیز کنید.

- وسایل دیالیز خود را در یک محل بهداشتی و تمیز نگه دارید.

- درباره مراقبت صحیح از کاتتر دیالیز، با کسانی که عمل دیالیز شما را انجام می دهند صحبت کنید تا شما را راهنمایی کنند.

اگر قبلا بدون علت خاصی، دچار پریتونیت خودبخودی شده باشید و یا در اثر یک بیماری مانند سیروز کبدی، شکم شما آب آورده باشد، پزشک برای جلوگیری از عفونت پرده صفاق برای شما آنتی بیوتیک تجویز می کند.
 
اگر به تازگی دچار دل درد شده اید و یا جراحت داشته اید

ترکیدن آپاندیس و جراحت شکم در اثر یک ضربه می تواند باعث عفونت پرده صفاق شود.

- فورا نزد پزشک بروید : اگر درد شکم شما به قدری شدید است که حتی نمی توانید بنشینید و یا بایستید و در هر صورت، آرام نمی شود.

- با اورژانس (115) تماس بگیرید: اگر بعد از تصادف رانندگی و یا یک ضربه و آسیب، دچار دل درد شدید گشتید.